Mont d’an endalc’had

Kriogenieg

Eus Wikipedia
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Eon Proterozoeg

Paleoproterozoeg
Siderieg
Rhyaseg
Orosirieg
Statherieg
Mezoproterozoeg
Kalymnieg
Ektasieg
Stenieg
Neoproterozoeg
Tonieg
Kriogenieg
Ediakareg

Ar c'hriogenieg eo maread diwezhañ an neoproterozoeg. Mont a ra eus 850 milion a vloavezhioù 'zo betek betek 635 milion a vloavezhioù 'zo. An daou varead-skorn eus istor an Douar, ar marinoeg hag ar sturtieg, a zo e-barzh.

Dont a ra e anv eus ar goueledennoù skornegek pennskoueriek eus ar maread-se. Diskouez a reont e c'houzañvas an Douar an daou varead-skorn pouezusañ en istor gant skornegoù hag a ya a-frapadoù betek ar c'heheder. Kavout a reer roudennoù anezho dindan ar furm a dilitoù e lec'hioù a voe e-kichen ar c'heheder e-pad ar c'hriogeneg. Kevreet ez eo ar re-mañ gant goueledennoù-raz na c'hellont bezañ bet furmet nemet en un hinad tomm-kenañ. An dra-se a laka da soñjal e oa bet un heuliad a vareadoù-skorn kreñv-kreñv hag a vareadoù tommoc'h diwanet diwar un efed ti-gwer bras.

An akritarc'hed a zo hogozik aet da get e-pad ar mareadoù-skorn-hont ha bezañs bandennoù houarnek er goueledennoù a ziskouez e oa aet da baour-baour an oksigen en atmosferenn.

Studioù henvagnetek o deus diskouezet e oa aet buan-buan an diroud kevandirel. Un nebeud klaskourien a gred, avat, e c'hellje bezañ mareadoù-skorn ar c'hiogenek un artefakt krouet gant un fiñvadenn drumm eus ar penn-ahel magnetek. Tolpadur an doureier en ur c'hevandir hepken en dijee krouet un digempouez er vantell hag a vefe bet penn-kaoz d'ur fiñvadeg kalz buanoc'h eus ar c'hevandirioù eget da gustum.

Liammoù diavaez

ar c'hriogenieg war GeoWhen