Ustalanie priorytetów strategicznych
W opracowywaniu ogólnej strategii politycznej UE uczestniczą wspólnie następujące instytucje: Parlament Europejski, Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska.
Rada Europejska w programie strategicznym UE wyznacza kierunek i cele UE na okres pięciu lat.
Co pięć lat, na początku każdej kadencji Komisji, jej przewodniczący określa również priorytety na nadchodzący okres urzędowania.
Co roku w orędziu o stanie Unii przewodniczący Komisji przedstawia osiągnięcia Komisji z poprzedniego roku, ogłasza też kluczowe inicjatywy planowane na nadchodzący rok i omawia je z Parlamentem Europejskim. Przedstawia te inicjatywy przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego i rotacyjnej prezydencji Rady w tzw. liście intencyjnym.
Na tej podstawie oraz na podstawie priorytetów na kolejne pięć lat w programie prac Komisji przedstawia się plan działania na kolejny rok kalendarzowy. Opisuje on konkretne środki realizacji priorytetów.
Prognozowanie strategiczne pozwala Komisji kształtować politykę, opracowywać strategie i budować gotowość z uwzględnieniem hipotez opartych na danych i faktach.
Planowanie na poziomie departamentów
Departamenty Komisji sporządzają plany strategiczne i plany zarządzania, w których wskazują, w jaki sposób zamierzają realizować priorytety wyznaczone przez Komisję, oraz wyraźnie określają cele i wskaźniki na potrzeby monitorowania i sprawozdawczości.
Dyrekcje generalne Komisji opracowują oceny skutków dotyczące wszystkich głównych inicjatyw ustawodawczych i politycznych w celu przeprowadzenia analizy ich możliwego wpływu gospodarczego, społecznego i środowiskowego.
Regularnie aktualizowany jest wykaz planowanych i przyjętych inicjatyw Komisji, który jest przekazywany innym instytucjom UE, aby pomóc im w organizacji ich własnych działań.
Kształtowanie i wdrażanie polityki
Polityka UE jest w taki sposób kształtowana, aby przynosiła korzyści obywatelom, przedsiębiorstwom i innym podmiotom w UE. Metody lepszego stanowienia prawa gwarantują, że każda nowa strategia polityczna UE jest opracowywana w oparciu o potwierdzone dane i najlepsze dostępne rozwiązania.
Komisja Europejska opracowuje i realizuje strategie polityczne UE. W tym celu
- przedstawia projekty przepisów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej
- wspiera kraje UE we wdrażaniu unijnego prawa
- zarządza budżetem UE i rozdziela środki finansowe
- nadzoruje (wraz z Trybunałem Sprawiedliwości) przestrzeganie prawa UE
- reprezentuje UE na arenie międzynarodowej (wspólnie z unijną służbą dyplomatyczną – Europejską Służbą Działań Zewnętrznych).
Budżet UE
Budżet UE umożliwia realizację priorytetów politycznych UE oraz inwestycje w szeroko zakrojone projekty, których kraje UE nie mogą sfinansować samodzielnie. Wspólna pula środków z budżetu UE tworzy wartość dodaną, poprawiając kondycję gospodarczą Unii i zwiększając jej znaczenie geopolityczne.
Sprawozdania
Komisja opracowuje plany i sporządza sprawozdania na temat swojej działalności zgodnie z rocznym cyklem określanym jako cykl „planowania i programowania strategicznego”. Komisja regularnie publikuje sprawozdania dotyczące każdego cyklu.
Na koniec roku budżetowego wszystkie departamenty Komisji opracowują roczne sprawozdanie z działalności zawierające informacje o ich wynikach w realizacji wyznaczonych celów. Te sprawozdania, zestawione w formie sprawozdania podsumowującego, są przekazywane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Począwszy od 2016 r. sprawozdanie podsumowujące jest zawarte w rocznym sprawozdaniu z zarządzania i wyników dotyczącym budżetu UE.
Ocena
Komisja przez cały czas sprawdza, czy unijna polityka spełnia potrzeby europejskich przedsiębiorstw i obywateli. Oceny służą do kontroli skuteczności, efektywności, adekwatności, spójności i europejskiej wartości dodanej polityki unijnej. Oceny są podawane do wiadomości publicznej w poświęconych im planach działań.