Brenda Hale

Brenda Hale
Ganwyd	31 Ionawr 1945  Swydd Efrog
Dinasyddiaeth	y Deyrnas Unedig
Alma mater	Coleg Girton Richmond School
Galwedigaeth	gwleidydd, barnwr, academydd, bargyfreithiwr
Swydd	Llywydd Goruchaf Lys y Deyrnas Unedig, Justice of the Supreme Court of the United Kingdom, Aelod o Dŷ'r Arglwyddi, aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig, yr Arglwyddi Apêl, High Court judge, Dirprwy Lywydd Goruchaf Lys y Deyrnas Unedig
Cyflogwr	Coleg y Brenin Goruchaf Lys y Deyrnas Unedig Owens College Prifysgol Manceinion
Priod	John Hoggett, Julian Farrand
Plant	Julia Hoggett
Gwobr/au	Bonesig Cadlywydd Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig, Cymrawd yr Academi Brydeinig, Q126416283

Barnwr o Loegr yw Brenda Marjorie Hale, Y Farwnes Hale o Richmond, neu'r Arglwyddes Hale (ganed 31 Ionawr 1945), oedd yn Llywydd Goruchaf Lys y Deyrnas Gyfunol o 2017 hyd 2020.

Sefydlwyd swydd Llywydd y Goruchaf Lys yn 2009, a Hale yw'r trydydd i ymgymryd â'r swydd, a'r fenyw gyntaf. Mae hi'n un o dair menyw i'w hapwyntio i'r Goruchaf Lys, ynghyd â Jill Black a Mary Arden.

Ers 2018, mae Hale hefyd yn un o farnhwyr amharhaol Llys Apêl Olaf Hong Kong. Hithau a Beverley McLachlin yw'r menwyod cyntaf i wasanaethu yn y llys hwnnw. Mae Hale hefyd yn Llywydd Anrhydeddus Cymdeithas y Gyfraith Prifysgol Caergrawnt ers 2015.

Ganed Hale yn Leeds, Swydd Efrog ym 1945. Aeth i'r ysgol yn Richmond yng Ngogledd Swydd Efrog, gan fynd ymlaen i astudio'r gyfraith yng Ngholeg Girton yng Nghaergrawnt. Wedi gweithio fel darlithydd cynorthwyol ym Mhrifysgol Victoria ym Manceinion, daeth yn fargyfreithiwr ym 1969.

Bu'n gweithio fel bargyfreithiwr rhan amser, gan dreulio 18 mlynedd yn y byd academaidd yn bennaf, gan ddod yn Athrawes y Gyfraith ym Mhrifysgol Manceinion ym 1986. Ym 1984, hi oedd y fenyw gyntaf a'r person ieuengaf i'w phenodi'n aelod o Gomisiwn y Gyfraith, gan oruchwylio nifer o ddiwygiadau i gyfraith teuluoedd yn ystod ei naw mlynedd ar y Comisiwn.

Ar 24 Medi 2019, barnodd Hale a deg o'i chyd-farnwyr yn unfrydol fod penderfyniad Boris Johnson i addoedi Senedd y Deyrnas Gyfunol (i) yn ddarostyngedig i'r gyfraith, a (ii) yn anghyfreithiol, ac felly yn "ddi-rym ac heb effaith"^[1].