Hipoklorito

Hipoklorito
Formula kimikoa	ClO⁻
SMILES kanonikoa	[O-Cl&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua]
MolView	[O-Cl 3D eredua]
Konposizioa	oxigeno eta kloro
Azido konjokatua	azido hipokloroso
Mota	monoanioi eta chlorine oxoanion (en)
Masa molekularra	50,964 Da
Identifikatzaileak
InChlKey	WQYVRQLZKVEZGA-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	14380-61-1
ChemSpider	55632
PubChem	61739
Gmelin	29222
ChEBI	682
NBE zenbakia	3212
EC zenbakia	807-894-9
ECHA	100.235.795
RxNorm	1483317
UNII	T5UM7HB19N

Hipoklorito deritze bai azido hipoklorosoaren anioiari ( ClO⁻) baita horren gatzei ere^[1]. Azido hipoklorosoaren esterrei ere hipoklorito esaten zaie, adibidez, tert-butil hipokloritoa.

Hipoklorito puru gehienak ez-egonkorrak izaten dira eta, ondorioz, ur-disoluziotan maneatzen dira. Beren aplikazio nagusia desinfektatzaile^[2] eta dekoloratzaile^[3] moduan eta uraren tratamenduan izaten da. Etxeko lixiba sodio hipokloritozko disoluzioa da. Halaber, klorazio eta oxidazio erreakzioetan ere usatzen dira.

Prestakuntza

Hipoklorito-gatzak

Hipokloritoak kloroa eta metal hidroxidoak uretan erreakzionarazten prestatzen dira. Kloroak (0 oxidazio-egoera) dismutazioa pairatzen du kloruro ioia (-1 oxidazio-egoera) eta hipoklorito ioia (+1 oxidazio-egoera) eratuz. Giro-tenperaturan egin behar erreakzioa kloratoak eratzea nahi ez bada.

Cl₂ + 2 NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

2 Cl₂ + 2 Ca(OH)₂ → CaCl₂ + Ca(ClO)₂ + 2 H₂O

Sodio hipokloritoa elektrokimikoki ere ekoizten da. Gatzuna elektrolizatzen da kloroa eratzeko zeinek dismutazioa pairatzen duen. Baldintza ez-azidoetan egin behar da erreakzioa kloroa disoluziotik burbuila moduan ihes egin dezan ebitatzeko.

Tert-butil hipokloritoa

Hipoklorito-esterrak

Hipoklorito-esterrak alkoholetatik abiatuz prestatzen dira hainbat erreaktibo baliatuz: kloroa, azido hipoklorosoa, dikloro monoxidoa eta hipoklorito-gatzak^[4].

Erreferentziak

↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).
↑ Zientzia, Elhuyar. (2008-12-01). «Lixibaren sekretua» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).
↑ Maider, Etxaide. (1998-03-01). «Kloroaren ordezkapena paper-zuriketaren prozesuan» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).
↑ (Ingelesez) «Organic Syntheses Procedure» orgsyn.org (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).

Ikus, gainera

Kloruro
Klorito
Klorato
Perklorato

Kanpo estekak

Datuak: Q409049
Multimedia: Hypochlorite ion / Q409049

[1] «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).

[2] Zientzia, Elhuyar. (2008-12-01). «Lixibaren sekretua» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).

[3] Maider, Etxaide. (1998-03-01). «Kloroaren ordezkapena paper-zuriketaren prozesuan» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).

[4] (Ingelesez) «Organic Syntheses Procedure» orgsyn.org (Noiz kontsultatua: 2021-03-21).

[1]