ISO 4217

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Breuker. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

ISO 4217 is 'ne internationale sjtanderd dae alle muntaenhaede van d'r welt vaslègkt mit unieke drielètterige codes (aoch bekind es valutacodes), oetgegaeëve doer de Internationaal Organisatie vuur Sjtanderdisatie (ISO). Weltwied is de ISO 4217-codelies de vasgesjtèlde norm i banksysteme en zakes. I väöl leng zint de codes vuur de maes vuurkómmende muntaenhaede zoeë good bekind dat bie de publicatie va wisselkoerse i gezètter loeter van dees codes gebroek gemak waert i plaatsj va valutataekes of uëvergezatte name.

De ieësjte twieë lèttesj van de code zint 'tzelfde es de ISO 3166-1 alpha-2-landcode en de driede is maestes de ieësjte lètter van de muntaenhaed zelf. Japans valutacode is bevuurbild JPY; JP sjtaet vuur Japan en Y vuur yen. Zoeë waert 't probleem vermiejd dat veroerzaak waert doer name es dollar, franc (frang) en pound (pond), die doer versjeije leng gebroek waeëre en allenui 'n bedujend anger waeërd höbbe. Went de waeërd van 'n bepaolde valuta verangert, waert de lètste lètter van de valutacode verangerd óm 't van de aow te óngersjeije. I sómmige gevalle is de driede lètter de ieësjte lètter van 't woeërd "nuuj" in de sjpraok van 't land óm 't te óngersjeije van 'n aowere aenhaed (bevuurbild MXN vuur d'r Mexicaanse peso en TRY vuur de Turkse lira). Anger verangeringe zint aevel aoch al gezieë: d'r Russische roebel verangerde va RUR i RUB, woeë de B kump van de driede lètter van 't woeërd "rubel".

D'r waert aoch 'n drieciefercode aa jiëker muntaenhaed toegekind op dezelfde meneer es dat 'n driecieferige code toegekind waert aa jiëker land es dael van d'r ISO 3166-sjtanderd. Dees ciefercode is geweunlik dan aoch 'tzelfde es de ISO 3166-ciefercode. D'r Amerikaanse dollar haat bevuurbild de code 840, wat aoch de code is vuur de Veraenigde Sjtate.

D'r sjtanderd besjrieft aoch de verwantsjap tösje de de hoofmuntaenhaed en klaenere aenhaede wie d'r cent. Dèk haat de klaenere muntaenhaed 'n waeërd van 1/100 van de hoofaenhaed, aevel aoch 1/10 of 1/1000 kómme dèk vuur. Sómmige aenhaede höbbe gaar gaen klaenere aenhaede mieë. Bie anger höbbe de hoofaenhaede zoeë lieëg waeërdes dat de klaenere aenhaede neet mieë gebroek waeëre (bevuurbild d'r Japanse sen; 1/100 van 'ne yen). Mauritanië gebroekt gaen decimaal verdaeling van aenhaede: 1 ouguiya (UM) is dao geliek aa 5 khoums en i Madagaskar is 1 ariary geliek aa 5 iraimbilanja. Dit waert in d'r sjtanderd aa-gegaeëve doer d'r exponent. D'r Amerikaanse dollar haat bevuurbild exponent 2 en d'r Japanse yen exponent 0.

ISO 4217-codes zint neet allaen vuur muntaenhaede meh aoch vuur edelmetale (gaod, zilver, palladium, platina; per definitie oetgedrök per troy ounce) en bepaolde anger middele die gebroek waeëre in internationaal financieje wie 't Bezónger Trèkkingsrech. D'r zint aoch sjpeciaal codes die toegekind waeëre vuur tesgebroek (XTS). Dees codes beginne allenui mit de lètter "X". De edelmetale gebroeke "X" plus 't chemisch symbool; zilver is bevuurbild XAG. ISO 3166 kint noeëts landcodes toe die mit 'n "X" beginne ómdat dees codes allaen toegekind waeëre vuur private doeling (gereserveerd, noeëts vuur ambtelijk gebroek), dus ISO 4217 kint "X"-codes gebroeke vuur neet-landgebónge valuta zónger 't risico te bótse mit toekómstige landcodes.

Baoëvenationaal muntaenhaede wie d'r Oeës-Caribische dollar, d'r CFP-frang en d'r CFA-frang waeëre geweunlik aoch vertaeëgewoeërdigd doer codes die mit 'n "X" beginne. D'r euro waert vertaeëgewoeërdigd doer de code EUR (EU is opgenómme in de ISO 3166-1-reserfcodelies óm de Europese Unie te vertaeëgewoeërdige). D'r vuurgenger van d'r euro houw de code XEU.

Hie-ónger sjtaet 'n lies va codes die huuj actief zint.