24 uur van Le Mans

endurance autorace
Voor het gelijknamige motorsportevenement, zie 24 uur van Le Mans Moto.

De 24 uur van Le Mans is een jaarlijkse autorace op het Circuit de la Sarthe in Le Mans (Frankrijk). Per auto is er een coureursteam dat in 24 uur tijd zo veel mogelijk ronden rijdt. De race bestaat sinds 1923 en vindt meestal plaats in juni.

24 uur van Le Mans
Circuit de la Sarthe
Lokale naam 24 Heures du Mans
Land Vlag van Frankrijk Frankrijk
Organisator Automobile Club de l'Ouest
Geschiedenis
Eerste editie 1923
Meeste overwinningen Vlag van Denemarken Tom Kristensen (9)
Laatste editie
Datum 15-16 juni 2024
Poleposition Porsche 963
Vlag van Frankrijk Kévin Estre
Vlag van Duitsland André Lotterer
Vlag van België Laurens Vanthoor
Snelste ronde Toyota GR010 Hybrid
Vlag van Verenigd Koninkrijk Mike Conway
Vlag van Japan Kamui Kobayashi
Vlag van Nederland Nyck de Vries
Winnaar Ferrari 499P
Vlag van Italië Antonio Fuoco
Vlag van Spanje Miguel Molina
Vlag van Denemarken Nicklas Nielsen
Portaal  Portaalicoon   Autosport

De 24 uur van Le Mans is een van de oudste en grootste autoraces ter wereld voor sportwagens. Het is, samen met de Grand Prix van Monaco en de Indianapolis 500, een van de beroemdste races van het jaar. Er komen zo’n 260.000 toeschouwers op af, er zijn 2500 journalisten aanwezig en bijna 200 miljoen mensen volgen de race op tv.[(sinds) wanneer?]

Het circuit ligt in het departement Sarthe aan de gelijknamige rivier en loopt kloksgewijs (rechtsom), deels over openbare wegen. Sinds 2018 is het circuit 13,626 kilometer lang en legt de winnende auto ruim 5000 kilometer af. Daarmee is een topsnelheid van 350 km/h en een gemiddelde snelheid van 220 km/h gemoeid.

Geschiedenis

bewerken
 
Peugeot 908 HDI FAP tijdens de race in 2008
 
Audi R10 TDI tijdens de race in 2007
 
Pitstop tijdens de race in 2007

De 24 uur van Le Mans werd voor het eerst gereden op 26 en 27 mei 1923 op de gewone publieke wegen rond Le Mans. Vanaf het begin was de race jaarlijks, maar in de aanvankelijke opzet zou er een prijs uitgereikt worden voor de auto die opgeteld over drie opvolgende edities de grootste afstand afgelegd had. In 1928 liet men deze opzet los.

Op 11 juni 1955 gebeurde tijdens de race een ernstig ongeluk waarbij een racewagen na een botsing in het publiek belandde, waarbij de coureur en 82 toeschouwers omkwamen. Het was de grootste ramp uit de autosport ooit.

  Zie Ramp 24 uur van Le Mans 1955 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tot 1970 werd de race gestart door middel van een Le Mansstart, de rijders renden na het startsignaal naar hun auto’s aan de overkant van de weg, waarna ze konden beginnen aan de race. Vanaf 1970 werd deze startmethode om veiligheidsredenen afgeschaft.

In de editie van 2006 won voor het eerst een auto met dieselmotor, de Audi R10 LM1. In de editie van 2012 won voor het eerst een diesel-hybride auto de wedstrijd, de Audi R18 E-tron quattro.

In 2020 werd de race in september en voor het eerst zonder publiek gereden, in verband met de coronapandemie.[1] In 2021 was de race verplaatst naar 21 en 22 augustus.[2]

Voor de race begint

bewerken

In totaal starten er ongeveer 60 auto’s, in verschillende klassen, elk bestuurd door drie coureurs. De auto’s worden geselecteerd uit het veel grotere aantal ingeschreven auto’s. De door de organisatie uitgenodigde teams krijgen op de eerste zondag van mei de kans om één dag op het circuit te testen. Op de maandag en dinsdag voor de race in juni worden alle auto’s gekeurd op een plein in het oude centrum van de stad. Net als de test in mei trekt de keuring tienduizenden toeschouwers. Op woensdag wordt de eerste training gereden. Hierna volgt de eerste kwalificatie van 1 uur lang, waarin de top 6 per klasse doorgaat naar de zogeheten hyperpole. De rest start vanaf de plaats waarop deze eindigt in de kwalificatie op woensdag. Hierna volgt een avondtraining, in het donker. Op donderdag zijn er weer 2 trainingen, waarvan 1 's avonds. Tussen deze 2 is de Hyperpole, van 30 minuten, waarin per klasse om de pole position wordt gestreden. Net als tijdens de race, rijden in de kwalificaties en trainingen alle klasses tegelijk. Op de vrijdag, een rustdag, worden alle coureurs aan het einde van de middag in open klassieke auto’s door het centrum van de stad gereden. Deze parade trekt ruim 60.000 toeschouwers. Na een warming-up op zaterdagochtend en vele festiviteiten op de starting grid, gaat de 24 uur van Le Mans traditioneel om 15.00 uur van start.

Raceklassen

bewerken

Er doen vier verschillende klassen mee aan de 24 uur van Le Mans, met hierin de volgende deelnemende klassen:[3]

LM P1

Dit is de koningsklasse in de 24 uur van Le Mans. Alle auto’s uit deze klasse zijn volledig gesloten. Deze klasse is ook nog eens gesplitst in twee categorieën: LM P1 en LM P1-H. De laatste is speciaal voor fabrieksteams want deze mogen speciale hybride motoren gebruiken. Deze motoren bestaan uit een normale motor, meestal met turbo’s, en een elektrische motor. Voorbeelden zijn de Porsche 919 Hybrid, Audi R18 E-tron en de Toyota TS050 Hybrid.

In de gewone LM P1 categorie mag geen hybride motor gebruikt worden en deze categorie is voor teams met een beperkter budget. Voorbeelden hiervan zijn de Rebellion R-13 en de BR Engineering BR1. Deze auto’s wegen minimaal 875 kg + 3 kg camera’s. De maximummaten van de auto’s zijn (L × B × H): 4650 × 1900 × 1050 mm. De motor moet een benzine of diesel viertaktmotor zijn. De inhoud van de motor mag niet meer zijn dan 5500 cc in de LM P1 klasse en is vrij voor de LM P1-H-categorie. Er bestaan ook restricties op het overmatig gebruik van brandstof. Kleur van het deelnemersnummer: Rode achtergrond, wit nummer.

LM P2

De LM P2-klasse is de klasse voor de ‘goedkopere’ prototypes, met een maximumprijs van 483 000 euro zonder motor. Alle auto’s in deze klasse moeten volledig gesloten zijn. Het minimumgewicht in deze klasse is 930 kg. De maximummaten van de auto’s zijn (L × B × H): 4750 × 1900 × 1050 mm. Voorbeelden zijn de Ligier JS P217 en de Dallara P217. In 2004 voldeed alleen Lola-Judd nummer 32 aan de regels voor LM P2. Kleur van het deelnemersnummer: Blauwe achtergrond, wit nummer.

LM GTE PRO

Deze auto’s komen qua regels overeen met de GT1-auto’s uit de FIA GT-klasse. Er zijn slechts twee verschillen: de achtervleugel is kleiner en het gebruik van carbonremmen is toegestaan. De motorinhoud is maximaal 8 liter voor atmosferische motoren, 4 liter voor turbomotoren. Het gewicht van de auto's is minimaal 1100 kg. Voorbeelden: Ferrari 550 Maranello, Corvette C6-R, Aston Martin DBR9, maar ook de Saleen S7-R of de Maserati MC12 Corsa. Kleur van het deelnemersnummer: Groene achtergrond, wit nummer.

LM GTE AM

Dit zijn de GT2-auto's uit de FIA-GT-klasse. Het minimumgewicht is 1100 kg, de eisen aan de motoren zijn dezelfde als in de LM GT1-klasse. Voorbeelden zijn de Porsche 911 GT3 RSR, Ferrari 458. Kleur van het deelnemersnummer: Oranje achtergrond, wit nummer.

De vier klassen rijden gelijktijdig in de race.

Winnaars

bewerken
Jaar Editie Winnaars Team Auto Ronden Afstand
2024 92   Antonio Fuoco
  Miguel Molina
  Nicklas Nielsen
  Ferrari AF Corse Ferrari 499P 311 4237,686 km
2023 91   James Calado
  Antonio Giovinazzi
  Alessandro Pier Guidi
  Ferrari - AF Corse Ferrari 499P 342 4660,092 km
2022 90   Sébastien Buemi
  Brendon Hartley
  Ryō Hirakawa
  Toyota Gazoo Racing Toyota GR010 Hybrid 380 5177,880 km
2021 89   Mike Conway
  Kamui Kobayashi
  José María López
  Toyota Gazoo Racing Toyota GR010 Hybrid 371 5055,246 km
2020 88   Sébastien Buemi
  Brendon Hartley
  Kazuki Nakajima
  Toyota Gazoo Racing Toyota TS050 Hybrid 387 5273,262 km
2019 87   Sébastien Buemi
  Fernando Alonso
  Kazuki Nakajima
  Toyota Gazoo Racing Toyota TS050 Hybrid 385 5246,01 km
2018 86   Sébastien Buemi
  Fernando Alonso
  Kazuki Nakajima
  Toyota Gazoo Racing Toyota TS050 Hybrid 388 5286,89 km
2017 85   Brendon Hartley
  Timo Bernhard
  Earl Bamber
  Porsche Team Porsche 919 Hybrid 367 5001,84 km
2016 84   Neel Jani
  Marc Lieb
  Romain Dumas
  Porsche Team Porsche 919 Hybrid 384 5233,54 km
2015 83   Nico Hülkenberg
  Earl Bamber
  Nick Tandy
  Porsche Team Porsche 919 Hybrid 395 5383,46 km
2014 82   André Lotterer
  Benoît Tréluyer
  Marcel Fässler
  Audi Sport Team Joest Audi R18 E-Tron Quattro 379 5165,39 km
2013 81   Tom Kristensen
  Allan McNish
  Loïc Duval
  Audi Sport Team Joest Audi R18 E-Tron Quattro 348 4742,89 km
2012 80   André Lotterer
  Benoît Tréluyer
  Marcel Fässler
  Audi Sport Team Joest Audi R18 E-Tron Quattro 378 5151,8 km
2011 79   André Lotterer
  Benoît Tréluyer
  Marcel Fässler
  Audi Sport Team Joest Audi R18 TDI 355 4838,295 km
2010 78   Timo Bernhard
  Mike Rockenfeller
  Romain Dumas
  Audi Sport North America Audi R15 TDI plus 397 5410,710 km
2009 77   Marc Gené
  Alexander Wurz
  David Brabham
  Peugeot Sport Total Peugeot 908 HDi FAP 382 5204,62 km
2008 76   Allan McNish
  Tom Kristensen
  Rinaldo Capello
  Audi Sport North America Audi R10 TDI 381 5191,0 km
2007 75   Frank Biela
  Emanuele Pirro
  Marco Werner
  Audi Sport North America Audi R10 TDI 369 5036,85 km
2006 74   Frank Biela
  Emanuele Pirro
  Marco Werner
  Audi Sport Team Joest Audi R10 TDI 380 5187,0 km
2005 73   J.J. Lehto
  Marco Werner
  Tom Kristensen
  ADT Champion Racing Audi R8 370 5050,5 km
2004 72   Seiji Ara
  Tom Kristensen
  Rinaldo Capello
  Audi Sport Japan Team Goh Audi R8 379 5169,9 km
2003 71   Tom Kristensen
  Rinaldo Capello
  Guy Smith
  Team Bentley Bentley Speed 8 377 5146,05 km
2002 70   Frank Biela
  Tom Kristensen
  Emanuele Pirro
  Audi Sport Team Joest Audi R8 375 4982,25 km
2001 69   Frank Biela
  Tom Kristensen
  Emanuele Pirro
  Audi Sport Team Joest Audi R8 321 4381 km
2000 68   Frank Biela
  Tom Kristensen
  Emanuele Pirro
  Audi Sport Team Joest Audi R8 368 5008 km
1999 67   Pierluigi Martini
  Yannick Dalmas
  Joachim Winkelhock
  Team BMW Motorsport BMW V12 LMR 365 4968 km
1998 66   Laurent Aïello
  Allan McNish
  Stéphane Ortelli
  Porsche AG Porsche 911 GT1-98 351 4773,18 km
1997 65   Michele Alboreto
  Stefan Johansson
  Tom Kristensen
  Joest Racing TWR Porsche WSC-95 361 4909 km
1996 64   Manuel Reuter
  Davy Jones
  Alexander Wurz
  Joest Racing TWR Porsche WSC-95 354 4814 km
1995 63   Yannick Dalmas
  J.J. Lehto
  Masanori Sekiya
  Kokusai Kaihatsu Racing McLaren F1 GTR 298 4055 km
1994 62   Yannick Dalmas
  Hurley Haywood
  Mauro Baldi
  Le Mans Porsche Team Dauer Porsche 962 LM 344 4678 km
1993 61   Geoff Brabham
  Christophe Bouchut
  Éric Hélary
  Peugeot Talbot Sport Peugeot 905 Evo 1B 375 5100 km
1992 60   Derek Warwick
  Yannick Dalmas
  Mark Blundell
  Peugeot Talbot Sport Peugeot 905 Evo 1B 352 4787 km
1991 59   Volker Weidler
  Johnny Herbert
  Bertrand Gachot
  Mazdaspeed Co. Ltd. Mazda 787B 362 4922 km
1990 58   John Nielsen
  Price Cobb
  Martin Brundle
  Silk Cut Jaguar Jaguar XJR-12 359 4882 km
1989 57   Jochen Mass
  Manuel Reuter
  Stanley Dickens
  Team Sauber Mercedes Sauber C9-Mercedes-Benz 389 5265,115 km
1988 56   Jan Lammers
  Johnny Dumfries
  Andy Wallace
  Silk Cut Jaguar Jaguar XJR-9LM 394 5332,97 km
1987 55   Derek Bell
  Hans-Joachim Stuck
  Al Holbert
  Rothmans Porsche AG Porsche 962C 354 4791,777 km
1986 54   Derek Bell
  Hans-Joachim Stuck
  Al Holbert
  Rothmans Porsche AG Porsche 962C 367 4972,731 km
1985 53   Klaus Ludwig
  Paolo Barilla
  John Winter
  Joest Racing Porsche 956 375 5088,507 km
1984 52   Klaus Ludwig
  Henri Pescarolo
  Joest Racing Porsche 956 362 4900,276 km
1983 51   Vern Schuppan
  Al Holbert
  Hurley Haywood
  Rothmans Porsche Porsche 956 372 5047,934 km
1982 50   Jacky Ickx
  Derek Bell
  Rothmans Porsche System Porsche 956 359 4899,086 km
1981 49   Jacky Ickx
  Derek Bell
  Porsche System Porsche 936 354 4825,348 km
1980 48   Jean Rondeau
  Jean-Pierre Jaussaud
  Jean Rondeau Rondeau M379B 338 4608,020 km
1979 47   Klaus Ludwig
  Bill Whittington
  Don Whittington
  Porsche Kremer Racing Porsche 935 307 4173,930 km
1978 46   Jean-Pierre Jaussaud
  Didier Pironi
  Alpine Renault Renault Alpine A 442 369 5044,530 km
1977 45   Jacky Ickx
  Hurley Haywood
  Jürgen Barth
  Martini Racing Porsche System Porsche 936 342 4671,630 km
1976 44   Jacky Ickx
  Gijs van Lennep
  Martini Racing Porsche System Porsche 936 349 4769,923 km
1975 43   Jacky Ickx
  Derek Bell
  Gulf Research Racing Co. Mirage GR8 336 4595,577 km
1974 42   Henri Pescarolo
  Gerard Larrousse
  Équipe Gitanes Matra MS670B 337 4606,571 km
1973 41   Henri Pescarolo
  Gerard Larrousse
  Équipe Matra-Simca Shell Matra MS670B 355 4853,945 km
1972 40   Henri Pescarolo
  Graham Hill
  Équipe Matra-Simca Shell Matra MS670 348 4691,343 km
1971 39   Helmut Marko
  Gijs van Lennep
  Martini Racing Porsche 917K 397 5335,313 km
1970 38   Hans Herrmann
  Richard Attwood
  Porsche KG Salzburg Porsche 917K 343 4607,810 km
1969 37   Jacky Ickx
  Jackie Oliver
  J.W. Automotive Engineering Ford GT40 Mk. I 372 4997,88 km
1968 36   Pedro Rodriguez
  Lucien Bianchi
  J.W. Automotive Engineering Ford GT40 Mk. I 331 4452,88 km
1967 35   Dan Gurney
  A.J. Foyt
  Shelby-American Inc. Ford GT40 Mk. IV 388 5232,9 km
1966 34   Bruce McLaren
  Chris Amon
  Shelby-American Inc. Ford GT40 Mk. II 360 4843,09 km
1965 33   Jochen Rindt
  Masten Gregory
  North American Racing Team Ferrari 275LM 348 4677,11 km
1964 32   Jean Guichet
  Nino Vaccarella
  SpA Ferrari SEFAC Ferrari 275P 349 4695,310 km
1963 31   Ludovico Scarfiotti
  Lorenzo Bandini
  SpA Ferrari SEFAC Ferrari 250P 339 4561,710 km
1962 30   Olivier Gendebien
  Phil Hill
  SpA Ferrari SEFAC Ferrari 330 LM 331 4451,255 km
1961 29   Olivier Gendebien
  Phil Hill
  Scuderia Ferrari Ferrari TR 61 333 4476,580 km
1960 28   Olivier Gendebien
  Paul Frère
  Scuderia Ferrari Ferrari TR60 314 4217,527 km
1959 27   Carroll Shelby
  Roy Salvadori
  David Brown Racing Dept. Aston Martin DBR1 323 4347,900 km
1958 26   Olivier Gendebien
  Phil Hill
  Scuderia Ferrari Ferrari 250TR 305 4101,926 km
1957 25   Ron Flockhart
  Ivor Bueb
  Ecurie Ecosse Jaguar D-Type 327 4397,108 km
1956 24   Ron Flockhart
  Ninian Sanderson
  Ecurie Ecosse Jaguar D-Type 300 4034,929 km
1955 23   Mike Hawthorn
  Ivor Bueb
  Jaguar Cars Ltd. Jaguar D-Type 307 4135,380 km
1954 22   José Froilán González
  Maurice Trintignant
  Scuderia Ferrari Ferrari 375 302 4061,150 km
1953 21   Tony Rolt
  Duncan Hamilton
  Jaguar Cars Ltd. Jaguar C-Type 304 4088,064 km
1952 20   Hermann Lang
  Fritz Riess
  Daimler Benz A.G. Mercedes-Benz 300SL 277 3733,839 km
1951 19   Peter Walker
  Peter Whitehead
  Peter Walker Jaguar XK120C 267 3611,207 km
1950 18   Louis Rosier
  Jean-Louis Rosier
  Louis Rosier Talbot-Lago Grand Sport T26 256 3465,079 km
1949 17   Luigi Chinetti
  Peter Mitchell-Thomson
  Lord Selsdon Ferrari 166 MM 235 3178,293 km
1948
-
1940
Niet verreden vanwege de Tweede Wereldoorlog
1939 16   Jean-Pierre Wimille
  Pierre Veyron
  Jean Pierre Wimille Bugatti Type 57 248 3354,678 km
1938 15   Eugène Chaboud
  Jean Trémoulet
  Eugène Chabout / Jean Trémoulet Delahaye 135M 235 3180,868 km
1937 14   Jean-Pierre Wimille
  Robert Benoist
  Roger Labric Bugatti Type 57G 243 3287,890 km
1936 Niet verreden vanwege stakingen
1935 13   John Stuart Hindmarsh
  Luis Fontés
  Arthur W. Fox Lagonda M45R 222 3006,737 km
1934 12   Luigi Chinetti
  Philippe Étancelin
  Luigi Chinetti / Philippe Étancelin Alfa Romeo 8C 213 2887,002 km
1933 11   Raymond Sommer
  Tazio Nuvolari
  Soc. Anon. Alfa Romeo Alfa Romeo 8C 233 3144,014 km
1932 10   Raymond Sommer
  Luigi Chinetti
  Raymond Sommer Alfa Romeo 8C 218 2954,112 km
1931 9   Earl Howe
  Tim Birkin
  Earl Howe Alfa Romeo 8C 184 3017,681 km
1930 8   Woolf Barnato
  Glen Kidston
  Bentley Motors Ltd. Bentley Speed Six 179 2930,615 km
1929 7   Woolf Barnato
  Tim Birkin
  Bentley Motors Ltd. Bentley Speed Six 174 2843,871 km
1928 6   Woolf Barnato
  Bernard Rubin
  Bentley Motors Ltd. Bentley 4.5 L 154 2669,258 km
1927 5   Dudley Benjafield
  Sammy Davis
  Bentley Motors Ltd. Bentley 3 L 137 2369,759 km
1926 4   Robert Bloch
  André Rossignol
Lorraine-Dietrich B3-6 147 2552,420 km
1925 3   Gérard de Courcelles
  André Rossignol
Lorraine-Dietrich B3-6 129 2233,930 km
1924 2   John Duff
  Frank Clement
  Duff & Aldington Bentley 3 Litre Sport 120 2077,341 km
1923 1   André Lagache
  René Léonard
  Chenard & Walcker SA Chenard & Walker Sport 3-Litre 128 2209,468 km

Innovatie

bewerken

De auto's die gebruikt worden tijdens de 24 uur van Le Mans zijn technisch hoogstaande voertuigen. Veel fabrikanten gebruiken de prototypes om technologieën te ontwikkelen die in de normale personenauto's toegepast kunnen worden.

bewerken
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina 24 Heures du Mans op Wikimedia Commons.