Brontekst bekijken van Irakoorlog

U hebt geen toestemming om deze pagina te bewerken, want:

Uw IP-adres bevindt zich in een bereik dat op alle wiki’s van de Wikimedia Foundation geblokkeerd is.

Deze blokkade is ingesteld door ‪Jon Kolbert‬. De opgegeven reden is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Aanvang blokkade: 21 feb 2024 06:35
Einde blokkade: 21 feb 2029 06:35

Uw huidige IP-adres is 3.84.121.104. Het geblokkeerde bereik is 3.84.0.0/16.

Vermeld alle bovenstaande gegevens als u ergens op deze blokkade reageert. Als u denkt dat u per abuis bent geblokkeerd, kunt u aanvullende informatie en instructies vinden in het algemene beleid Geen open proxy’s.

Anders kunt u om de blokkering bespreken een verzoek om beoordeling op Meta-Wiki plaatsen. U kunt ook een e-mail sturen naar de VRT-wachtrij van de stewards op stewards@wikimedia.org met daarin alle bovenstaande gegevens.

U kunt de brontekst van deze pagina bekijken en kopiëren.

{{Infobox militair conflict
| conflict = Irakoorlog
| partof = "[[Strijd tegen terrorisme]]"
| afbeelding = Iraq-dusk.jpg
| onderschrift = HH-60 Blackhawk-legerhelikopters vliegen voorbij de ondergaande zon op 2 april 2003 naar een vooruitgeschoven locatie in Zuid-Irak <br /> tijdens Operatie Iraqi Freedom.
| date = [[20 maart]] [[2003]] - [[15 december]] [[2011]] (op [[1 mei]] [[2003]] verklaarden de VS dat de reguliere gevechtshandelingen waren afgerond)
| place = [[Irak]]
| casus = Beschuldigingen aan [[Saddam Hoessein]] dat hij [[massavernietigingswapen]]s verborg en banden had met [[Al-Qaeda]] bleken achteraf vals. Andere motieven: het overtreden van de VN-resoluties, Saddams repressie tegen zijn volk, e.a.<ref>{{en}}[http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2003/03/20030322.html President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom ]</ref>
| territory = 
| treaty = 
| result = Val van [[Saddam Hoessein]] en de [[Arabische Socialistische Ba'ath-partij (Irak)|Ba'ath-partij]]; bezetting van Irak; losbreken van [[Opstanden in Irak sinds 2003|opstanden]] en burgeroorlog,<ref>{{en}}{{Citeer web |url=http://www.msnbc.msn.com/id/13684759/ |title=Sectarian divisions change Baghdad’s image |publisher=[[Associated Press]] |date=2006-07-03 |accessdate=06-08-2006|archiefurl=https://web.archive.org/web/20060828164230/http://msnbc.msn.com:80/id/13684759/|archiefdatum=2006-08-28|dodeurl=nee}}</ref> Iraakse grondwetsverkiezingen in december 2005 van een nieuwe overheid. Groot aantal burgerslachtoffers, berichten over zware repressie vanuit de overheid door [[doodseskader]]s.<ref>{{en}}{{Citeer web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5368360.stm|title=Iraq torture 'worse after Saddam' |publisher=BBC |date=2006-09-21 |accessdate=9-1-2007|archiefurl=https://web.archive.org/web/20070211011237/http://news.bbc.co.uk:80/2/hi/middle_east/5368360.stm|archiefdatum=2007-02-11|dodeurl=nee}}</ref>
| phase1 = 
| phase2 = 
| phase3 = 
| phase4 = 
| combatant1 = '''[[Multinationale troepenmacht in Irak]]:'''<br />
* {{US}}
* {{GB}}
* {{KR}}
* {{IT}}
* {{PL}}
* {{AU}}
* {{NL}}
''Gesteund door:''
* {{TR}}
* {{RO}}
* {{AZ}}
* {{KW}}
* {{EE}}
* {{SV}}
* {{BG}}
* {{MD}}
* {{AL}}
* {{UA}}
* {{DK}}
* {{CZ}}
* {{IL}}
* {{SG}}
* {{HR}}
* {{BA}}
* {{MK}}
* {{LV}}
* {{KZ}}
* {{MN}}
* {{GE}}
* {{TO}}
* {{JP}}
* {{AM}}
* {{SK}}
* {{LT}}
* {{NO}}
* {{HU}}
* {{PT}}
* {{NZ}}
* {{TH}}
* {{PH}}
* {{HN}}
* {{DO}}
* {{ES}}
* {{NI}}
* {{IS}}
* {{IR}}
* [[Bestand:Flag of Kurdistan.svg|rand|20px]] [[Peshmarga]]
| combatant2 = {{IQ-1991}}

''Gesteund door:''
* {{LY-1977-VLAG}} [[Libië]]
| combatant3 = 
| commander1 = {{US-VLAG|22}} [[George W. Bush]]<br />
{{US-VLAG|22}} [[Tommy Franks]]<br />
{{GB-VLAG|22}} [[Tony Blair]]<br />
en anderen
| commander2 = {{IQ-1991-VLAG|22}}
[[Saddam Hoessein]] †
| commander3 = 
| strength1 = 263.000
| strength2 = 375.000
| strength3 = 
| casualties1 = 4469, excl. huurlingen
| casualties2 = 11.000-15.000<ref>{{en}}{{Citeer web |url=http://www.comw.org/pda/0310rm8.html
| title=The Wages of War: Iraqi Combatant and Noncombatant Fatalities in the 2003 Conflict |author=Carl Conetta van het Project on Defense Alternatives |date =20 oktober 2003|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211025231800/http://www.comw.org/pda/0310rm8.html|archiefdatum=2021-10-25|dodeurl=nee}}</ref>
| casualties3 = 654.965 (392.979–942.636) totaal aantal Iraakse slachtoffers (juli 2006)
| portaal = 
}}

De '''Irakoorlog''' was een door de [[Verenigde Staten]] en het [[Verenigd Koninkrijk]] in maart 2003 ingezette oorlog tegen en in [[Irak]], waarbij ook andere landen troepen leverden. De oorlog was onderdeel van de [[Strijd tegen terrorisme|''War on Terror'']]. Schattingen van het aantal slachtoffers lopen sterk uiteen, van circa 150.000 tot vele honderdduizenden doden.

De oorlog kan worden onderverdeeld in twee fases. De eerste fase (maart-mei 2003) was de [[invasie van Irak in 2003|invasie]] waarbij een multinationale troepenmacht, de zogenoemde ''[[Multinationale troepenmacht in Irak|Coalition of the Willing]]'', in krap anderhalve maand tijd het bewind van [[Saddam Hoessein]] verdreef. Het doel van de coalitie was naar eigen zeggen het ten val brengen van het regime van [[Saddam Hoessein]], dat de Iraakse bevolking zou onderdrukken, het internationale [[terrorisme]] zou ondersteunen en [[massavernietigingswapen]]s zou hebben ontwikkeld, bezitten en hebben ingezet. Tot op heden zijn dergelijke wapens niet gevonden, noch is een verband met [[Al Qaida]] aangetoond. Enkele maanden nadat de coalitie het Iraakse grondgebied had ingenomen werd Saddam Hoessein gearresteerd. Hij werd drie jaar later geëxecuteerd.

De fase na de invasie (2003-2011) bestond uit een programma van ''[[Natievorming|nation-building]]'', de opbouw van een nieuw Irak door de coalitiemacht die de macht had overgenomen van Saddam Hoessein. Deze fase werd vanaf het begin geplaagd door grootschalige [[opstanden in Irak sinds 2003|opstanden]] tegen de bezettende troepen. Tegelijkertijd groeiden de onderlinge spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen doordat de voorheen machtige [[Soennisme|soennitische]] minderheid zich in het nieuwe Irak bedreigd voelde door de [[Sjiisme|sjiitische]] meerderheid. Tussen 2006 en 2009 escaleerde het onderlinge geweld zodanig dat wel gesproken werd van een [[burgeroorlog]].

De Amerikanen trokken in december 2011 hun laatste troepen terug. Het conflict was daarmee echter niet ten einde en zou opnieuw escaleren door voortwoekerend onderling geweld, het overslaan op Irak van de in 2011 uitgebroken [[Syrische Burgeroorlog]], het bloedig neerslaan van [[Protesten in Irak|nieuwe protesten tegen de overheid]] en de oprichting van jihadistenbeweging [[Islamitische Staat (in Irak en de Levant)|Islamitische Staat]] (ISIS), die mede vanwege het machtsvacuüm na Saddam Hoessein kon ontstaan en in de zomer van 2014 het noorden van Irak binnenviel en een islamitisch [[kalifaat]] uitriep. Om ISIS te bestrijden, keerden de VS in 2014 na tweeënhalf jaar afwezigheid alweer terug aan het Iraakse strijdtoneel, als aanvoerder van een nieuwe internationale coalitie.

== Voorgeschiedenis ==
=== Golfoorlog van 1991 ===
Op [[17 januari]] [[1991]] begon [[Golfoorlog (1990-1991)|Operatie Desert Storm]], die ten doel had het Iraakse leger te verdrijven uit het door Irak in augustus van het jaar daarvoor bezette [[Koeweit]]. De strijd werd gevoerd door een grote coalitie van landen, onder aanvoering van de [[Verenigde Staten]] en eindigde begin maart 1991 met het beoogde resultaat.

=== UNSCOM en sancties ===
In de daaropvolgende [[wapenstilstand]] was de voorwaarde opgenomen dat Irak zich zou ontdoen van zijn massavernietigingswapens, onder toezicht van wapeninspecteurs van de [[Verenigde Naties]] in een missie genaamd [[UNSCOM]]. Het luchtruim van Noord-Irak en Zuid-Irak werd beheerst door de VS en VK. Er werden ook sancties ingesteld om de Iraakse in- en uitvoer te beperken.

Op 31 oktober 1998 beëindigde Irak de toestemming voor verdere inspecties. <!-- http://www.un.org/Depts/unscom/Chronology/chronologyframe.htm --> Op [[16 december]] [[1998]], de dag dat de UNSCOM-inspecteurs Irak verlieten, begon [[Operatie Desert Fox]] en werden doelwitten in Irak gebombardeerd door Amerikaanse en Britse vliegtuigen.

De Iraakse tegenwerking en de afwezigheid van controle voedde bij sommigen de angst dat het regime van Saddam Hoessein nog steeds bezig was met de productie van massavernietigingswapens, wat verondersteld werd, want uiteindelijk werden er helemaal geen massavernietigingswapens gevonden.

De sancties hadden evenwel een catastrofaal effect op de Iraakse bevolking. De levensstandaard in Irak daalde jaar na jaar. Dit leidde tot kritiek en ondermijnde de politieke wil de sancties te handhaven. Opheffen was voor de VS evenwel niet bespreekbaar, omdat er dan de kans bestond dat Irak zich zou herstellen en opnieuw de machtsbalans in het Midden-Oosten kon verstoren. Hierdoor kwam meer en meer de optie om Saddam Hoessein en zijn kliek met geweld te verwijderen, op tafel.
{{Zijbalk Irakoorlog 2003}}

=== 11 september 2001 ===
In de loop der jaren legde Irak alle oproepen om de VN-inspecteurs weer toe te laten en openheid van zaken te geven over zijn vermeende wapenprogramma’s naast zich neer. Na de [[terroristische aanslagen op 11 september 2001]] besloten de Amerikanen deze weigering niet langer te tolereren.

Kort na de aanslagen kondigde de regering van George W. Bush de [[strijd tegen terrorisme]] aan, vergezeld met de doctrine van de preëmptieve militaire actie, de [[Bushdoctrine]] genaamd.

De Amerikanen drongen er bij de [[Veiligheidsraad van de Verenigde Naties]] op aan om een nieuwe resolutie aan te nemen die een oorlog zou kunnen rechtvaardigen. Onder deze toegenomen druk stemde het Iraakse bewind op 16 september 2002 in met de terugkeer van de wapeninspecteurs.

=== Ontwapeningscrisis ===
{{Zie hoofdartikel|Ontwapeningscrisis van Irak in 2002}}

In 2002 rees de ontwapeningscrisis rondom Irak allereerst als een diplomatieke situatie. In oktober 2002 kreeg president Bush van het [[Amerikaanse Congres]] toestemming om oorlog te voeren met Irak. De ''"Joint Resolution to Authorize the Use of United States Armed Forces Against Iraq"'' bevatte de aanmoediging, maar niet de vereiste, om van de VN-Veiligheidsraad goedkeuring voor militaire actie te verkrijgen.

Uiteindelijk nam de Veiligheidsraad op 8 november 2002 unaniem [[Resolutie 1441 Veiligheidsraad Verenigde Naties|resolutie 1441]] aan, die het Iraakse regime een laatste kans bood eerdere resoluties uit te voeren, op straffe van ‘ernstige gevolgen’. Irak werkte mee, maar allesbehalve van harte, en slaagde er daardoor in de eensgezindheid in de Veiligheidsraad te doorbreken. De VS en het [[Verenigd Koninkrijk]] vonden begin 2003 dat Saddam zijn laatste kans verspeeld had, terwijl andere landen, waaronder [[Frankrijk]] en [[Duitsland]], van mening waren dat de inspecties meer tijd moesten krijgen.

Toen duidelijk werd dat in de Veiligheidsraad geen meerderheid te vinden was voor een resolutie die militair geweld zou rechtvaardigen, en dat het waarschijnlijk was dat Frankrijk en wellicht [[Rusland]] en [[Volksrepubliek China|China]] een veto uit zouden spreken tegen een dergelijke resolutie, besloten de VS en de Britten Irak een ultimatum te stellen zonder expliciete machtiging van de Veiligheidsraad. De eisen in het ultimatum (onder meer het aftreden van Saddam Hoessein), en de korte tijd van slechts enkele dagen, maakten het op voorhand aannemelijk dat deze niet ingewilligd zouden worden.

=== Aangevoerde motieven voor de oorlog ===
Voor de noodzaak om Irak binnen te vallen werden de volgende redenen aangedragen:
# Irak zou in het bezit zijn van [[massavernietigingswapens]];
# Irak zou het internationale terrorisme steunen, met name [[Al Qaida]];
# Saddam Hoessein zou zijn bevolking onderdrukken en vermoorden en moest daarom verwijderd worden;
# Saddam Hoessein steunde het [[Zelfmoordaanslag|zelfmoordterrorisme]] tegen [[Israël]]iërs. Nabestaanden van zelfmoordterroristen kregen van Saddam een financiële tegemoetkoming;
# Saddam Hoessein negeerde keer op keer allerlei resoluties van de VN-Veiligheidsraad.

Vanuit het oogpunt van rechtmatigheid is een aantal van de bovenstaande argumenten niet overeind gebleven, doordat er geen bewijsgrond voor was. De punten 3 en 5 bleven echter onomstreden. Overigens was een aantal waarnemers van mening dat de 5 argumenten geen wettelijke rechtvaardiging voor het schenden van de soevereiniteit van een erkende staat kon betekenen, al was en is daarover tot op de dag van vandaag veel discussie. Er is geen bewijs gevonden voor een relatie tussen de Iraakse regering en Al Qaida. Het onderdrukken van een bevolking door een regering geldt binnen de internationale politieke traditie als een 'binnenlandse aangelegenheid'. Israël heeft de VS nooit verzocht om een inval in Irak en evenmin was er sprake van een oorlog tussen Irak en een bondgenoot van de VS. De Veiligheidsraad heeft geen goedkeuring verleend aan de inval en zou dat waarschijnlijk ook niet hebben gedaan wanneer het voorstel ter stemming was gekomen (Frankrijk zou vrijwel zeker een veto hebben uitgesproken). Een resolutie van de Veiligheidsraad zou echter niet per definitie rechtmatigheid creëren in het licht van de actuele internationale wetgeving. Het negeren door Irak van de resoluties is evident en erkend omdat er resoluties zijn aangenomen ter bevestiging hiervan, de sancties die aan deze resoluties zijn verbonden waren voor de inval echter altijd beperkt tot een economische boycot.

=== De coalitie ===
De [[Multinationale troepenmacht in Irak|coalitie]], bekend onder de Amerikaanse naam ''Coalition of the Willing'', bestond uit 31 landen: de [[Verenigde Staten]], het [[Verenigd Koninkrijk]], [[Afghanistan]], [[Albanië]], [[Australië (land)|Australië]], [[Azerbeidzjan]], [[Bulgarije]], [[Colombia]], [[Denemarken]], [[El Salvador]], [[Eritrea]], [[Estland]], [[Ethiopië]], [[Filipijnen]], [[Georgië]], [[Hongarije]], [[Italië]], [[Japan]], [[Letland]], [[Litouwen]], [[Noord-Macedonië|Macedonië]], [[Nederland]], [[Nicaragua]], [[Oezbekistan]], [[Polen]], [[Roemenië]], [[Slowakije]], [[Spanje]], [[Tsjechië]], [[Zuid-Korea]].

Naast de eenendertig landen die de coalitie openlijk steunen zouden er nog vijftien landen, die niet bij naam genoemd wilden worden, tot de coalitie behoren.

Openlijk tegen de oorlog waren onder meer [[België (hoofdbetekenis)|België]], [[Brazilië]], [[Canada]], [[Volksrepubliek China|China]], [[Cuba (land)|Cuba]], [[Duitsland]], [[Frankrijk]], [[India]], [[Indonesië]], [[Libië]], [[Luxemburg (land)|Luxemburg]], [[Mexico (land)|Mexico]], [[Rusland]], het [[Heilige Stoel|Vaticaan]], [[Zweden]], [[Zwitserland]] en alle Arabische landen behalve [[Koeweit]]. [[Spanje]] sloot zich in 2004 na een regeringswisseling bij de critici aan.

==== Nederlandse deelname ====
{{Zie hoofdartikel|Commissie-Davids}}
Het Nederlandse [[kabinet-Balkenende I]] verleende officieel slechts 'politieke steun' aan de oorlog; premier [[Jan Peter Balkenende|Balkenende]] verklaarde dat van militaire deelname geen sprake zou zijn. Uit eigen onderzoek concludeerde het [[VPRO]]-radioprogramma [[Argos (radio)|Argos]] vier jaar na dato echter dat ook Nederlandse [[Korps Commandotroepen|commando's]] en [[F-16]]'s van de [[Koninklijke Luchtmacht]] aan de eerste fase van de oorlog hebben deelgenomen, onder andere met verkenningsvluchten boven Irak. Op 27 januari 2009 meldde [[RTL Nieuws]] dat het kabinet ook de inzet van een fregat heeft overwogen hoewel premier Balkenende dit tegenover de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]] altijd had ontkend.<ref>{{Citeer nieuws |url=https://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/binnenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2009/01_januari/27/binnenland/0127_1830_irak_WOB_kabinet.xml |title=Toch deelname inval Irak overwogen |author=[[RTL Nieuws|RTL]] |date=28 januari 2009|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110225043757/http://www.rtl.nl:80/(/actueel/rtlnieuws/binnenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2009/01_januari/27/binnenland/0127_1830_irak_WOB_kabinet.xml|archiefdatum=2011-02-25|dodeurl=nee}}</ref>

De regering besloot tot een onafhankelijk onderzoek door een [[Commissie-Davids|commissie]], te leiden door de oud-president van de Hoge Raad mr. Willibrord Davids.<ref>{{Citeer nieuws |url=https://www.nu.nl/algemeen/1911427/balkenende-belooft-volledige-medewerking-irak-onderzoek.html |title=Balkenende belooft volledige medewerking Irak-onderzoek |author=[[Nu.nl]] |date=4 februari 2009|archiefurl=https://web.archive.org/web/20160304131924/https://www.nu.nl/algemeen/1911427/balkenende-belooft-volledige-medewerking-irak-onderzoek.html|archiefdatum=2016-03-04|dodeurl=nee}}</ref> De oppositie bleef echter aandringen op een parlementaire enquête; de ruimte hiervoor werd gecreëerd nadat [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]-fractievoorzitter [[Mariëtte Hamer|Hamer]] zulks had afgedwongen na openbaarmaking van het rapport. De commissie werd geacht uiterlijk 1 november 2009 te rapporteren.<ref>[https://web.archive.org/web/20141029213902/http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2010/01/12/rapport-commissie-davids.html Rapport Commissie Irak] Sectie 2.6 (Verantwoording), vanaf pagina 37.</ref> Op 12 januari 2010 presenteerde de Commissie-Davids haar bevindingen in een rapport.
De belangrijkste conclusies waren:
* Er was geen adequaat volkenrechtelijk mandaat voor de inval in Irak.
* Er is geen bewijs voor actieve Nederlandse militaire bijdrage aan de inval.
* Premier Balkenende gaf geen of weinig leiding aan de debatten over Irak.
* De [[AIVD]] en de [[MIVD]] waren over Irak genuanceerder dan buitenlandse inlichtingendiensten.
* Die nuanceringen zijn niet door de Nederlandse ministers overgenomen.
* Er is geen volledige openheid van zaken gegeven tegenover het parlement over het Amerikaanse steunverzoek voor militaire opbouw.
* De informatieverstrekking aan de [[Tweede Kamer]] was op sommige momenten onvoldoende.

== Verloop van de invasie ==
Al vanaf mei 2002, ver voor het officiële begin van de oorlog, voerden Amerikaanse en Britse vliegtuigen missies uit boven Irak. Dit waren zogenaamde 'prik-activiteiten', bedoeld om het regime van Saddam Hoessein te prikkelen.

In [[2002]] werden ook (voornamelijk Koerdische) Iraakse ballingen door de [[CIA]] getraind op een geheime militaire basis in [[Jordanië]] om in steden als Bagdad en [[Fallujah]] sabotagedaden uit te voeren en zo de indruk te geven dat er een opstand bezig was.<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/08/02/AR2005080201579.html |title=Before the War, CIA Reportedly Trained a Team of Iraqis to Aid U.S. |date=3 augustus2005|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210605000455/https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/08/02/AR2005080201579.html|archiefdatum=2021-06-05|dodeurl=nee}}</ref>

Op [[20 maart]] [[2003]] begon de invasie en daarmee de Irakoorlog, met beperkte aanvallen op de Iraakse hoofdstad Bagdad om 5.30 uur (plaatselijke tijd).
Het Iraakse verzet was aanvankelijk zwaarder dan verwacht, maar stortte vrij plotseling in.

=== Belangrijke gebeurtenissen ===
{{Zie hoofdartikel|Irak in 2003}}

* [[20 maart]] - Anderhalf uur nadat het ultimatum verstreken is, begint de oorlog met een precisieaanval door de Amerikanen op [[Bagdad]], "Operation Iraqi Freedom" gedoopt.<ref>Aanvankelijk werd de aanval niet "Operation Iraqi Freedom" (OIF), maar "Operation Iraqi Liberty" (OIL) gedoopt. Na twee weken reeds werd dit veranderd.</ref> De Amerikaanse en Britse strijdkrachten beginnen met grootschalige bombardementen op voornamelijk militaire doelen in Bagdad. Ook Iraakse stellingen in het zuiden worden gebombardeerd. De val van de havenstad [[Umm Qasr]] wordt gemeld, en een onbekend aantal Iraakse soldaten geeft zich over.
* [[21 maart]] - Opnieuw zware bombardementen op Bagdad. [[Turkije]] valt het noorden van Irak binnen. Officieel is dit om [[vluchteling]]en tegen te gaan, maar algemeen wordt aangenomen dat het feitelijke doel het voorkomen van een onafhankelijke [[Koerden|Koerdische]] staat in Noord-Irak is. Later wordt overigens deze inval weer ontkend, en grootschalig is deze in elk geval niet geweest.
* [[22 maart]] - Amerikaanse en Britse troepen zijn de Zuid-Iraakse steden [[Basra]] en [[Nasiriyah]] binnengetrokken, meldt de [[British Broadcasting Corporation|BBC]]. De coalitietroepen hebben grote delen van Basra onder controle en het vliegveld en een brug veiliggesteld. Wel bieden speciale elite-eenheden van [[Saddam Hoessein]] in de stad nog felle tegenstand. Ook in de havenstad Umm Qasr zou toch nog steeds verzet worden geboden, ondanks eerdere berichten dat de stad al ingenomen was.
* [[23 maart]] - De Amerikaanse sergeant Hasan Akbar, lid van de 101e Luchtlandingsdivisie, gooit handgranaten in een tent in Camp Pennsylvania en schiet daarna op VS militairen. Er vallen twee doden en veertien gewonden. Een Amerikaanse raket haalt een Brits vliegtuig neer. Irak toont dode en gevangen soldaten op de televisie. Reeds 30 doden bij Britten en Amerikanen. Er is meer verzet door Irak dan door de VS verwacht. Nog steeds transporten via de haven van [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] en de luchthaven van [[Oostende]] naar [[Koeweit]]. Volgens Britse bronnen zou Saddam zwaargewond zijn. Saddam verschijnt op tv; de Amerikanen verklaren dat het Saddam zelf is en niet (zoals vaak werd beweerd) een [[dubbelganger]], maar betwijfelen of de beelden live zijn.
* [[26 maart]] - Twee Amerikaanse [[kruisraket]]ten vallen bij vergissing op een marktplein in Bagdad; ten minste 14 burgers komen om.
* [[28 maart]] - De Amerikaanse troepenmacht in de regio rond Irak wordt uitgebreid met nog eens 130.000 man.
* [[1 april]] - [[Jessica Lynch]] wordt voor het oog van televisieploegen zogenaamd 'bevrijd' uit een Iraaks ziekenhuis.
* [[4 april]] - Het vliegveld van Bagdad wordt veroverd.
* [[7 april]] - Coalitietroepen trekken het centrum van Bagdad binnen.
* [[9 april]] - Amerikaanse troepen lijken heer en meester in Bagdad; standbeelden van Saddam worden neergehaald, afbeeldingen vernield of verbrand.
* [[10 april]] - Amerikaanse en Koerdische troepen veroveren [[Kirkoek (plaats)|Kirkoek]].
* [[11 april]] - Coalitietroepen veroveren [[Mosoel]].
* [[14 april]] - Met de inname van het presidentieel paleis in [[Tikrit]] is het laatste steunpunt van Hoessein in Irak gevallen. In de volgende dagen wordt er nog strijd geleverd met losse resten van de presidentiële garde (Hoesseins elitetroepen), maar alle belangrijke punten in het land zijn nu in handen van de coalitie.
* [[1 mei]] - President Bush verklaart aan boord van een Amerikaans [[vliegdekschip]] voor de kust van [[San Diego (Californië)|San Diego]], Californië dat de oorlog (''major combat operations'') is afgelopen. Op de achtergrond hangt een spandoek met ''Mission Accomplished''.

== Tweede fase van de oorlog ==
[[Bestand:Iraq 2003 occupation.png|thumb|250px|Verdeling van internationale troepen in Irak]]
Na afloop van de invasie werd de ''[[Coalition Provisional Authority]]'' (CPA; "Voorlopige autoriteit van de coalitie") geïnstalleerd, die onder leiding van de Amerikaan [[Paul Bremer]] het land bestuurde. De CPA werd gesteund door een [[stabilisatiemacht]], de ''[[Stabilisation Force Iraq]]'', waaraan ook Nederland deelnam met 1100 militairen. De [[Verenigde Naties]] accepteerden de [[status quo (politiek)|status quo]] en gaven hun goedkeuring aan de Autoriteit en de stabilisatiemacht.

Na de [[bomaanslagen in Madrid van 11 maart 2004]] en de Spaanse verkiezingen hield de nieuwe socialistische premier [[Jose Luis Rodriguez Zapatero]] zich aan zijn verkiezingsbelofte en trok de 1300 Spaanse militairen terug, met in hun kielzog [[Honduras]].

De Amerikaanse troepen kwamen in april-mei 2004 in opspraak vanwege foto's van martelingen van Iraakse gevangenen, onder andere in de [[Abu Ghraib-gevangenis]].

Op [[28 juni]] 2004 droeg de CPA de autoriteit over aan een Iraakse interim-regering onder leiding van premier [[Iyad Allawi]] en president [[Ghazi al-Yawar]]. Zij maakten het land klaar voor de verkiezingen die in januari [[2005]] gehouden werden. Na de verkiezingen regeerde een brede coalitie onder leiding van de sjiitische premier [[Ibrahim Jaafari]] en de Koerdische president [[Jalal Talabani]]. Zij ontwierpen een nieuwe [[grondwet]] die op [[28 augustus]] 2005 aan het parlement werd gepresenteerd.

=== Opstanden in Irak sinds 2003 ===
{{Zie hoofdartikel|Opstanden in Irak sinds 2003}}
[[Bestand:Syria and Iraq 2014-onward War map.png|thumb|Militaire situatie in Irak en Syrië in 2017.<br />{{legenda|#db8ca6|In handen van de Iraakse overheid}}{{legenda|#b4b2ae|In handen van de [[Islamitische Staat (in Irak en de Levant)]] (IS)}}{{legenda|#d7e074|In handen van de [[Peshmerga|Iraakse Koerden]]}}{{legenda|#ebc0b3|In handen van de Syrische overheid}}{{legenda|#cae7c4|In handen van andere Syrische rebellen ([[Islamitisch Front]], [[Jabhat al-Nusra]] en [[Vrij Syrisch Leger|VSL]])}}{{legenda|#e2d974|In handen van de [[Volksbeschermingeenheden|Syrische Koerden]]}}]]
Vanaf augustus 2003 voerden opstandelingen acties uit tegen bezettende troepen en Iraakse instellingen en bevolking. In deze fase van de oorlog vallen veel meer doden, met name onder Irakezen en Amerikanen, dan tijdens de invasie van Irak.

In mei 2004 begonnen [[gijzeling (misdrijf)|gijzelingen]] van buitenlandse personen. De onthoofdingsvideo van de Amerikaanse zakenman [[Nick Berg]] schokte velen in de wereld. De gijzelnemers eisten aanvankelijk het vertrek van de landen uit Irak. De [[Filipijnen]] haalden hun 31 landgenoten terug. Later werden hiernaast ook gijzelingen uitgevoerd om losgeld te ontvangen.

In de nacht van [[17 december]] op [[18 december]] [[2011]] trokken de laatste Amerikaanse troepen zich terug uit Irak.<ref>{{Citeer nieuws|date=18 december 2011|title=Laatste militairen VS weg uit Irak|url=https://nos.nl/artikel/323279-laatste-militairen-vs-weg-uit-irak.html|author=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]|archiefurl=https://web.archive.org/web/20160305012901/https://nos.nl/artikel/323279-laatste-militairen-vs-weg-uit-irak.html|archiefdatum=2016-03-05|dodeurl=nee}}</ref> Op [[15 december]] was de oorlog al officieel voorbij verklaard door de Amerikaanse minister van defensie [[Leon Panetta]]. Vanwege aanhoudend geweld en vanwege de internationale dreiging die uitging van de in Syrië en Irak actieve [[Islamitische Staat (in Irak en de Levant)]] zou de Amerikaanse president [[Barack Obama]] in de zomer van 2014 echter opnieuw Amerikaanse militairen inzetten in Irak.

== Vermeende massavernietigingswapens en verband met Al Qaida ==
=== Massavernietigingswapens ===
Na afloop van de invasie werd een campagne opgestart door de coalitie om massavernietigingswapens te zoeken. De Amerikanen stichtten de zogenoemde ''[[Iraq Survey Group]]''. Er werden slechts sporen van oude wapenprogramma's gevonden van vóór de [[Golfoorlog (1990-1991)|Golfoorlog van 1990-1991]] en slechts enkele (oude) granaten gevuld met zenuwgas. Uit documenten bleek dat de vermeende bewering dat Irak radioactief materiaal zou hebben gekocht in [[Niger (staat)|Niger]], die Bush tijdens een [[State of the Union]] uitsprak, vervalst waren door de Italiaanse geheime dienst. Deze uitspraak leidde later indirect tot het [[Plamegate]]schandaal. Ook bleek uit documenten dat het [[Iraakse Nationale Congres]], een beweging van [[Ahmed Chalabi]], documenten had vervalst om te bewijzen dat er massavernietigingswapens aanwezig waren.

Enkele politici, onder wie [[Tony Blair]], gaven later schoorvoetend toe dat wellicht geen massavernietigingswapens aanwezig waren. Ook [[Colin Powell]] zei dat hij vermoedelijk foutieve informatie had verstrekt.

De Iraq Survey Group (ISG) concludeerde uiteindelijk op [[5 oktober]] [[2004]] in een 918 pagina's dik rapport dat er geen bewijs was voor de aanwezigheid van massavernietigingswapens ten tijde van de Amerikaanse inval in Irak. Echter, zij sloten niet uit dat er wellicht toch nog enige aanwezig waren, ware het niet dat die in zulke kleine hoeveelheden moesten zijn dat die militair niet significant waren. Groot probleem in deze is namelijk dat zelfs de militaire top en officiële bewindslieden van Irak zelf niet wisten of het land nu wel of niet over massavernietigingswapens beschikte. Saddam was daar aldus de ISG bewust vaag over en heeft herhaalde malen tegenover mensen in zijn omgeving gesuggereerd dat Irak ze wel zou hebben. Zelfs nog in maart 2003, dus vlak voor de inval, beweerde Saddam tegenover enkele van zijn ministers dat hij wel degelijk over massavernietigingswapens beschikte. Achteraf was dit vermoedelijk om het moreel van zijn troepen hoog te houden.

=== Link met Al Qaida ===
Colin Powell gaf in een interview op 13 september 2004 toe dat hij geen bewijs gezien heeft voor de stelling dat Irak en Al Qaida banden zouden hebben. Donald Rumsfeld verklaarde op 5 oktober van datzelfde jaar in een hoorzitting met de [[Council on Foreign Relations]] dat hij evenmin hard bewijs had gezien.

== Rol van de media ==
De oorlog werd door geselecteerde internationale journalisten verslagen. De meeste journalisten waren door het [[Department of Defense|Pentagon]] 'ingebed' bij de verschillende legereenheden, vanwaar zij maar een beperkt deel van de oorlog te zien kregen. Het Pentagon regisseerde strak de informatie die het naar buiten bracht.

Enkele journalisten bleven gedurende de invasie in Bagdad.

Diverse media, waaronder de doorgaans gerespecteerde ''[[The New York Times]]'', concludeerden ruim na afloop van de invasie dat hun berichtgeving in bepaalde gevallen niet objectief was geweest, maar gekleurd was ten gunste van de voorstanders van de oorlog.

Het verhaal van [[Jessica Lynch]] wordt door velen als typerend gezien. Lynch' eenheid verdwaalde tijdens een zandstorm en werd overmeesterd door Iraakse troepen. Zij werd enige tijd in een ziekenhuis verpleegd door de Irakezen. Onder toeziend oog van camera's werd zij vervolgens door commando's 'bevrijd', maar op dat moment waren de Irakezen al uit dat ziekenhuis vertrokken. Hoewel er door haar eenheid fouten waren gemaakt en haar bevrijding allesbehalve heldhaftig was, werd ze in de Amerikaanse media als een ware 'War Hero' gepresenteerd.

=== Salam Pax ===
Tijdens de oorlog verschenen er getuigenverslagen onder de titel "Where is Raed?", die wereldwijd gevolgd werden. De auteur van deze [[blog]], eerst bekend als [[the Baghdad Blogger]], inmiddels bekend geworden onder het pseudoniem [[Salam Pax]] (beide woorden betekenen "vrede", het eerste in het [[Arabisch]], het tweede in het [[Latijn]]), zet zich ook na de invasie in voor het verspreiden van nieuws omtrent de gebeurtenissen in Irak.

== Kosten ==
Tot 13 juni 2006 werd door het Amerikaanse Congres meer dan 320 miljard dollar gereserveerd voor de Irakoorlog. Dit is meer dan 2300 dollar per Amerikaanse belastingbetaler, en meer dan 200 miljoen dollar per dag. Ongeveer 4,5 miljard pond werd uitgegeven door het [[Verenigd Koninkrijk]] in Irak. Van de andere coalitieleden zijn geen exacte bedragen bekend, maar alleszins is het deel van de VS veruit het grootst.

Linda Bilmes, een Harvard-econoom, en [[Joseph Stiglitz]], een voormalig econoom van de [[Wereldbank]] en professor aan de universiteit van Columbia, schatten in februari 2006 de totale kosten (directe én indirecte) van de Irakoorlog voor de Amerikaanse economie op circa 2 [[biljoen]] dollar indien Amerikaanse troepen tot 2015 in Irak aanwezig blijven.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20060618025904/http://www2.gsb.columbia.edu/faculty/jstiglitz/download/2006_Cost_of_War_in_Iraq_NBER.pdf "The Economic Costs of the Iraq War: An Appraisal Three Years After the Beginning of the Conflict"] door Linda Bilmes and Joseph Stiglitz</ref> Hoewel de mogelijkheid bestaat dat de Amerikaanse troepen eerder terugkeren, maakt hun onderzoek duidelijk dat er veel meer kosten voor Amerika aan de oorlog verbonden zijn dan in officiële publicaties tot uiting komt. Medische kosten voor gewonde soldaten en de gestegen prijs van olie zijn twee factoren die expliciet aandacht krijgen in hun rapport. Overigens wijzen de auteurs erop dat hun schatting niet de kosten voor andere landen die in Irak actief zijn bevat, noch houden ze in hun schatting rekening met de kosten voor Irak zelf (zowel in financiële als niet-financiële zin).

== Slachtoffers en vluchtelingen ==
[[Bestand:Apache-killing-Iraq.avi.ogg|thumb|250px|Amerikaanse helikopterpiloten vuren op verdachte Irakezen, 1 december 2003<ref>{{Citeer web|url=https://www.irishtimes.com/news/video-shows-killing-of-3-iraqis-by-us-helicopter-1.1139270|titel=Video shows killing of 3 Iraqis by US helicopter|datum=2004-05-06|uitgever=The Irish Times|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230417070138/https://www.irishtimes.com/news/video-shows-killing-of-3-iraqis-by-us-helicopter-1.1139270|archiefdatum=2023-04-17}}</ref>]]
Er is nog steeds veel onduidelijkheid over hoeveel slachtoffers er aan Iraakse zijde zijn gevallen, vooral onder de burgers. Het volgens veel wetenschappers gerenommeerde [[Verenigd Koninkrijk|Brits]] medische tijdschrift [[The Lancet]] publiceerde in oktober 2006 een onderzoeksrapport naar de extra doden sinds de val van het regime van Saddam Hoessein. Het resultaat was een schatting van 654.965 extra doden in juli 2006, met een marge tussen de 392.979 en 942.636. Daarvan waren er 601.027 (426.369–793.663) door geweld om het leven gekomen. De belangrijkste wetenschappelijke adviseur van het Britse ministerie van Defensie Sir Roy Anderson concludeerde dat de publicatie van The Lancet van de schatting van de 655.000 Iraakse doden qua methode goed onderbouwd was al vlak na publicatie in een interne memo, aldus de [[British Broadcasting Corporation|BBC]].<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/6495753.stm |title="Iraqi deaths survey 'was robust'" |author=[[British Broadcasting Corporation|BBC]] |date=26 maart 2007|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210922111529/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/6495753.stm|archiefdatum=2021-09-22|dodeurl=nee}}</ref>

In november 2004 had The Lancet ook al een onderzoek naar het aantal slachtoffers gepubliceerd. De schatting bedroeg toen zo'n 100.000, met een ruime marge van tussen de 8.000 en 194.000 doden. De onderzoekers gaven in het rapport aan geen onderscheid te kunnen maken tussen de burgerslachtoffers en de militaire slachtoffers. In het hoofdredactioneel commentaar sprak The Lancet echter van burgerslachtoffers, wat door sommigen als misleidend werd bestempeld, vooral omdat het vlak voor de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 2004|Amerikaanse presidentsverkiezingen]] werd gepubliceerd.<ref>{{Citeer nieuws |url=http://home.planet.nl/~feveleen/artikelen/irak06.jpg |title=The Lancet 'misleidde' over burgerslachtoffers Irak |author=[[Trouw (krant)|Trouw]] |date=23 november 2004|archiefurl=https://web.archive.org/web/20160304201907/http://home.planet.nl/~feveleen/artikelen/irak06.jpg|archiefdatum=2016-03-04|dodeurl=nee}}</ref>

Uit een recenter onderzoek zou blijken dat de oorlog in Irak al meer dan een miljoen Irakezen het leven heeft gekost in de periode tussen de invasie in maart 2003 en augustus 2007. Dit onderzoek werd uitgevoerd door twee onderzoeksbureaus, Opinion Research Business en het Independent Institute for Administration and Civil Society Studies.<ref>{{Citeer nieuws |url=https://www.nu.nl/news/1415076/23/Miljoen_Irakezen_gedood_sinds_invasie.html |title=Miljoen Irakezen gedood sinds invasie |author=Nu.nl |date=30 januari 2008|archiefurl=https://web.archive.org/web/20080405011025/http://www.nu.nl:80/news/1415076/23/Miljoen_Irakezen_gedood_sinds_invasie.html|archiefdatum=2008-04-05|dodeurl=nee}}</ref>

De VN Vluchtelingenorganisatie [[UNHCR]] schatte in april 2007 dat er in het totaal 4,1 miljoen Irakezen ontheemd zijn door de Irakoorlog, waarvan er 2 miljoen buiten Irak op de vlucht zijn en 1,9 miljoen binnen Irak.<ref>{{en}}UNHCR.org [https://www.unhcr.org/admin/ADMIN/462490411.html "Statement by Mr. António Guterres, United Nations High Commissioner for Refugees, Conference on Addressing the Humanitarian Needs of Refugees and Internally Displaced Persons inside Iraq and in Neighbouring Countries"] 17 april 2007. [https://web.archive.org/web/20221130184241/https://www.unhcr.org/admin/ADMIN/462490411.html Gearchiveerd] op 30 november 2022.</ref>)

Vanaf het begin van de oorlog vielen er 4469 doden bij de Amerikaanse coalitie, onder wie 4155 Amerikaanse militairen. Daarnaast vielen er onder de Amerikanen 30.324 gewonden als gevolg van vijandelijkheden.

{{Commonscat|Iraq War}}
{{Appendix|1=bron|2=
{{References|2=2}}
}}

[[Categorie:Irakoorlog| ]]

Op deze pagina gebruikte sjablonen:

Sjabloon:AL (bewerken)
Sjabloon:AL-VLAG (bewerken)
Sjabloon:AM (bewerken)
Sjabloon:AM-VLAG (bewerken)
Sjabloon:AU (bewerken)
Sjabloon:AU-VLAG (bewerken)
Sjabloon:AZ (bewerken)
Sjabloon:AZ-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Appendix (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:Aut (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:BA (bewerken)
Sjabloon:BA-VLAG (bewerken)
Sjabloon:BG (bewerken)
Sjabloon:BG-VLAG (bewerken)
Sjabloon:CZ (bewerken)
Sjabloon:CZ-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Citeer nieuws (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Citeer web (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Citeerslotjes (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Commonscat (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:DK (bewerken)
Sjabloon:DK-VLAG (bewerken)
Sjabloon:DO (bewerken)
Sjabloon:DO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:EE (bewerken)
Sjabloon:EE-VLAG (bewerken)
Sjabloon:ES (bewerken)
Sjabloon:ES-VLAG (bewerken)
Sjabloon:En (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:First non empty (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:GB (bewerken)
Sjabloon:GB-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:GE (bewerken)
Sjabloon:GE-VLAG (bewerken)
Sjabloon:HN (bewerken)
Sjabloon:HN-VLAG (bewerken)
Sjabloon:HR (bewerken)
Sjabloon:HR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:HU (bewerken)
Sjabloon:HU-VLAG (bewerken)
Sjabloon:IL (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:IL-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:IQ-1991 (bewerken)
Sjabloon:IQ-1991-VLAG (bewerken)
Sjabloon:IR (bewerken)
Sjabloon:IR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:IS (bewerken)
Sjabloon:IS-VLAG (bewerken)
Sjabloon:ISO-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:IT (bewerken)
Sjabloon:IT-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Infobox/afbeeldingbreedte (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Infobox/breedte (bekijk bron) (beveiligd)
Sjabloon:Infobox generiek (bekijk bron) (beveiligd)
Sjabloon:Infobox militair conflict (bewerken)
Sjabloon:InterProject (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:JP (bewerken)
Sjabloon:JP-VLAG (bewerken)
Sjabloon:KR (bewerken)
Sjabloon:KR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:KW (bewerken)
Sjabloon:KW-VLAG (bewerken)
Sjabloon:KZ (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:KZ-VLAG (bewerken)
Sjabloon:LT (bewerken)
Sjabloon:LT-VLAG (bewerken)
Sjabloon:LV (bewerken)
Sjabloon:LV-VLAG (bewerken)
Sjabloon:LY-1977-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Legenda (bewerken)
Sjabloon:Lijst zonder opsommingstekens (bewerken)
Sjabloon:Lzo (bewerken)
Sjabloon:MD (bewerken)
Sjabloon:MD-VLAG (bewerken)
Sjabloon:MK (bewerken)
Sjabloon:MK-VLAG (bewerken)
Sjabloon:MN (bewerken)
Sjabloon:MN-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Multiparameters (bekijk bron) (beveiligd)
Sjabloon:NI (bewerken)
Sjabloon:NI-VLAG (bewerken)
Sjabloon:NL (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:NL-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:NO (bewerken)
Sjabloon:NO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:NZ (bewerken)
Sjabloon:NZ-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PH (bewerken)
Sjabloon:PH-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PL (bewerken)
Sjabloon:PL-VLAG (bewerken)
Sjabloon:PT (bewerken)
Sjabloon:PT-VLAG (bewerken)
Sjabloon:RO (bewerken)
Sjabloon:RO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:References (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:SG (bewerken)
Sjabloon:SG-VLAG (bewerken)
Sjabloon:SK (bewerken)
Sjabloon:SK-VLAG (bewerken)
Sjabloon:SV (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:SV-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Sfnref (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Sjabloon:TH (bewerken)
Sjabloon:TH-VLAG (bewerken)
Sjabloon:TO (bewerken)
Sjabloon:TO-VLAG (bewerken)
Sjabloon:TR (bewerken)
Sjabloon:TR-VLAG (bewerken)
Sjabloon:Taal-en (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Taalaanduiding (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Taalaanduiding/styles.css (bewerken)
Sjabloon:UA (bewerken)
Sjabloon:UA-VLAG (bewerken)
Sjabloon:US (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:US-VLAG (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Wikidata afbeelding (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Sjabloon:Zie hoofdartikel (bekijk bron) (beveiligd)
Sjabloon:Zijbalk Irakoorlog 2003 (bewerken)
Sjabloon:Zijbalk generiek (bewerken)
Sjabloon:Zusterproject box (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Module:Arguments (bewerken)
Module:If empty (bewerken)
Module:List (bewerken)
Module:String (bekijk bron) (uitgebreid beveiligd)
Module:StringReplace (bekijk bron) (semi-beveiligd)
Module:TableTools (bewerken)

Terug naar Irakoorlog.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Irakoorlog"