Gustaw V

król Szwecji z dynastii Bernadotte

Gustaw V (ur. 16 czerwca 1858 w Drottningholm, zm. 29 października 1950 tamże) – król Szwecji w latach 1907–1950, z dynastii Bernadotte. Syn króla Szwecji i Norwegii Oskara II i Zofii Nassau. Do 1905 następca tronu Norwegii, wolnomularz[1].

Gustaw V
Ilustracja
ilustracja herbu
podpis
Med folket för fosterlandet
Z ludem dla ojczyzny
Król Szwecji
Okres

od 8 grudnia 1907
do 29 października 1950

Poprzednik

Oskar II

Następca

Gustaw VI Adolf

Dane biograficzne
Dynastia

Bernadotte

Data i miejsce urodzenia

16 czerwca 1858
Drottningholm

Data i miejsce śmierci

29 października 1950
w Drottningholm

Ojciec

Oskar II

Matka

Zofia Wilhelmina Nassau

Żona

Wiktoria Badeńska

Dzieci

Gustaw Adolf, Wilhelm, Eryk

Odznaczenia
Order Królewski Serafinów (Szwecja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Miecza (Szwecja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Wazów (Szwecja) Królewski Order Karola XIII (Szwecja) Odznaka Pamiątkowa Złotego Wesela Króla Oskara II i Królowej Zofii Odznaka Pamiątkowa Króla Króla Oskara II Medal Srebrnego Wesela Księcia Gustawa i Księżnej Wiktorii Odznaka Jubileuszowa 70 Urodzin Króla Gustawa V Order Lwa Norweskiego Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Wierności (Badenia) Order Bertholda I (Badenia) Order św. Huberta (Bawaria) Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Wielki Łańcuch Orderu Krzyża Południa (Brazylia) Łańcuch Orderu Zasługi (Chile) Order Słonia (Dania) Wielki Komandor Orderu Danebroga (Dania) Odznaka Honorowa Orderu Danebroga (Dania) Medal Wyzwolenia (Medal Wolności Króla Chrystiana X) Order Mohameda Alego Order Gwiazdy Białej I Klasy (Estonia) Order Krzyża Wolności za służbę cywilną (Estonia) Order Salomona Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja) Order Ludwika (Hesja) Order Domowy Hohenzollernów Order Pahlawiego (Iran) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Włoch Order Chryzantemy (Japonia) Wielka Wstęga Orderu Gwiazdy Jerzego Czarnego (Serbia) Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Order Korony Wendyjskiej (Meklemburgia) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia) Order Lwa Złotego (Nassau) Order Domowy i Zasługi Księcia Piotra Fryderyka Ludwika (Oldenburg) Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Order Orła Białego (1921–1990) Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Wstęga Trzech Orderów (Portugalia) Order Orła Czarnego (Prusy) Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Krzyż Wielki Orderu Karola I (Rumunia) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Korony Rucianej (Saksonia) Order Ernestyński (Saksonia) Order Sokoła Białego (Saksonia-Weimar) Order Złotego Runa (Hiszpania) Order Domowy Chakri (Tajlandia) Order Podwiązki (Wielka Brytania) Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Królewski Łańcuch Wiktorii (Wielka Brytania) Order Lwa Białego I klasy (CSRS) Order Imtiyaz (Imperium Osmańskie) Order Osmana (Imperium Osmańskie) Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Krzyż Wielki ze Świętą Koroną Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny) Wielka Wstęga Orderu Oswobodziciela (Wenezuela) Krzyż Wielki Orderu Korony Wirtemberskiej Krzyż Wielki Orderu Świętego Karola (Monako) Klasa Specjalna Odznaki Honorowej za Zasługi

Zarys biografii

edytuj

Wstąpił na tron po śmierci ojca, Oskara II. Dążył do współpracy z pozostałymi monarchiami skandynawskimi. Był zwolennikiem reform. Dbał o przestrzeganie porządku konstytucyjnego. W okresie jego panowania nastąpiło przyznanie praw wyborczych kobietom. Na lata władzy Gustawa V przypadły obie wojny światowe, w których starał się mimo swych proniemieckich sympatii utrzymać neutralność kraju.

20 września 1881 poślubił księżniczkę badeńską Wiktorię (1862–1930), córkę wielkiego księcia Badenii Fryderyka I. Para miała trzech synów:

Sport

Położył wielkie zasługi dla tenisa. Nauczył się grać podczas pobytu w Wielkiej Brytanii w 1878 i po powrocie do Szwecji założył pierwszy klub tenisowy. W 1936 ufundował King’s Cup, ważną halową imprezę drużynową w Europie. Jako „Pan G” (wzgl. „Mister G”[2]) wielokrotnie grywał dla przyjemności na Riwierze Francuskiej, najchętniej w miksta w parze z ówczesnymi gwiazdami tenisa żeńskiego, m.in. Suzanne Lenglen i Jadwigą Jędrzejowską. Występował na korcie do późnej starości.

W okresie II wojny światowej interweniował u władz niemieckich w sprawie lepszego traktowania więzionych tenisistów: Jeana Borotry i Gottfrieda von Cramma. W 1980 został uhonorowany członkostwem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.

Odznaczenia

edytuj
Szwedzkie[3][4][5]
Zagraniczne[3][6][4][5]

Genealogia

edytuj
Prapradziadkowie

Jan Henryk Bernadotte
(1711–1780)
∞1754
Joanna de Saint Vincent
(1728–1809)

Franciszek Clary
(1725–1794)
∞1759
Franciszka Somis
(1737–1815)

Aleksander de Beauharnais
(1760–1794)
∞1779
Maria Józefina Tascher
(1763–1814)

Król Bawarii
Maksymilian I Józef Wittelsbach
(1756–1825)
∞1785
Augusta Hessen-Darmstadt
(1765–1796)

Karol Krystian Nassau-Weilburg
(1735–1788)
∞1760
Karolina Oranje-Nassau
(1743–1787)

Wilhelm Jerzy Kirchberg
(1751–1777)
∞1771
Isabella Augusta Reuss
(1752–1824)

Król Wirtembergii
Fryderyk I Wirtemberski
(1732–1797)
∞1760
Augusta Karolina Braunschwig-Wolfenbütten
(1764–1788)

Fryderyk Wettyn
(1763–1834)
∞1785
Charlotte Mecklembourg-Strelitz
(1769–1818)

Pradziadkowie

Król Szwecji i Norwegii
Karol XIV Jan
(1763–1844)
∞1797
Désirée Clary
(1777–1860)

Eugeniusz de Beauharnais
(1781–1824)
∞1806
Augusta Amalia Wittelsbach
(1788–1851)

książę
Fryderyk Wilhelm Nassau-Weilburg
(1768–1816)
∞1788
Luiza Izabela Kirchberg
(1772–1827)

Paweł Wirtemberski
(1785–1852)
∞1805
Charlotta Wettyn
(1787–1847)

Dziadkowie

Król Szwecji i Norwegii
Oskar I Bernadotte
(1799–1859)
∞1823
Józefina de Beauharnais
(1807–1876)

Wilhelm Nassau
(1792–1839)
∞1829
Paulina Wirtemberska
(1810–1856)

Rodzice

Król Szwecji i Norwegii
Oskar II Bernadotte
(1829–1907)
∞1857
Zofia Wilhelmina Nassau
(1836–1913)

Gustaw V Bernadotte (1858–1950), król Szwecji

Przypisy

edytuj
  1. Wolnomularstwo w świetle encyklopedyj. Wypisy, Warszawa 1934, s. 6.
  2. Sportowcy o błękitnej krwi. „Głos Narodu”, s. 3, Nr 350 z 31 grudnia 1929. 
  3. a b The titled nobility of Europe. Londyn: Harrison & Sons, 1914, s. 193-195. (ang.).
  4. a b Sveriges statskalender 1947
  5. a b Kungl. Svenska Riddarordnarna. Bind 1. Sztokholm 1935, s. 97 (szw.)
  6. Sveriges statskalender 1925
  7. Haakon VII's Frihetskors. VG, 15 lutego 1947, s. 2
  8. Lars Stevnsborg: Kongeriget Danmarks ordener, medaljer og hæderstegn. Frederiksberg, Syddansk Universitetsforlag: 2005. s. 547-551
  9. Odznaczenie króla szwedzkiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 136 z 15 czerwca 1928. 
  10. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1818, s. 55

Bibliografia

edytuj