Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008

Ogółem o miano gospodarza Igrzysk w 2008 roku walczyło 10 miast:

•   Paryż
•   Kair
•   Sewilla
•   Stambuł
•   Pekin (zwycięzca)
•   Toronto
•   Bangkok
•   Osaka
•   Hawana
•   Kuala Lumpur

28 sierpnia 2000 w Singapurze Międzynarodowy Komitet Olimpijski ogłosił, które z dziesięciu nadesłanych kandydatur zostały zakwalifikowane do finału:

•   Pekin (zwycięzca)
•   Osaka
•   Toronto
•   Stambuł
•   Paryż

Pekin został wybrany na gospodarza igrzysk 13 lipca 2001 roku, podczas 112. spotkania Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego w Moskwie. Członkowie MKOl-u wybrali spośród 5 kandydujących miast:

Uczestnicy letnich igrzysk w Pekinie w 2008 roku rywalizowali w 28 dyscyplinach sportowych i 302 konkurencjach.

• wushu

Jeden Świat, Jedno Marzenie (ang. One World, One Dream; chn. 同一个世界 同一个梦想, Tóng yīgè shìjiè tóng yīgè mèngxiǎng)

Na Igrzyskach w Pekinie wystartowali przedstawiciele 204 z 205 krajowych federacji sportowych (nie zostali zgłoszeni reprezentanci Brunei, cztery lata wcześniej w Atenach wystartowali sportowcy z 202 państw).

W Pekinie po raz pierwszy wystartowali zawodnicy z Tuvalu i Wysp Marshalla. Po raz pierwszy również oddzielnie wystąpili zawodnicy z Czarnogóry i Serbii.

11 listopada 2005 roku oficjalnie opublikowano maskotki igrzysk. Jest ich pięć (po raz pierwszy w historii igrzysk wybrano ich aż tyle), cztery z nich to zwierzęta symbolizujące chińską kulturę: ryba, panda, ogień olimpijski (symbolizujący tradycyjnego Chińskiego Smoka), antylopa tybetańska i jaskółka. Ich imiona to Beibei, Jingjing, Huanhuan, Yingying i Nini, pierwsze sylaby imion maskotek układają się w zdanie „Beijing Huanying Ni”, co razem znaczy „Witamy w Pekinie”. Ich barwy odpowiadają kolorom pięciu kół olimpijskich. Maskotki, które wyrażają charakterystyczne chińskie cechy, reprezentują nie tylko wieloetniczną kulturę Chin, lecz również tradycyjną chińską filozofię harmonijnego współżycia ludzi z naturą. O miano oficjalnej maskotki igrzysk starało się 662 projektów, z czego 611 pochodziło z Chin, 12 z Hongkongu, Makau i Tajwanu, a pozostałych 39 z zagranicy. Wiele regionów starało się, aby na maskotkach umieszczone zostały ich symbole. Razem te pięć maskotek nazywa się Fuwa, co w języku chińskim znaczy „Szczęśliwe maskotki”.

Liczba w kratce oznacza finał jednej z konkurencji danej dyscypliny.

Chińskie władze z okazji Igrzysk podjęły decyzję o wzniesieniu w Pekinie serii nowoczesnych budowli, z których wiele zaprojektowali zagraniczni architekci. Należą do nich:

• Stadion Narodowy („Ptasie Gniazdo”)
• Narodowy Kryty Stadion
• Narodowe Centrum Sportów Wodnych („Wodna Kostka”)
• Pekińska strzelnica
• Laoshan Velodrome
• Wukesong Arena
• Shunyi
• Hala Uniwersytetu Technologicznego
• Hala Chińskiego Uniwersytetu Rolniczego
• Hala Uniwersytetu Nauki i Techniki
• Hala Uniwersytetu Pekińskiego
• Olympic Green – Centrum tenisowe
• Olimpijskie Centrum Żeglarskie – Qingdao
• Stadion Olimpijskiego Ośrodka – Tianjin
• Stadion Ośrodka Sportów Olimpijskich – Shenyang
• Olympic Green – Boiska hokejowe
• Olympic Green – Tor łuczniczy
• Hala Szermiercza
• Wukesong Baseball Field
• Park Chaoyang
• Laoshan Bicycle Moto Cross
• Obiekty dla triathlonu
• Trasa ulicznego wyścigu kolarskiego
• Stadion Centrum Sportów Olimpijskich
• Hala Centrum Sportów Olimpijskich
• Stadion Robotniczy
• Robotnicza Arena
• Stołeczny Stadion Kryty
• Ying Tung Natatorium
• Laoshan – trasa dla MTB
• Hala Pekińskiego Instytutu Technologicznego
• Hala Pekińskiego Uniwersytetu Astronautyki
• Pekińska Strzelnica – Shijingshan
• Fengtai Softball Field
• Hongkong – obiekty jeździeckie
• Shanghai Stadium

Znicz olimpijski zapalił Li Ning, który został podniesiony przez liny w powietrze. Następnie liny go przesuwały i zawodnik symulował bieg po koronie stadionu olimpijskiego. Wraz z nim po koronie przesuwał się pomarańczowy obraz z białymi wzorami, który stopniowo zamieniał się w ujęcia z trasy ognia olimpijskiego. Na koniec Li Ning zatrzymał się przy specjalnym urządzeniu, po którym przeszedł ogień i zapalił znicz.

Nowością było to, że poszczególne reprezentacje nie wchodziły na arenę – jak dotychczas – w porządku alfabetycznym alfabetu łacińskiego, lecz pod względem ilości kresek w ideogramach pisma chińskiego.

Wyreżyserowania ceremonii otwierających i kończących igrzyska podjął się znany chiński reżyser Zhang Yimou. Jego konsultantem miał być słynny reżyser amerykański – Steven Spielberg^[1], który jednak 13 lutego zrezygnował z powodów etycznych (był to sprzeciw wobec polityki Chin, dostarczających broń do Darfuru^[2]). Obie ceremonie odbyły się na Stadionie Narodowym w Pekinie. Była to największa i najdroższa ceremonia otwarcia w dotychczasowej historii igrzysk. Kosztowała 100 mln dolarów i wzięło w niej udział 15 tysięcy aktorów.

Wśród utworów zamówionych przez władze Pekinu na igrzyska znalazło się oratorium, które napisał polski kompozytor Krzysztof Penderecki^[3].

Sztafeta olimpijska w 2008 roku trwała do 8 sierpnia, poprzedzając Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 w Chinach. Plany sztafety zostały ogłoszone 26 kwietnia 2007 roku w Pekinie.

Sztafeta, pod nazwą Podróż Harmonii, trwała 130 dni, a jej trasa wynosiła 137 000 km – rekordowa trasa w historii letnich igrzysk.

Znicz olimpijski został zapalony na Olimpii w Grecji, a następnie przeniesiony na Stadion Panateński w Atenach, po czym przetransportowany został do Pekinu w Chinach, gdzie dotarł 31 marca. Stamtąd przemierzył wszystkie 6 kontynentów świata. Znicz odwiedził miasta znajdujące się na Jedwabnym Szlaku, symbolizując antyczne powiązania z resztą świata. Ogień olimpijski został wzniesiony również na Mount Everest. W związku tym Chiny zamknęły wejście na górę od strony Tybetu, aby protestujący Tybetańczycy nie przeszkodzili w ceremonii niesienia pochodni^[4].

Chiński Olimpijski Komitet Organizacyjny z Pekinu wysłał grupę ochroniarzy, którą stanowi 30 specjalnie wyszkolonych chińskich policjantów, aby eskortować ogień podczas jego podróży^[5].

Ich głównym zadaniem było pilnowanie, aby pod żadnym pozorem nie doszło do zgaszenia ognia, oraz wspomaganie i asekurowanie przekazywania pochodni pomiędzy członkami sztafety. Interweniowali również w przypadku prób ataku na osobę niosącą pochodnię lub próby wyrwania jej z ręki. Otaczali biegnącego, tworząc pierścień.

Na sobie mieli jednakowe „uniformy” – niebiesko-białe dresy sportowe z logiem igrzysk oraz czapki z daszkiem w tej samej kolorystyce. Ochroniarze towarzyszyli olimpijskiemu ogniowi podczas całej jego trasy. W Chinach zostały przydzielone dwie dodatkowe, 40-osobowe grupy chroniące pochodnię z olimpijskim ogniem^[6].

Sztafetę wielokrotnie próbowali zakłócić antychińscy demonstranci i zwolennicy praw człowieka, w związku z zamieszkami w Tybecie^[5].

Decyzja o organizacji igrzysk w Chinach, uważanych za kraj łamiący prawa człowieka, wzbudziła liczne kontrowersje na świecie. Część osób była jednak zdania, że igrzyska mogą wpłynąć na poprawę sytuacji w Chinach, czego dowodzić miało np. złagodzenie przepisów dla zagranicznych korespondentów^[7].

Z drugiej jednak strony władze chińskie podjęły przed igrzyskami starania, by zapobiec ewentualnym protestom. Aktywista praw człowieka Ye Guozhu otrzymał czteroletni wyrok za uczestnictwo w organizowaniu demonstracji, skierowanej przeciw przymusowymi eksmisjom w Pekinie^[8][9]. Podczas przygotowań do organizacji igrzysk władze chińskie dokonały licznych przesiedleń, mających na celu przygotowania miejsca na przyszłe obiekty olimpijskie^[10][11]. Podczas samych Igrzysk władze chińskie również nie dopuszczały do przeprowadzania demonstracji przeciwko łamaniu praw człowieka. Mimo wyznaczenia trzech miejskich parków, w których mogłyby być organizowane demonstracje, władze odrzuciły wszystkie petycje w sprawie zorganizowania tam manifestacji^[12].

Największy sprzeciw wobec igrzysk w Pekinie wystąpił wśród osób zabiegających o poprawę sytuacji w Tybecie, jednak sami Tybetańczycy byli w tej sprawie podzieleni. Dalajlama XIV, rząd na uchodźstwie w Indiach i tybetańskie organizacje, m.in. Kongres Młodzieży Tybetańskiej uważały, że sprzeciw wobec igrzysk jest bezzasadny, podczas gdy przeciwne zdanie mają najbardziej radykalni emigracyjni działacze^[13].

Dyskusję na całym świecie wywołało również zdarzenie z otwarcia igrzysk, gdy okazało się, że Lin Miaoke, dziewczynka śpiewająca podczas ceremonii otwarcia igrzysk, wyłącznie udawała, zaś słyszany przez wszystkich głos należał do siedmioletniej Yang Peiyi, która nie mogła zaśpiewać, gdyż według organizatorów „była za brzydka”^[14].

Oficjalnym hymnem Letnich Igrzysk Olimpijskich Pekin 2008 został wybrany utwór „We Are Ready”.

Polska po raz 19. uczestniczyła w Letnich Igrzyskach Olimpijskich. Reprezentacja Polski na XXIX Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie liczyła 263 sportowców (160 mężczyzn i 103 kobiety). Chorążym ekipy podczas ceremonii otwarcia został kajakarz Marek Twardowski, a funkcję szefa Polskiej Misji Olimpijskiej pełnił Kajetan Broniewski.

• Tomasz Majewski – lekkoatletyka – pchnięcie kulą (15 sierpnia)
• Konrad Wasielewski, Marek Kolbowicz, Michał Jeliński, Adam Korol – wioślarstwo – czwórka podwójna bez sternika (17 sierpnia)
• Szymon Kołecki – podnoszenie ciężarów – kategoria do 94 kg (17 sierpnia)^[15]
• Leszek Blanik – gimnastyka sportowa – skok (18 sierpnia)

• Tomasz Motyka, Adam Wiercioch, Radosław Zawrotniak i Robert Andrzejuk – szermierka – szpada drużynowo (15 sierpnia)
• Łukasz Pawłowski, Bartłomiej Pawełczak, Miłosz Bernatajtys i Paweł Rańda – wioślarstwo – czwórka bez sternika wagi lekkiej (17 sierpnia)
• Piotr Małachowski – lekkoatletyka – rzut dyskiem (19 sierpnia)
• Maja Włoszczowska – kolarstwo górskie – cross country (23 sierpnia)
• Aneta Konieczna i Beata Mikołajczyk – kajakarstwo – wyścig K2 na dystansie 500 metrów (23 sierpnia)

• Agnieszka Wieszczek – zapasy – kategoria do 72 kg (17 sierpnia)
• Marcin Dołęga – podnoszenie ciężarów – kategoria do 105 kg (18 sierpnia)^[16]

• Konkurencje jeździeckie rozegrane zostały w Hongkongu, natomiast żeglarskie w Qingdao nad Morzem Żółtym.
• 7 kwietnia 2008 roku w Paryżu po raz trzeci w 72-letniej historii zgasł znicz olimpijski. Według oficjalnych komunikatów przyczyną zdarzenia były problemy techniczne^[17], David Douillet twierdzi jednak, że to ochrona zgasiła znicz olimpijski z obawy przed ekscesami ze strony opozycji tybetańskiej^[18].
• Po raz pierwszy od 1928 roku na igrzyskach zabrakło reprezentacji Indii w hokeju na trawie, najbardziej utytułowanego zespołu w historii.
• Telewizja Polska po raz pierwszy w historii nadawała część relacji w jakości HDTV poprzez kanał TVP HD, który ruszył wraz z rozpoczęciem igrzysk olimpijskich.
• Pierwszym sportowcem, który odpadł z igrzysk była australijska badmintonistka Erin Carrol, która po 23 minutach gry o godzinie 3.32 9 sierpnia czasu polskiego ostatecznie przegrała z Hiszpanką Yoaną Martinez 21-9. 21-16
• Michael Phelps zdobył rekordową liczbę złotych medali podczas jednych zawodów – osiem. Pobił przy tym siedem rekordów świata i jeden rekord olimpijski. Gdyby jego dorobek był oddzielnie uwzględniany w klasyfikacji medalowej igrzysk, zająłby w niej 10. miejsce, wyprzedzając m.in. Francję, Hiszpanię, Brazylię, Kanadę i Polskę.

• Oficjalna strona Igrzysk Olimpijskich Pekin 2008
• 2008 Summer Olympics in Beijing – strona, na której Microsoft prowadził wideorelację z Igrzysk Olimpijskich w Pekinie wykorzystując Silverlight (ang.)
• Medals of Beijing Olympic Games unveiled (photos attached) [online], Beijing 2008, 27 marca 2007 [zarchiwizowane z adresu 2008-08-24]  (ang.).