Linia kolejowa nr 6

Linia, której odcinek stanowi linia kolejowa nr 6 (drugi odcinek w Polsce to linia kolejowa nr 21), została otwarta w 1862 r. z inicjatywy rządu rosyjskiego. Była to druga (po Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej) linia, która powstała na ziemiach Królestwa Polskiego. Funkcjonowała pod nazwą Kolej Warszawsko-Petersburska. Z początku była to linia jednotorowa, szerokotorowa (o rozstawie szyn 1524 mm). W późniejszym czasie do linii dodano drugi tor (dokładna data nie jest znana).

W latach międzywojennych znacznie ograniczono liczbę odjazdów pociągów do Petersburga.

W roku 1918 linia stała się linią normalnotorową (zmieniono prześwit torów na 1435 mm). Zarząd nad linią przejęły Polskie Koleje Państwowe.

2 września 1933 otwarto łącznicę pomiędzy Warszawą Rembertów i Zielonką (Linia kolejowa nr 449), dzięki której pociągi jadące z Białegostoku mogły dojechać do Dworca Głównego.

Na początku linia była jednotorowa; później dodano drugi tor. W czasie II wojny światowej i po niej zmieniała się liczba torów:

• 1944 Prostyń Bug – Małkinia Bug – pomiędzy tymi posterunkami znajduje się most nad rzeką Bug. Jedno przęsło mostu zostało zburzone w czasie wojny i do 2017 r. nie zostało odbudowane^[2]. Pociągi na tym odcinku poruszały się jednym torem.
• 1945 Małkinia – Łapy – zmieniono liczbę torów z dwóch na jeden.
• 1945 Białystok – Kuźnica Białostocka – zmieniono liczbę torów z dwóch na jeden.
• 1969 Małkinia – Łapy – przywrócono drugi tor.
• 2019 Prostyń Bug – Małkinia Bug – odbudowa drugiego mostu na Bugu. W marcu rozpoczęła się rozbiórka starego obiektu, a w jego miejscu powstała nowa konstrukcja^[3]. 30 grudnia oddano do użytku odbudowaną nitkę mostu, w wyniku czego przeprawa nad Bugiem odbywa się już dwutorowo^[4].

Obecnie linia nr 6 składa się z następującej liczby torów:

• Zielonka – Białystok – dwa tory
• Białystok – Kuźnica Białostocka – jeden tor.

Elektryfikacja szlaku przebiegała stopniowo. Daty otwarcia zelektryfikowanych odcinków:

Semafory samoczynnej blokady liniowej są na odcinku Zielonka – Tłuszcz:

• Zielonka – Wołomin – Dwukierunkowe. Działają od 1983 roku. Do 1985 typ 3 (czterostawne), od 1985 typ 2 (trzystawne).
• Wołomin – Tłuszcz – Dwukierunkowe. Działają od 1985 roku. Typ 2 (trzystawne).

W latach 2013–2017 przeprowadzona została modernizacja na odcinku Zielonka - Sadowne Węgrowskie. Wymieniono nawierzchnię (betonowe podkłady zamiast drewnianych) łącznie z naprawą ław torowych, systemu odwodnienia, wymianą podsypki, tłucznia oraz szyn. Dodatkowo, w ramach przetargu przeprowadzonego przez PLK ZLK w Warszawie, w czerwcu i lipcu 2016 roku zmodernizowana została sieć trakcyjna. W grudniu 2018 roku została oddana do użytku PT Zielonka zlokalizowana w pobliżu istniejącej KS, dzięki czemu wzmocnione zostało zasilanie na zmodernizowanym odcinku oraz zostały zdjęte ograniczenia prędkości i ograniczenia związane kursowaniem pociągów towarowych.

12 października 2014, aby przyśpieszyć prowadzone na linii prace modernizacyjne, całkowicie zawieszono ruch kolejowy na odcinku Tłuszcz – Sadowne Węgrowskie. Pociągi zostały zastąpione przez autobusy zastępcze^[5]. 13 grudnia 2015 na linię powróciły pociągi^[6]. 19 maja 2017 PKP PLK podpisały z firmami PW Banimex i Budrex-Kobi umowę na budowę 5 bezkolizyjnych skrzyżowań^[7], a 13 czerwca z Przedsiębiorstwem Usług Technicznych Intercor umowę na modernizację odcinka Sadowne – Czyżew^[8]. W latach 2019–2020 remontowany miał być odcinek Czyżew – Białystok^[9], a w latach 2019–2021 odcinek Białystok – Kuźnica Białostocka^[10]. Po zakończeniu modernizacji prędkość pociągów na większości linii będzie podwyższona do 200 km/h (obecnie na całej linii obowiązuje wyłącznie prędkość konstrukcyjna 200 km/h^[1]).

• Zielonka – Stacja początkowa linii. Stacja jest także stacją końcową linii kolejowej nr 449, a ponadto przebiega przez nią linia kolejowa nr 21 ze stacji Warszawa Wileńska do przystanku Wołomin Słoneczna.
• Wołomin – Stacja. Stacja jest punktem mijankowym i punktem wyprzedzania pociągów pośpiesznych z osobowymi.
• Wołomin Słoneczna – Przystanek końcowy linii kolejowej nr 21. Odtąd szlak jest dwutorowy.
• Tłuszcz – Stacja węzłowa. W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią. Stacja jest stacją końcową dla niektórych pociągów Kolei Mazowieckich z Warszawy Wileńskiej i z kierunku Warszawy Zachodniej. Ze stacji odjeżdżają także pociągi jadące linią nr 29 i nr 10.
• Małkinia – W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią. Bieg kończą tutaj niektóre pociągi Kolei Mazowieckich.
• Czyżew – W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią. Od początku 2022 roku dojeżdżają pociągi Kolei Mazowieckich (stacja końcowa).
• Szepietowo – W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią. Stacja jest stacją krańcową dla niektórych pociągów spółki Polregio do Białegostoku.
• Łapy – W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią.
• Białystok – W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią. Stacja jest stacją krańcową pociągów Polregio przyjeżdżających z i jadących do Łap, Szepietowa, Małkini, Suwałk, Kuźnicy Białostockiej. Ze stacji odjeżdżają również pociągi do Czeremchy , Hajnówki i Ełku. Stacja jest także krańcem dla większości pociągów PKP Intercity.
• Czarna Białostocka – W rozkładzie 2018/2019 na stacji nie zatrzymywały się pociągi pośpieszne.
• Sokółka – W rozkładzie 2018/2019 na stacji zatrzymywały się wszystkie pociągi pospieszne jadące linią poza pociągiem MP do Grodna.
• Kuźnica Białostocka – Stacja końcowa linii. Na stacji znajduje się również kolejowe przejście graniczne z Białorusią. W rozkładzie 2018/2019 na stacji kończyły bieg pociągi z Białegostoku i Sokółki. Od września 2016 r. kursują pociągi PKP Intercity do Grodna.

O – pociąg osobowy, P – pociąg dalekobieżny^[11]

Koleje Mazowieckie obsługują linię na terenie województwa mazowieckiego i Podlaskiego (do stacji Czyżew) pociągami osobowymi. Tabor KM obsługujący linię to elektryczne zespoły trakcyjne EN57/AL/AKM, ER160^[13] i autobusy szynowe serii VT627, VT628 oraz 222M.

Połączenia bezpośrednie przechodzące, zaczynające lub kończące się na linii w rozkładzie Kolei Mazowieckich^[14]:

Polregio obsługuje linię na terenie województwa podlaskiego (od stacji Małkinia) pociągami regio oraz Interregio. Pociągi Interregio w rozkładzie 2011/2012 zatrzymywały się tylko na niektórych stacjach na linii: Wołomin (bardzo rzadko), Tłuszcz, Małkinia, Czyżew, Szepietowo, Łapy, Białystok i Sokółka.

Połączenia bezpośrednie przechodzące, zaczynające lub kończące się na linii^[15]:

Pociągi osobowe (stan w 2017):

• Białystok – Szepietowo – Białystok
• Białystok – Suwałki – Białystok
• Białystok – Kuźnica Białostocka – Białystok
• Szepietowo – Kuźnica Białostocka – Szepietowo
• Łapy – Kuźnica Białostocka – Łapy

PKP Intercity obsługują linię pociągami dalekobieżnymi: Twoje Linie Kolejowe, InterCity (tylko do Białegostoku) oraz MP. W rozkładzie 2018/2019 pociągi dalekobieżne zatrzymują się tylko na niektórych stacjach na linii: Tłuszcz, Łochów (tylko wybrane połączenia). Małkinia, Czyżew, Szepietowo, Łapy, Białystok, Sokółka i Kuźnica Białostocka

Międzynarodowe pociągi pospieszne (MP) w rozkładzie 2018/2019:

• Kraków Główny – Warszawa – Grodno – Warszawa – Kraków Główny

• Informacje o Linii Kolejowej nr 6 na stronie SISKOM
• Kolejowe Mazowsze: Portal o kolei na Mazowszu Kacper Mościcki