Linie kolejowe w Polsce

Linie kolejowe w Polsce – elementy systemu transportowego w Polsce na który składają się linie normalnotorowe, szerokotorowe i wąskotorowe.

Długość linii kolejowych w Polsce, będących w eksploatacji wszystkich zarządców infrastruktury (zarówno normalnotorowych, jak i szerokotorowych), wyniosła w 2021 r. 19 326 km^[1]. Długość linii kolejowych zelektryfikowanych wyniosła w 2021 r. 12 156 km^[1]. Udział linii zelektryfikowanych w ogóle długości eksploatowanych linii w Polsce wyniósł 62,9%^[1].

W 2021 r. udział linii o prędkości maksymalnej powyżej 160 km/h wyniósł 2,11%^[2]. Udział linii kolejowych o parametrach od 120 do 160 km wyniósł 15,14%^[2].

Normalnotorowe i szerokotorowe linie kolejowe w Polsce według wykazów i numeracji zarządców udostępniających infrastrukturę przewoźnikom kolejowym:

Kategorie linii kolejowych

Linie kolejowe na terenie Polski podzielone zostały według parametrów eksploatacyjnych na 4 kategorie^[4]^[5]:

Parametry eksploatacyjne linii kolejowych
Lp.	kategoria linii kolejowej	obciążenie przewozami T [Tg/rok]	prędkość maksymalna V_max [km/h]	prędkość maksymalna pociągów towarowych V_max [km/h]
1	magistralne (0)	T ≥ 25	120 < V_max ≤ 250	80 < V_max ≤ 120
2	pierwszorzędne (1)	10 ≤ T < 25	80 < V_max ≤ 120	60< V_max ≤ 80
3	drugorzędne (2)	3 ≤ T < 10	60 < V_max ≤ 80	50 < V_max ≤ 60
4	znaczenia miejscowego (3)	T < 3	V_max ≤ 60	V_max ≤ 50

Decyzję o zakwalifikowaniu linii kolejowej do odpowiedniej kategorii lub zmianie kategorii podejmuje zarządca infrastruktury^[6].

Linie małoobciążone

Linie małoobciążone w Polsce charakteryzują się następującymi parametrami^[7]:

linia jedno- lub dwutorowa;
12–15 par pociągów dziennie, nie więcej niż 3–5 pociągów na odcinku jednocześnie oraz nie więcej niż 2–3 pociągi na godzinę;
ruch pasażerski, towarowy lub mieszany;
maksymalna prędkość techniczna wynosi mniej niż 80 km/h.

W Polsce funkcjonuje ok. 4600 km linii małoobciążonych, co stanowi prawie 25% całej sieci^[7]. Linie te uznawane są za generator kosztów^[7].

Linie kolejowe o znaczeniu państwowym

Osobny artykuł: Linie kolejowe w Polsce o znaczeniu państwowym.

Linia kolejowa o znaczeniu państwowym to linia kolejowa, której utrzymanie i eksploatacja uzasadniona jest ważnymi względami gospodarczymi, społecznymi, ekologicznymi lub obronnymi^[8].

Linia kolejowa o znaczeniu obronnym to linia kolejowa o znaczeniu państwowym, której utrzymanie i eksploatację uzasadniają względy obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych w czasie podwyższenia gotowości obronnej państwa i w czasie wojny, planowana do objęcia osłoną techniczną^[8].

Linia kolejowa o znaczeniu wyłącznie obronnym to linia kolejowa o znaczeniu państwowym, dla której jedynym kryterium zaliczenia do linii o znaczeniu państwowym są względy obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych we wszystkich stanach gotowości obronnej państwa i w czasie wojny^[8].

Zobacz też

Z tym tematem związana jest kategoria: Linie kolejowe w Polsce.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Linie kolejowe w Polsce – podstawowe parametry [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2022-12-29] .
↑ ^a ^b Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego 2021, Urząd Transportu Kolejowego, s. 151, ISBN 978-83-65709-77-6 [dostęp 2023-07-24] .
↑ Wykaz uwzględnia oprócz linii kolejowych PKP PLK także linie kolejowe pod zarządem: JSK, PKP LHS, PKP SKM, PMT LK, WKD, a także niektórych zakładów produkcyjnych i jednostek samorządu terytorialnego.
↑ Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 1998 r. nr 151, poz. 987, Dział III, Rozdział 1).
↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 czerwca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 2018 r. poz. 1175).
↑ Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1) s. 13.
↑ ^a ^b ^c Analiza ekonomiczno-prawna w zakresie zagospodarowania linii kolejowych o niskiej rentowności. Urząd Transportu Kolejowego, s. 9.
↑ ^a ^b ^c Dz.U. z 2021 r. poz. 1984.

Linki zewnętrzne

Interaktywna mapa linii kolejowych w Polsce
Różne mapy linii kolejowych w formacie pdf na stronie PLK S.A.
CTL Maczki-Bór
Infra SILESIA
Jastrzębska Spółka Kolejowa
Kopalnia Piasku Kotlarnia – Linie Kolejowe. kotlarnia.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)].
Usedomer Bäderbahn. ubb-online.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-28)].

[UTK-1] Linie kolejowe w Polsce – podstawowe parametry [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2022-12-29] .

[UTK2021-2] Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego 2021, Urząd Transportu Kolejowego, s. 151, ISBN 978-83-65709-77-6 [dostęp 2023-07-24] .

[3] Wykaz uwzględnia oprócz linii kolejowych PKP PLK także linie kolejowe pod zarządem: JSK, PKP LHS, PKP SKM, PMT LK, WKD, a także niektórych zakładów produkcyjnych i jednostek samorządu terytorialnego.

[4] Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 1998 r. nr 151, poz. 987, Dział III, Rozdział 1).

[5] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 czerwca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz.U. z 2018 r. poz. 1175).

[6] Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych Id-1 (D-1) s. 13.

[Raport-7] Analiza ekonomiczno-prawna w zakresie zagospodarowania linii kolejowych o niskiej rentowności. Urząd Transportu Kolejowego, s. 9.

[DU-8] Dz.U. z 2021 r. poz. 1984.

[1]