Przejdź do zawartości

Krasiczyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast tego użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Krasiczyn
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Krasiczyn

Liczba ludności (2019)

609[2]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-741[3]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0604784[4]

Położenie na mapie gminy Krasiczyn
Mapa konturowa gminy Krasiczyn, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Ziemia49°46′37″N 22°39′09″E/49,776944 22,652500[1]
Zamek w Krasiczynie
Herb Krasiczyna

Krasiczynwieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, siedziba gminy Krasiczyn[5][4], 10 km na zachód od Przemyśla.

Leży na prawym brzegu Sanu, u ujścia do niego niewielkiego Komarskiego Potoku, u podnóża Pogórza Przemyskiego. Centrum miejscowości leży na wysokości ok. 215 m n.p.m., a wznoszące się nad nim od południowego wschodu wzgórza nieznacznie przekraczają wysokość 400 m n.p.m.[6]

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 na odcinku z Przemyśla do Sanoka[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Krasiczyn[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0604790 Browar część wsi
0604809 Komara część wsi
0604815 Rządcówka część wsi
0604821 Zamek część wsi

Historia

 Zobacz też kategorię: Ludzie związani z Krasiczynem.

W XV w. wioska nosiła nazwę Śliwnica. W 1525 r. właścicielem wsi został Jakub z Siecina, który istniejący dwór obronny zaczął przekształcać w zamek. W tym czasie zabudowania składały się z budynku bramnego, dworu i zabudowań gospodarczych. Całość otaczały wał i fosa.

Nazwisko Krasicki zostało przyjęte przez potomków Jakuba. Stryj biskupa przemyskiego Stanisława Jakub Siecieński zwany Trąbą osiedlił się w województwie ruskim, a następnie ożenił z Barbarą Orzechowską herbu Oksza, właścicielką Śliwnicy. Jego synowie zaczęli się pisać następnie Krasickimi z Siecina, od nazwy pobliskiej wsi Krasice.

W dalszym etapie zamek i pobliską wieś nazwano od nazwiska właściciela – Krasiczyn (ok. 1602), natomiast miano Śliwnicy zaczęła nosić oddzielna część wsi, obecnie sąsiednia wioska.

Założycielem miasteczka Krasiczyn, które powstawało w latach 1615–1620, był kasztelan przemyski Stanisław Krasicki, syn Jakuba.

Miasto wraz z dobrami Krasiczyn, leżące w ziemi przemyskiej należało do wojewody sandomierskiego i lubelskiego Jana Tarły od 1724 roku[7].

Była dawną rezydencją magnaterii polskiej.

Krasiczyn uzyskał lokację miejską około 1620 roku, zdegradowany przed 1919 rokiem[8].

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie przemyskim w województwie lwowskim.

W latach 1943–1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 65 Polaków, w tym kilkunastu żołnierzy Wojska Polskiego i milicjantów. Spalili też większość gospodarstw[9].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krasiczyn, następnie gminy Krasiczyn. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie przemyskim.

Zamek w Krasiczynie

 Osobny artykuł: Zamek w Krasiczynie.

Od końca XVI w. Stanisław Krasicki i kolejny właściciel, Marcin Krasicki, rozbudowali i przekształcili surową warowną siedzibę w obronny zespół pałacowy na planie prostokąta, otoczony murem obronnym z czterema narożnymi basztami. Wzdłuż muru, po wschodniej stronie, pobudowano nowe skrzydło mieszkalne.

Charakterystyczne dla zamku są 4 odmienne wieże narożne: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Miały one odzwierciedlać wieczny porządek oraz role Kościoła, króla, papieża i szlachty. Baszta Boska z kopułą na szczycie mieściła kaplicę. Basztę Papieską wieńczy attyka. Znajdowały się w niej pokoje gościnne przeznaczone dla wysokich dostojników kościelnych. W Baszcie Królewskiej mieściły się apartamenty królewskie. Baszta Szlachecka jest zwieńczona koroną.

W 1940 na terenie zamku filmowcy radzieccy kręcili antypolski film pt. „Wiatr ze wschodu”, uzasadniający inwazję ZSRR na Polskę 17 września 1939.

Obecnie w zamku znajdują się hotel i restauracja. Niektóre części zamku są udostępnione do zwiedzania w grupach z przewodnikiem.

Na zamku w Krasiczynie urodził się arcybiskup krakowski, kardynał Adam Stefan Sapieha.

Pozostałe zabytki

Zasłużeni dla Krasiczyna

Komunikacja

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 ZatorWadowiceNowy SączGorliceBieczJasłoKrosnoSanokMedyka.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61306
  2. Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 7 [dostęp 2022-01-22]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. a b Pogórze Przemyskie i Bieszczady. Mapa 1 : 75 000, Warszawa: Demart SA, 2023, ISBN 978-83-7912-460-2.
  7. Wiesław Bondyra, Dobra ziemskie Tarłów w Małopolsce w czasach saskich, w: Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, Janowiec 2009, s. 52.
  8. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42-43.
  9. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 710-711, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.

Linki zewnętrzne

  1. Pogórze Przemyskie i Bieszczady. Mapa 1 : 75 000, Warszawa: Demart SA, 2023, ISBN 978-83-7912-460-2.