Przejdź do zawartości

Adam Hollanek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Hollanek
Ilustracja
Adam Hollanek (1997)
Imię i nazwisko

Adam Michał Franciszek

Data i miejsce urodzenia

4 października 1922
Lwów

Data i miejsce śmierci

28 lipca 1998
Zakopane

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Grób Adama Hollanka na Starych Powązkach w Warszawie
Tablica pamiątkowa na bloku przy ul. Górnośląskiej 3 w Warszawie

Adam Hollanek (ur. 4 października 1922 we Lwowie, zm. 28 lipca 1998 w Zakopanem) – polski pisarz i publicysta, autor utworów sensacyjnych i fantastycznonaukowych, współzałożyciel miesięcznika „Fantastyka” (1982).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Od urodzenia mieszkał we Lwowie, tam uczęszczał do III gimnazjum im. Stefana Batorego, gdzie angażował się w życie kulturalne szkoły: organizował koło literackie i teatralne, założył gazetkę szkolną „Nurtem Skamandra”.

W czasie okupacji Lwowa karmił wszy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla. Po zdaniu matury studiował w Studiu Aktorskim Teatru Polskiego, także uczestniczył w konspiracyjnych wieczorach literackich. Gdy Lwów został zajęty przez ZSRR, współpracując z teatrem, zorganizował – pierwsze po wojnie – wystawienie Warszawianki Wyspiańskiego. Debiutował w „Żołnierzu Polskim”.

Po ekspatriacji do Krakowa, gdzie po powstaniu warszawskim, w którym zginęli ojciec i brat, przebywała wówczas matka, studiował anglistykę na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1945–1946 pracował jako dyrektor programowy Polskiego Radia w Krakowie. W latach 1948–1949 – praca w Głosie Anglii. Potem po odsunięciu od możliwości zarobkowania publikował pod licznymi pseudonimami m.in. w „Gazecie Krakowskiej” oraz Dzienniku Polskim. Po przeprowadzce do Warszawy w roku 1970 – w „Trybunie Ludu”.

Założyciel i redaktor naczelny w 1956 tygodnika „Zdarzenia”, 1982 miesięcznika „Fantastyka”, 1990 miesięcznika „Nie z tej ziemi”. W roku 1990 odszedł ze stanowiska redaktora naczelnego „Fantastyki” (później: „Nowej Fantastyki”), lecz pozostał jej stałym felietonistą. Autor ponad 30 powieści i książek popularnonaukowych. Jako pisarz fantastycznonaukowy debiutował w 1958 powieścią Katastrofa na „Słońcu Antarktydy”.

Pod koniec życia wspierał i uczestniczył w działaniach Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich. Zmarł w wieku 75 lat na wakacjach w Zakopanem. Został pochowany na Starych Powązkach w Warszawie w katakumbach (rząd 105-3)[1].

Na bloku przy ul. Górnośląskiej 3 w Warszawie znajduje się tablica upamiętniająca Adama Hollanka[2].

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • Nagroda Prezydenta World SF Prof. Organisation za Fantastykę i zasługi dla gatunku pisarskiego (1987)
  • Nagroda Polskiej Akademii Nauk za popularyzowanie nauki (1986)
  • Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Nagroda dla najlepszego pisarza SF Europejskiego Stowarzyszenia SF (1987)

Ważniejsze utwory

[edytuj | edytuj kod]

Powieści

[edytuj | edytuj kod]
  • Katastrofa na „Słońcu Antarktydy” (1958)
  • Zbrodnia wielkiego człowieka (1960)
  • Jeszcze trochę pożyć (1980)
  • Olśnienie (1982)
  • Kochać bez skóry (1983)
  • Ja z Łyczakowa (1991)
  • Księżna z Florencji (1988)
  • Pacałycha (1996)
  • Mudrahela: Tragiczna opowieść lwowska (1997)

Zbiory opowiadań

[edytuj | edytuj kod]
  • Plaża w Europie (Wydawnictwo Literackie, 1967)
  • Muzyka dla was, chłopcy (1975; opowiadania: Bart Szesnaście, Skasować drugie ja, Za wszelką cenę powrócić, Muzyka dla was, chłopcy)
  • Ukochany z Księżyca (1979; opowiadania: Ukochany z Księżyca, Jak koń trojański, Punkt, Aparat też chce żyć, Oni już tu są, Łazarzu wstań)
  • Bandyci i policjanci (Czytelnik, 1982)
  • Skasować drugie ja (1989; opowiadania: Każdy może być Faustem, Skasować drugie ja, Jak koń trojański, Nie można go spalić, Muzyka dla was, chłopcy)
  • Pies musi wystrzelić (Świat Książki, 2009)

Książki popularnonaukowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Węgiel nasze czarne złoto (1954)
  • Niewidzialne armie kapitulują (1954)
  • Sprzedam śmierć (1961)
  • Skóra jaszczurcza (1965)
  • Lewooki cyklop (1966)
  • Nieśmiertelność na zamówienie (1973)
  • Błysk milionów świec (1976)
  • Sposób na niewiadome (1978)
  • Geniusz na miarę epoki („Fantastyka” 3/86)
  • A jednak romantyzm („Fantastyka” 2/88)

Poezja

[edytuj | edytuj kod]
  • Pokuty (1987)
  • Ja – koń, ja Żyd (1995)
  • Landszafty (1996)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Cmentarz Stare Powązki: ADAM HOLLANEK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].
  2. Anna Hollanek, ADAM HOLLANEK – Przedstawiciel pokolenia Kolumbów, „Lwowski Biuletyn Informacyjny”, 1(106) 2023, s. 8, ISSN 2451-3083 [dostęp 2024-11-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Elżbieta Ciborska: Leksykon Dziennikarstwa Polskiego. Poznań: Dom Wydawniczy Elipsa, 2000.
  • praca zbiorowa: Wielki Słownik Pisarzy Polskich. Polska Akademia Nauk, 1996.