Przejdź do zawartości

Igor Mitoraj

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Igor Mitoraj
Jerzy Mitoraj
Ilustracja
Mitoraj w 2014 roku
Data i miejsce urodzenia

26 marca 1944
Oederan

Data i miejsce śmierci

6 października 2014
Paryż lub Cornillon-Confoux

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

Dziedzina sztuki

rzeźba

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Igor Mitoraj, właściwie Jerzy Makina, następnie Jerzy Mitoraj (ur. 26 marca 1944 w Oederan (Niemcy)[1], zm. 6 października 2014 w Paryżu[2][3][4][5]) – polski rzeźbiarz, emigrant od 1968 tworzący poza granicami Polski, we Francji i Włoszech, znany z monumentalnych rzeźb w klasycystycznym stylu, przedstawiających uszkodzone ludzkie korpusy. Zdobył uznanie szczególnie w Europie zachodniej[6].

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Syn deportowanej na teren Rzeszy Niemieckiej polskiej robotnicy przymusowej, Zofii Makiny i francuskiego jeńca wojennego[1], oficera Legii Cudzoziemskiej, polskiego pochodzenia[7]. Po zakończeniu wojny pojechał z matką do jej rodziców w Polsce. Dzieciństwo i młodość spędził w miejscowości Grojec pod Oświęcimiem[1]. Kiedy matka wyszła za mąż za Czesława Mitoraja, syn jej przyjął nazwisko ojca przybranego. Po ukończeniu Liceum Plastycznego w Bielsku-Białej[1] w 1963, przez rok pracował w Miejskim Handlu Detalicznym w Katowicach. Z tej pracy zrezygnował z niewiadomych przyczyn, po czym w październiku 1965 roku rozpoczął pracę w Zakładach Chemicznych "Oświęcim" w Oświęcimiu (ZChO) na stanowisku plastyka zakładowego[8]. W 1966 roku wstąpił na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie studiował malarstwo pod kierunkiem Tadeusza Kantora. Nie jest pewne czy zakończył studia w Krakowie, ponieważ koniunktura polityczna umożliwiła mu wyjazd do Paryża w 1968r. gdzie miał zamiar odnaleźć ojca, lecz do spotkania nie doszło.

Początki kariery artystycznej

[edytuj | edytuj kod]

W czasie studiów w krakowskiej ASP miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w krakowskich "Krzysztoforach", po czym wyjechał do Paryża, gdzie zmienił swe imię Jerzy na "Igor", i udało mu się kontynuować studia w École des Beaux Arts. W Paryżu zaczynał jako malarz i grafik. Fascynacja sztuką i kulturą Azteków, której doświadczył podczas rocznej podróży dookoła Meksyku wyzwoliła w nim zainteresowanie rzeźbiarstwem. Swoje prace wystawiał[9] w galerii "La Hune" w Dzielnicy Łacińskiej Paryża, związanej z księgarnią o tej samej nazwie (1976).

Po otrzymaniu propozycji przygotowania wystawy dla galerii "ArtCurial" w Paryżu, wyjechał na rok do centrum artystycznych odlewni w brązie oraz kamieniarzy, zajmujących się obróbką marmuru w Pietrasanta we Włoszech. Tam zapoznał się z techniką, i powstały jego pierwsze prace w brązie oraz monumentalne rzeźby z białego marmuru z pobliskich kamieniołomów koło Carrary.

Działalność

[edytuj | edytuj kod]

Mitoraj dzielił swój czas pomiędzy Paryżem i Pietrasantą, gdzie od 1983 miał swoją pracownię[10]. Tematyka rzeźb jest ludzkie ciało w stanie kruchości. Artysta odwołuje się często do męskich postaci mitycznych n.p. Ikar, Tyndareus, Centaur, Eros, Mars, Gorgon i wskazuje na ich ułomność przez wyolbrzymienie, fragmentacje i umyślne spękania i uszkodzenia powierzchni posągów, lub powalenie ich na ziemię. Niekiedy pada pytanie wśród widzów czy tego rodzaju sztuka nie zalicza się do kiczu[11]. Igor Mitoraj zmarł 6 października 2014 w Paryżu[5][4][2][12]. Pochowany jest na cmentarzu w Pietrasanta[13].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Wybrane wystawy

[edytuj | edytuj kod]
  • 1976: pierwsza indywidualna wystawa malarstwa i grafiki w Galerie La Hune w Paryżu
  • 1977: indywidualna wystawa rzeźb i biżuterii z brązu w ArtCurial w Paryżu przy Av. Matignon
  • 1986: zaproszenie na 42. Biennale w Wenecji
  • 1989: wystawa w New York Academy of Art
  • 1999: wystawa w Museo Archeologico oraz w Ogrodach Boboli we Florencji
  • 2001: wystawa w Muzeum Olimpijskim w Lozannie
  • 2003: wystawa na placach miast Polski – Rzeźby i rysunki Igora Mitoraja: Poznań (16 października 2003 – 25 stycznia 2004)
  • 2003: otwarcie przez Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego wystawy 60 dzieł Mitoraja, w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie
  • 2004: 56 klasycznych rzeźb Mitoraja, wykonanych z brązu, żeliwa, białego i czarnego marmuru oraz terakoty, 36 rysunków artysty z lat 1976–2001 oraz 14 rzeźb z brązu wystawionych na Rynku Głównym, Kraków (17 października 2003 – 25 stycznia 2004); Warszawa (11 lutego – 25 kwietnia 2004)

Rzeźby w plenerze

[edytuj | edytuj kod]
  • Santa Cruz de Tenerife – „Per Adriane”
  • Paryska dzielnica La Défense (wejście do Uniwersytetu) – Ikaria, Wielki Toskańczyk, Tyndareos
  • Park Olimpijski w Lozannie – Corazza
  • Piazza Monte Grappa w Rzymie – Bogini Rzymu
  • Abuta na HokkaidoTsuki-no-hikari (Światło księżyca); repliki dzieła stoją też w Londynie (przed British Museum), w Scheveningen (na wydmach, w pobliżu muzeum Beelden aan Zeee) i w Poznaniu.
  • Mediolan – Fontanny Centaura
  • Bazylika Santa Maria degli Angeli e dei Martiri w Rzymie – wrota do świątyni
  • Eros spętany (Eros Bendato) na Rynku Głównym w Krakowie oraz w St Louis Citygarden, USA.
  • 1994: Centaur (Centauro) na placu w Muzeum Pompejów, Forum of Pompeii. Odlew z brązu

Wybrane prace

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Rzeźbiarz Igor Mitoraj został pośmiertnie honorowym obywatelem gminy Oświęcim. 2023-10-26. [dostęp 2023-10-28].
  2. a b Nie żyje Igor Mitoraj. Słynny polski rzeźbiarz zmarł w Paryżu [online], www.gazetaprawna.pl, 6 października 2014 [dostęp 2023-06-10] (pol.).
  3. Igor Mitoraj - Igor Mitoraj - Atelier Mitoraj [online], www.igormitoraj.com [dostęp 2023-11-22] (ang.).
  4. a b Śmierć Igora Mitoraja [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-06-10] (pol.).
  5. a b Zmarł Igor Mitoraj [online], Culture.pl [dostęp 2023-06-10] (pol.).
  6. Christopher Masters, Igor Mitoraj obituary [online], The Guardian, 17 października 2014 [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  7. Kees Zoeteman, What is Igor Mitoraj hiding in his sculpture [online], www.project-apocalypse, 4 grudnia 2021 [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  8. Stabro A., Igor Mitoraj. Polak o włoskim sercu, Poznań 2022, s. 56-57
  9. Igor Mitoraj, Yorkshire Sculpture Park, katalog wystawy 1992-1993, s. 96.
  10. Igor Mitoraj, Raadselachtige Schoonheid, Museum Beelden Aan Zee, Scheveningen, 1977, katalog wystawy w językach holenderskim i angielskim; s. 68: Biografie.
  11. Magdalena Howorus-Czajka, Broken heroes...Kitsch or art? Reception of Igor Mitoraj's works [online], Roczniki Humanistyczne, 2018 [dostęp 2024-10-18] (ang.).
  12. 5 lat temu w Paryżu zmarł Igor Mitoraj, polski rzeźbiarz, tworzący we Francji i Włoszech [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2023-06-10] (pol.).
  13. Agnieszka Stabro: "Igor Mitoraj. Polak o włoskim sercu", Rebis, Poznań 2022
  14. Igor Mitoraj [online], gminaoswiecim.pl [dostęp 2024-07-30] (pol.).
  15. Medal Gloria Artis dla twórców i działaczy kultury. wp.pl, 5 października 2005. [dostęp 2011-07-02].
  16. M.P. z 2012 r. poz. 773Tu z imieniem Jerzy.
  17. Odznaczenia z okazji Święta 3 Maja. [w:] 2012-05-03 [on-line]. Prezydent.pl. [dostęp 2012-05-03].
  18. Igor Mitoraj – Honorowy Obywatel Gminy Oświęcim [online], gminaoswiecim.pl [dostęp 2023-10-26] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]