1645
godina
- Ovo je članak o godini 1645.
Godina 1645 (MDCXLV) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1610-e 1620-e 1630-e – 1640-e – 1650-e 1660-e 1670-e |
| Godine: | 1642 1643 1644 – 1645 – 1646 1647 1648 |
| Gregorijanski | 1645. (MDCXLV) |
| Ab urbe condita | 2398. |
| Islamski | 1054–1055. |
| Iranski | 1023–1024. |
| Hebrejski | 5405–5406. |
| Bizantski | 7153–7154. |
| Koptski | 1361–1362. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1700–1701. |
| • Shaka Samvat | 1567–1568. |
| • Kali Yuga | 4746–4747. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4281–4282. |
| • 60 godina | Yin Drvo P(ij)etao (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11645. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 3. 1. - Engleski Dugi parlament donosi Priručnik za javno bogosluženje (Directory for Public Worship).
- 6. 1. - Engleski građanski rat: faktičko osnivanje parlamentarne Nove armije (New Model Army), na čelu joj je Thomas Fairfax.
- 10. 1. - Nadbiskup Canterburyja William Laud pogubljen nakon optužbe za izdaju.
- januar - Sultan zabranio trgovinu sa dalmatinskim mletačkim gradovima, ali trgovci ipak prolaze do početka borbi[1].
- 5. 3. - Tridesetogodišnji rat: Bitka kod Jankaua je velika švedska pobeda u Češkoj, ugrožen i Beč.
- 29. 3. - Veliki požar na zagrebačkom Griču: izgorjelo dvije trećine kuća, dvije crkve, tek izgrađeni isusovački samostan i gimnazija, zahvaćeni i Kaptol (stolna crkva ostala bez krova) i Vlaška ulica[2].
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 22. 4. - Erdeljski knez Đorđe I Rakoci, koji od rujna pregovara o miru sa Habsburzima, obnavlja savez sa Francuzima i Šveđanima, sada protivno željama Osmanlija[2].
- 23. 4. - 13. 8. - Torstenson neuspešno opseda Brno u Moravskoj - vojska trpi od kuge, branitelji su uporni. Torstenson kasnije zauzima Litomerice u Češkoj[2].
- 4. 5. - Hrvatski sabor u Varaždinu odbija kraljev zahtev za najmanje 1.000 konjanika protiv Rakocija; mladi knez Petar Zrinski optužen otimanje imanja drugim plemićima[2].
- 28. 5. - Rakoci zauzeo Trnavu i šalje pojačanja Torstensonu u Moravsku.
- 14. 6. - Bitka kod Nasebyja: važna pobeda engleskih parlamentaraca.
- 24. 6. - Kandijski rat (1645-69) počinje turskom invazijom Krita. Istranin Blasio Zulian se digao u zrak zajedno s garnizonom i tvrđavom St. Todero kako ne bi pala Turcima u ruke.
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 21. 7. - Qingovski regent Dorgon naređuje da svi kineski muškarci pod pretnjom smrtne kazne moraju brijati čelo i vezivati kosu u perčin.
- 23. 7. (13. 7. po j.k.) - Aleksej I. je novi car Rusije (do 1676).
.jpg){kind=link}
- 8. 8. - Rakoci sklapa mir sa Habsburzima, ubrzo se povlači iz Moravske (Turci mu prete upadom u Erdelj, saveznici su mu dali mali deo obećanog novca, kuga hara u Moravskoj i Ugarskoj)[2].
- 13. 8. - Mir iz Brömsebroa okončava Torstensonov rat između Švedske i Danske-Norveške - Švedska kontroliše Baltik (→ Dominium maris baltici), ima slobodan izlaz na Severno more.
- avgust - Hercegovački glavari poručuju kotorskom providuru spremnost za saradnju[3].
- 19. 8. - Turci zauzeli Kaniju na zapadu Krete s velikom količinom zaliha.
- 16. 9. (j.k.?) - Skadarski sandžakbeg poslije dvije godine pokušava silom naplatiti danak - ulazi u Crnu Goru s tri hiljade vojnika, ali Crnogorci i Grbljani ga, nanijevši mu prilične gubitke ispod Pješivaca, odbijaju prema Podgorici[3][4] (sledećeg aprila sa novim sandžakbegom normalizovani odnosi[5]).
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 27. 10. - Mletačka vlada dobila molbu 15 obitelji iz Crne Gore koji bi pobegli u Istru od Turaka - izgleda prva vest o stanovnicima Peroja[6].
- novembar - Leonardo Foscolo je novi mletački generalni providur[1].
- studeni? - Kuga iz Ugarske prodrla u Međimurje[2].
- 13. 12. - Mir iz Linca između cara Ferdinanda III. i erdeljskog kneza Đorđa I Rakocija: obećana sloboda vjeroispovedanja ugarskih protestanata.
- 17. 12. - Hercegovac Nevesinli Salih-paša je novi veliki vezir (do 1647).
Kroz godinu
uredi- Suša u Hrvatskoj, skakavci u Primorju. Turci porobili Smoljake kod Karlovca, utvrdili Kremen kod Slunja, zrinjski aga obnavljao tvrđavu Mali Gradac. Ogulinski kapetan Gašpar Frankopan razorio bivšu tursku tvrđavu Cetin. Pojačan Karlovac u koga se doselilo 300 Nijemaca sa ženom i djecom[2].
- Mlečani razorili Nin da ne bi pao u ruke Turcima[2].
- Klimenti plenili Dečane, a okolne paše se spremaju protiv Mlečana[7].
- Oko ove godine počinje Maunderov minimum Sunčevih pjega (do oko 1715) - koincidira sa temperaturama nižim od proseka (Malo ledeno doba).
- Blaise Pascal predstavio javnosti svoju računsku mašinu Paskalina.
- Molière počinje da koristi to ime; nakratko bio u zatvoru zbog bankrotstva svoje pozorišne trupe.
Karte
urediNaše zemlje na kartama Joan Blaeu 1645.
Rođenja
uredi- 24. 2. - Ferenc I Rakoci, erdeljski knez († 1676)
- ? - Rami Mehmed-paša, veliki vezir i pesnik († 1706)
- ? - Đorđe Branković, grof († 1711)
Smrti
uredi- 19. 4. - Antonio van Diemen, kolonijalni guverner (* 1593)
- 13. 6. - Miyamoto Musashi, japanski samuraj, slikar i pisac (* o. 1584)
- 22. 7. - Conde-duque de Olivares, španski državnik (* 1587)
- 23. 7. - Mihajlo I., ruski car (* 1596)
- 28. 8. - Hugo Grotius, pravnik (* 1583)
- 8. 9. - Francisco de Quevedo, pesnik (* 1580)
- 11. 9. - Nikola Esterhazi, ugarski palatin (* 1583)
- ? - Ivan Franjo Biundović, književnik, diplomat (* 1573)
Reference
uredi- ↑ 1,0 1,1 Istorija s. n., 344
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic)
- ↑ 3,0 3,1 Istorija s. n., 346
- ↑ Historija n. J., 550
- ↑ Crna Gora od kraja XV veka do 1914. godine, rastko.rs
- ↑ Fran Barbalić, Peroj - srpsko selo u Istri, rastko.rs
- ↑ Jovan N. Tomić, O Arnautima u Staroj Srbiji i Sandžaku, rastko.rs
- Literatura
- Rudolf Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic) (hr Wikisource)
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5