Dioklecijanova era

Dioklecijanova era (anno Diocletiani - "(u) godini Dioklecijana") poznata i kao Era Mučenikâ (Anno Martyrum), naročito u kontekstu koptskog kalendara, metod je numerisanja godina koji su koristili hrišćani u Aleksandriji tokom 4. i 5. stoleća. Zapadni hrišćani su znali za nju, ali je nisu koristili. Nazvana je po rimskom caru Dioklecijanu, koji je naložio poslednji, ali najveći progon hrišćana u Carstvu. Dioklecijanova vladavina je započela u aleksandrijskoj godini koja je trajala od 29. 8. 284. do 28. 8. 285.^[1], koja je time postala prva godina ere. Konverzija: od godine n.e. treba oduzeti 283 u periodu kraj avgusta/kolovoza do kraja decembra/prosinca, odn. 284 u ostatku godine — 29. 8. 2008. po julijanskom k. (11.9. po gregorijanskom) počela je anno Diocletiani/Anno Martyrum 1725.

Erom su brojane godine u uskršnjim tablicama za izračunavanje datuma tog praznika, koje je pripremila Aleksandrijska crkva. Kada je Dionisije Mali produžio te tablice za još 95 godina, eru anno Diocletiani je zamenio erom anno Domini ("[u] godini Gospoda [Hrista]"), jer nije želeo da produžuje sećanje na tiranina-progonitelja. Era anno Domini će postepeno prevladati, prvo na zapadu Evrope, da bi danas bila de facto međunarodna, opšta era (common era). Erom Mučenika se i danas računaju godine u koptskom kalendaru.

Dioklecijanova era nije bila jedina koju su koristili rani hrišćani. Većina rimskih hrišćana je svoje godine, po starom rimskom običaju, imenovala po dvojici konzula koji su bili na položaju te godine (tzv. konzularno datiranje). AUC godina, od osnivanja grada Rima, retko je korišćena.

Neki istočni hrišćani su u 2. i 3. veku koristili eru koja je započinjala Isusovim rođenjem. Ona je ubrzo zamenjena erama koje su započinjale Postanjem, tj. nastankom sveta po Bibliji. Te ere su imale oznaku anno Mundi ("(u) godini sveta") na latinskom, Etos Kosmu ("godina sveta") na grčkom - na Istoku će ove ere sve do modernih vremena biti dominantni metod brojanja godina. Anijan Aleksandrijski, monah koji je živeo početkom 5. stoleća, postavio je epohu svoje svetske ere na 25. 3. 5492. pne., na taj način što je odbrojao unazad jedanaest 532-godišnjih pashalnih ciklusa od Dioklecijanove godine 77 (360-361. n.e.), koja je bila četiri 19-godišnja lunarna ciklusa od Dioklecijanove godine 1. Ova era je smatrana za građansku a ne religijsku eru, počinjala je prvim danom aleksandrijske godine, 29. 8. 5493. pne.. Vizantijski hrišćani (npr. Maksim Ispovednik) davali su prednost ovoj eri, sve dok u 10. veku prevagu nije odnela Vizantijska (Carigradska) era, s početkom 1. 9. 5509. pne.. Obe ere su koristile verziju datiranja Postanja na osnovu Septuaginte, starog grčkog prevoda hebrejske Biblije. Ova era je korišćena i u srednjovekovnoj Srbiji, a u Rusiji do 1700.

Hrišćani u Španiji su koristili aera Hispanica od petog stoleća do duboko u Srednji vek.

Neki sveci za koje se veruje da su postali mučenici u Dioklecijanovo doba:

• 
  Iz katakombe svetih Marcelina i Petra na Via Labicana. Vide se Isus između Petra i Pavla, te mučenici Gorgonije, Petar, Marcelin i Tiburtije.
• 
  Mučeništvo svetih Kozma i Damjana
• 
  Sveti Đorđe/Juraj slomljen na točku (siluete i vitraž, Tübingen, Nemačka)
• 
  Sv. Sebastijan/Sevastijan

• Vizantijski kalendar
• Computus
• Julijanski kalendar
• Kalendarska era

(na engleskom:)

• Dates and Dating from the Catholic Encyclopedia