ITunes Store

iTunes Store — Apple tomonidan boshqariladigan raqamli doʻkondir. U 2003-yil 28-aprelda Steve Jobsning raqamli musiqa bozorini yaratishga urinishi natijasida ochilgan. 2020-yil aprel holatiga koʻra iTunes 60 million qoʻshiq, 2,2 million ilova, 25 ming telekoʻrsatuv va 65 ming filmni taqdim etdi^[1]. Ochilish vaqtida u barcha beshta asosiy rekord yorliqlarning qoʻshiqlarini taklif qiluvchi yagona qonuniy raqamli musiqa katalogi edi^[2].

iTunes doʻkoni koʻpgina Apple qurilmalarida, jumladan Mac (Musiqa ilovasida), iPhone, iPad, iPod touch va Apple TV va Windowsʼda mavjud. iTunes doʻkonidan xarid qilingan videolarni Roku va Amazon Fire TV qurilmalaridagi Apple TV ilovasida, shuningdek, tanlangan smart televizorlarda koʻrish mumkin.

Kompaniya dastlab raqamli ommaviy axborot vositalarida dominant oʻyinchi boʻlgan boʻlsa-da, 2010-yillarning oʻrtalariga kelib, striming xizmatlari iTunes Store doʻkoni tomonidan qoʻllaniladigan „sotib olish-egalik“ modelidan koʻra koʻproq daromad keltira boshladi^[3][4]. Apple endi iTunes doʻkoni bilan birga oʻzining obuna asosidagi musiqa striming xizmati Apple Music-ni boshqaradi.

ITunes Store doʻkonidagi barcha musiqalar faqat samarali algoritmiga ega boʻlgan xususiy AAC formatida (256 kbps bit tezligi) mavjud. Shunday qilib, qoʻshiq faylining oʻrtacha hajmi (8-15 MB) bilan AAC shunga oʻxshash oʻlchamdagi MP3 ga qaraganda ancha kam yoʻqotadi. Misol uchun, AAC 48 tagacha audio kanalga ega boʻlishi mumkin, MP3 esa faqat ikkitasiga ega. Ushbu format turli platformalarda koʻplab dasturlarni oʻynashga qodir, bu esa iTunes doʻkonini yanada mashhur qiladi.

Rossiya uchun iTunes Store doʻkonida quyidagi boʻlimlar (doʻkonlar) mavjud:

• Musiqa
• Filmlar
• Uskunalar Doʻkoni
• Kitoblar
• Podkastlar
• iTunes U

2012-yil 3-dekabr oqshomidan boshlab iTunes Store doʻkoni Rossiyada ham oʻz foydalanuvchilariga filmlarni sotib olish, ijaraga olish yoki baʼzi albomlarni tinglashni taklif qilmoqda. Noqonuniy materiallarni tarqatuvchilarning kuchli raqobatiga qaramay (birinchi navbatda, VKontakte), iTunes doʻkoni muvaffaqiyatli rivojlanib, har kuni ommaviy axborot vositalarining koʻproq assortimentini taklif qilmoqda. Barcha iTunes funksiyalari saqlanib qoldi: musiqa, filmlar, podkastlar va kitoblarni sotib olish^[5]. 2017-yil iyun holatiga koʻra, doʻkonning rus boʻlimida kitoblar va seriyalarni sotib olish mualliflik huquqi egalari bilan kelishuv yoʻqligi sababli mumkin emas, faqat jamoat mulki boʻlgan ingliz tilidagi klassik adabiyotlarning kichik assortimenti mavjud va bepul taqdim etildi.

Apple muntazam ravishda musiqa festivallariga mezbonlik qiladi. Birinchi iTunes musiqa festivali 2007-yil sentyabr oyida Londonda boʻlib oʻtdi. iTunes doʻkonida ushbu festivallardan jonli ijrolar ham sotiladi. Tadbirga allaqachon koʻplab taniqli guruhlar va ijrochilar tashrif buyurishgan.

2010-yil fevraliga kelib, doʻkon jami 10 milliard qoʻshiq sotdi:^[6] Endi doʻkonda mavjud:

• 43 milliondan ortiq qoʻshiqlar^[7];
• 100 000 ta televizor epizodlari va 15 000 ta filmlar, ulardan 5 000 dan ortigʻi HD formatda.