Gaan na inhoud

Holm

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Grave Creek holm, in Moundsville, West Virginia
Grafheuwels, oftewel tumuli, van die Sillakonings in Korea

'n Holm verwys in die algemeen na 'n kunsmatige, meestal geronde opgehoopte grondheuwel. Holms is in die verlede om verskeie redes opgerig, insluitend vir seremoniële redes (platformholms), as grafte (tumuli), of denkmale. Die woordstam kan teruggevoer word na die Proto-Germaanse 'hulmaz' wat 'n "heuwel" of "hoogte" aandui.

Argeologie

[wysig | wysig bron]

In die Verenigde State en Kanada het die term 'n spesifieke tegniese konnotasie, naamlik 'n doelmatig gekontrueerde opgehoopte grondstruktuur wat met 'n verskeidenheid gebruike verbind word. In Europese en Asiatiese argeologie, sal die woord "tumulus" gebruik word as sinoniem vir 'n kunsmatige heuwel, veral wanneer dit met 'n begrafnisgebruik vereenselwig word.

Meeste holms in die Verenigde State is prehistoriese grondwerke, geboue deur Amerikaanse inboorlinge. Inheemse Amerikaners het 'n verskeidenheid holms opgerig, insluitend frustrums, d.w.s. afgeplatte piramides of konusse, wat as platformholms bekend staan, geronde konusse, en rif- of langwerpige holms. Sekeres het ongewone vorms, soos die gisantholms wat die buitelyne van diere toon, naamlik diere wat van 'n kosmologiese belang was. Sekeres, bv. 'n paar in Wisconsin, het rotsfondasies of beskik oor petrogliewe binne-in, bo-op of in die nabyheid.

Alhoewel die Amerikaanse holms minder bekend is as grafheuwels, as hul Europese eweknieë, het hulle wel 'n verskeidenheid ander gebruike. Sekere prehistoriese kulture soos die Adena-kultuur, het holms hoofsaaklik oor grafte opgerig, terwyl ander dit vir rituele en heilige handelinge opgerig het, benewens vir sekulêre funksies. Die platformholms van die Mississippi-kultuur, byvoorbeeld, kon vermoedelik tempels, die huise van stamhoofde, raadshuise of spreekplatforms gedra het. Ander sou deel uitgemaak het van skansmure wat 'n area sou beskerm. Die Hopewell-kultuur het dit gebruik as merkers van ingewikkelde sterrekundige rigpunte wat met hul seremonies verband gehou het. Die holms en hul verwante grondwerke is die enigste vername monumentale konstruksies van prehistoriese oostelike en sentrale Noord-Amerika.

Holms se benamings is onderhewig aan die kultuur waarvan hulle deel uitmaak. Hulle is wydverspreid in Asië, Europa en die Amerikas. Holmbouende stamgroepe word meer algemeen met die Amerikaanse holms verbind. Hulle konstruksies het almal verskillende betekenisse, en is soms in die vorm van diere gebou, waarvan die vorms duidelik uit die lug sigbaar is.