Tuin van Eden
.jpg)
The tuin van Eden (Hebreeus: גַּן־עֵדֶן, gan-ʿḖḏen), ook die Paradys genoem, is die Bybelse "tuin van God" wat in Genesis en Esegiël beskryf word.[2][3] Genesis 13:10 verwys na die "tuin van God",[4] en die "bome van die godetuin Eden" word in Esegiël 31 genoem.[5][5] Ook Sagaria en die Psalms verwys na bome en water, sonder om Eden spesifiek te noem.[6]
Die naam kom van die Akkadiese edinnu, van ’n Sumeriese woord edin, wat beteken "vlakte" of "steppe"; dit is naby verwant aan ’n Aramese stam wat "vrugbaar, met baie water" beteken.[3] Nog ’n verklaring verbind die naam met ’n Hebreeuse woord vir "genot"; daarvolgens sou Genesis 2:8 se "tuin in Eden" vertaal kon word as "tuin van genot". Die Hebreeuse woord word as "genot" vertaal in Sara se gedagtes in Genesis 18:12.
Nes die verhaal van die Sondvloed, die Skepping en die toring van Babel in Genesis, het die verhaal van Eden elemente van die antieke Mesopotamiese mite van ’n koning, as die eerste man, wat in ’n goddelike tuin geplaas word om die boom van die lewe te bewaak.[7] Die Hebreeuse Bybel vertel van Adam en Eva wat nakend in die tuin van Eden rondloop vanweë hulle onskuld.[8]
Die ligging van Eden word in Genesis beskryf as die oorsprong van ’n rivier wat vier riviere geword het. Die meeste geleerdes beskou die tuin as mitologies.[9][10][11][12] Onder dié wat meen dit het werklik bestaan, is daar verskeie voorstelle oor sy ligging:[13] aan die Persiese Golf, in Suid-Mesopotamië (nou Irak), waar die Tigris- en Eufraatrivier in die see loop;[14] en in Armenië.[15][16][17]
Bybelse vertellings
[wysig | wysig bron]Genesis
[wysig | wysig bron]
Die tweede deel van die Skeppingsverhaal in Genesis 2:4-3:24 begin met die Here God wat die eerste mens (Adam) geskep en in ’n tuin geplaas het "in Eden in die ooste".[18] "Die Here God het verder allerlei bome, mooi om na te kyk en lekker om van te eet, uit die grond laat uitspruit, ook die boom van die lewe in die middel van die tuin, en die boom van alle kennis." (Genesis 2:9, 1983-vertaling.)
Die mens kon van al die bome in die tuin eet, behalwe die boom van alle kennis. Daarna het God ’n vrou uit die mens se ribbebeen geskep om ’n maat vir hom te wees. In hoofstuk drie word die mens en die vrou deur die slang oorreed om van die verbode vrugte te eet, en hulle is uit die tuin gedryf om te keer dat hulle van die boom van die lewe ook eet en vir altyd lewe. Gerubs is oos van die tuin geplaas, asook ’n vlammende swaard wat heen en weer beweeg, om toegang tot die boom van die lewe te bewaak. (Genesis 3:24.)
Genesis 2:10-14 noem vier riviere in verband met die tuin van Eden: die Pison, Gihon, Tigris en Eufraat. Daar word ook verwys na die land Kus – vertaal/vertolk as Ethiopië, maar sommige glo dit is Cossaea, ’n Griekse naam vir die land van die Kassiete.[19] Dié land lê noord van Elam, net oos van die antieke Babilon, en lê anders as Ethiopië in die streek wat beskryf word.[20] In Antieke Tye van die Jode identifiseer die 1ste-eeuse historikus Josephus die Pison as wat "die Grieke Ganges noem" en die Gehon as die Nyl.[21]
Volgens Lars-Ivar Ringbom is die ligging van die Paradys in Takab in Noordoos-Iran.[22]
Esegiël
[wysig | wysig bron]In Esegiël 28:12-19 dra die profeet Esegiël God se woord oor aan die koning van Tirus: Die koning was "'n pragtige produk van volmaakte vakmanskap", omring deur kosbare edelstene, van die dag wat hy gemaak is. Hy is uitgebeeld op die heilige godeberg in die tuin van Eden "as die gerub wat met uitgestrekte vlerke moes waghou". Maar die koning het gesondig deur onreg en geweld, en daarom is hy uit die tuin van Eden gedryf en op die grond gegooi, waar vuur hom verteer het. "Almal onder die volke wat jou geken het, is skrikbevange oor wat met jou gebeur het. Jy het 'n afskrikmiddel vir ander geword, dit is vir altyd klaar met jou.” (Esegiël 28:19.)
Dit lyk volgens Terje Stordalen of Esegiël se tuin van Eden in Libanon was.[23] "Dit lyk of Libanon ’n alternatiewe plasing in Fenisiese mites is (soos in Esegiël 28, 13, III.48) van die tuin van Eden,"[24] en daar is ’n verband tussen die paradys, die tuin van Eden en die woude van Libanon (wat moontlik simbolies gebruik is) in profetiese geskrifte.[25] Edward Lipinski en Peter Kyle McCarter het voorgestel die Sumeriese paradys, die oudste Sumeriese weergawe van die tuin van Eden, vind aansluiting by ’n bergheiligdom in die Libanon- en die Anti-Libanonbergreeks.[26]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Gibson, Walter S. Hieronymus Bosch. New York: Hudson, 1973. bl. 26. ISBN 0-500-20134-X
- ↑ Metzger, Bruce Manning; Coogan, Michael D (2004). The Oxford Guide To People And Places Of The Bible. Oxford University Press. p. 62. ISBN 978-0-19-517610-0. Besoek op 22 Desember 2012.
- ↑ 3,0 3,1 Cohen 2011, pp. 228–229
- ↑ "oremus Bible Browser : Genesis 13". bible.oremus.org. Besoek op 31 Oktober 2018.
- ↑ 5,0 5,1 "oremus Bible Browser : Ezekiel 31". bible.oremus.org. Besoek op 31 Oktober 2018.
- ↑ Tigchelaar 1999, p. 37
- ↑ Davidson 1973, p. 33.
- ↑ Donald Miller (2007) Miller 3-in-1: Blue Like Jazz, Through Painted Deserts, Searching for God, Thomas Nelson Inc, ISBN 978-1418551179, p. PT207
- ↑ Levenson 2004, p. 11
- ↑ Schwartz, Howard; Loebel-Fried, Caren; Ginsburg, Elliot K. (2007). Tree of Souls: The Mythology of Judaism. Oxford University Press. p. 704.
- ↑ George, Arthur; George, Elena (2014). The Mythology of Eden. Hamilton Books. p. 458.
- ↑ Graves, Robert; Patai, Raphael (1986). Hebrew Myths: The Book of Genesis. Random House. p. 315.
- ↑ Wilensky-Lanford, Brook (2012). Paradise Lust: Searching for the Garden of Eden. Grove Press.
- ↑ Hamblin, Dora Jane (Mei 1987). "Has the Garden of Eden been located at last? (Dead Link)" (PDF). Smithsonian. 18 (2). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 Januarie 2014. Besoek op 8 Januarie 2014.
- ↑ Zevit, Ziony. What Really Happened in the Garden of Eden? 2013. Yale University Press, p. 111.
- ↑ Duncan, Joseph E. Milton's Earthly Paradise: A Historical Study of Eden. 1972. University Of Minnesota Press, pp. 96, 212.
- ↑ Scafi, Alessandro. Return to the Sources: Paradise in Armenia, in: Mapping Paradise: A History of Heaven on Earth. 2006. London-Chicago: British Library-University of Chicago Press, pp. 317-322
- ↑ Levenson 2004, p. 13 "Dit is onduidelik waar dié tuin was. Die Tigris en Eufraat is die twee groot riviere van Mesopotamië (nou Irak), maar die Pison is onbekend en die enigste Gihon in die Bybel is ’n fontein in Jerusalem (1 Konings 1.33, 38)."
- ↑ "The Jewish Quarterly Review". The Jewish Quarterly Review. University of Pennsylvania Press. 64–65: 132. 1973. ISSN 1553-0604. Besoek op 19 Februarie 2014.
- ↑ Speiser 1994, p. 38
- ↑ Josephus, Antieke Tye van die Jode. Boek I, hoofstuk 1, seksie 3.
- ↑ Lars-Ivar Ringbom, Paradisus Terrestris. Myt, Bild Och Verklighet, Helsingfors, 1958.
- ↑ Stordalen 2000, p. 164
- ↑ Brown 2001, p. 138
- ↑ Swarup 2006, p. 185
- ↑ Smith 2009, p. 61
Bronne
[wysig | wysig bron]- Brown, John Pairman (2001). Israel and Hellas, Volume 3. Walter de Gruyter. ISBN 9783110168822.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Cohen, Chaim (2011). "Eden". In Berlin, Adele; Grossman, Maxine (reds.). The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. Oxford University Press. ISBN 9780199730049.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Davidson, Robert (1973). Genesis 1-11 (kommentaar deur Davidson, R. 1987 [Herdruk] uitg.). Cambridge, Engeland: Cambridge University Press. ISBN 9780521097604.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Levenson, Jon D. (2004). "Genesis: Introduction and Annotations". In Berlin, Adele; Brettler, Marc Zvi (reds.). The Jewish Study Bible. Oxford University Press. ISBN 9780195297515.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Smith, Mark S. (2009). "Introduction". In Pitard, Wayne T. (red.). The Ugaritic Baal Cycle, volume II. BRILL. ISBN 9004153489.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Speiser, E.A. (1994). "The Rivers of Paradise". In Tsumura, D.T.; Hess, R.S. (reds.). I Studied Inscriptions from Before the Flood. Eisenbrauns. ISBN 9780931464881.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Stordalen, Terje (2000). Echoes of Eden. Peeters. ISBN 9789042908543.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Swarup, Paul (2006). The self-understanding of the Dead Sea Scrolls Community. Continuum.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp) - Tigchelaar, Eibert J. C. (1999). "Eden and Paradise: The Garden Motif in some Early Jewish Texts (1 Enoch and Other Texts Found at Qumran)". In Luttikhuizen, Gerard P (red.). Paradise Interpreted. Themes in Biblical narrative. Leiden: Konninklijke Brill. ISBN 90 04 11331 2.
{{cite book}}: Ongeldige|ref=harv(hulp)
Skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Tuin van Eden.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
