Neidio i'r cynnwys

Armanda Degli Abbati

Oddi ar Wicipedia
Armanda Degli Abbati
Ganwyd10 Ionawr 1879 Edit this on Wikidata
Rhufain Edit this on Wikidata
Bu farw1946 Edit this on Wikidata
Karaganda Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethathro cerdd, canwr Edit this on Wikidata
Math o laismezzo-soprano Edit this on Wikidata

Roedd Armanda Degli Abbati yn gantores opera Eidalaidd, oedd hefyd yn cael ei hadnabod fel Armanda Degli Abbati Campodonico, (10 Ionawr 1879 - 1946). Roedd hi'n canu'r prif rolau mezzo-soprano yn nhai opera'r Eidal, De America, a Rwsia. Ym 1926 ymgartrefodd yn Estonia lle daeth yn athrawes leisiol nodedig gan hyfforddi cenhedlaeth o gantorion opera Estonia. Cafodd ei alltudio o Estonia yn ystod meddiannaeth y Sofietaidd o Estonia yn yr Ail Ryfel Byd a thybir iddi farw mewn gwersyll carchar yn Karaganda. [1] [nb 1]

Bywyd a gyrfa

[golygu | golygu cod]

Ganed Degli Abbati yn Rhufain ac astudiodd gerddoriaeth yno. Un o'i hymddangosiadau cynharaf oedd fel unawdydd mewn cyngerdd o gerddoriaeth Palestrina, yn yr Accademia Filarmonica Romana ym mis Rhagfyr 1894. [3] Ym mis Ionawr 1896 creodd rôl Madeleine yn y perfformiad cyntaf o opera Darette gan De Rossi Fadette yn y Teatro Nazionale yn Rhufain. Yn ddiweddarach y flwyddyn honno, ymddangosodd yn y Teatro Mercadante yn Napoli, gan adfer rôl Madeleine a chreu rôl Mara Nastagia yn y perfformiad cyntaf o La Collana di Pasqua gan Gaetano Luporini. Ymddangosodd fel Ortrud yn Lohengrin yn Teatro Costanzi yn Rhufain ym 1897 a 1898 [4] ac ymddangosodd yno hefyd ym 1898 fel Kaled yn Le roi de Lahore gan Massenet ac fel Urbain yn Les Huguenots gan Meyerbeer. Wedi hynny, cafodd ei chyflogi gan dŷ opera La Scala ar gyfer tymor 1898-1899 lle'r oedd ei rolau'n cynnwys Meg Page yn Falstaff Verdi yn ogystal ag adfer Kaled ac Urbain. [5]

Tu allan i'r Eidal ymddangosodd Degli Abbati gyda chwmnïau opera Eidalaidd teithiol yn Ne America lle'r oedd ei pherfformiadau'n cynnwys Amneris yn Aida yn y Teatro Lyrico yn Rio de Janeiro ym 1899 a Brangäne yn Tristan und Isolde a Tescheretta yn Il Medio Evo Latino gan Ettore Panizza yn y Teatro de la Opera yn Buenos Aires ym 1901. [6] Perfformiodd hefyd yn Ymerodraeth Rwsia ar wahanol adegau rhwng 1900 a 1902 ac yn enwedig yn y Theatr Ddinesig yn Odessa. Ysgrifennodd Vladimir Jabotinsky am rai o’i pherfformiadau ym 1901 yn Odessa ar gyfer yr Odesskie Novosti. Roedd wedi cyfarfod â hi trwy ei ffrind, y chwyldroadwr ifanc Vsevolod Lebedintsev. Yn ddiweddarach ysgrifennodd Jabotinsky yn ei gofiannau fod Lebedintsev "wedi rhannu ei amser a'i frwdfrydedd rhwng ei dair delfryd: astudio seryddiaeth yn y brifysgol, nosweithiau yn opera'r Eidal, a hefyd caru gyda'r gantores ifanc Armanda degli Abbati." [7]

Yn y blynyddoedd rhwng 1902 a 1904, rhoddwyd nifer o rolau mawr i Degli Abbati. Canodd Cristina yn Il voto a'r rolau teitl yn Fedora a Carmen yn y Teatro Bellini yn Napoli ym 1902, Gertrude yn Hamlet yn y Teatro Adriano yn Rhufain ym 1903, a'r Dywysoges de Bouillon yn Adriana Lecouvreur yn y Teatro Massimo yn Palermo ym 1904. [8] Priododd Attilio Campodonico yn Rhufain ym 1904 a chyhoeddodd ei bwriad i ymddeol o'r llwyfan operatig wedi iddi briodi yn y cylchgrawn Musica e musicisti. Ar ôl ei phriodas ymddangosodd mewn cyngherddau achlysurol. Rhoddodd hi wersi llais yn Genoa o'i stiwdio yn Piazza Giustiniani. [9] Yn y 1920au, dysgodd ganu yn Rhufain ac roedd yn aelod o'r Circulo russo (Cylch Rwsieg) yno. Daeth allan o'i hymddeoliad yn fyr ym mis Gorffennaf 1921 i ganu rôl y teitl ym mhremière opera Francesco Marcacci Nadeida yn y Teatro Adriano. [10] [11] [12]

Ym 1926 perswadiodd y tenor o Estonia, Karl Ots, a oedd wedi bod yn un o’i myfyrwyr yn Rhufain, Weinyddiaeth Addysg Estonia i wahodd Degli Abbati i Tallinn fel athrawes canu. Penderfynodd ymgartrefu yno’n barhaol ac agor ei stiwdio ei hun lle hyfforddodd genhedlaeth gyfan o gantorion opera Estonia. Trefnodd berfformiadau cyngerdd oedd yn cynnwys ei myfyrwyr a chyfansoddodd sawl cân gelf iddynt eu canu yn y cyngherddau. Wedi i'r Undeb Sofiet meddiannu Estonia, fe’i harestiwyd fel estron gelyniaethus ym 1941 a’i alltudio i wersyll carchar yn Karaganda yn yr hyn sydd bellach yn Casachstan. Tybir iddi farw yno ym 1946. Ei chyfathrebiad olaf oedd llythyr a anfonodd at un o'i myfyrwyr yn Estonia dyddiedig 27 Awst 1946. [1]

Nodiadau

[golygu | golygu cod]
  1. ni ddylid ei drysu â mezzo-soprano o'r Ariannin Armanda Campodonico (1879-1933).[2]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1.0 1.1 "Abbati, Armanda degli - Eesti Entsüklopeedia". entsyklopeedia.ee. Cyrchwyd 2021-08-30.
  2. Kutsch, Karl-Josef; Riemens, Leo (2004). "Campodonico, Armanda". Großes Sängerlexikon (yn Almaeneg). 4. Walter de Gruyter. t. 701. ISBN 359844088X.
  3. La Rassegna musicale (1939).
  4. "Gherardo Casaglia - Almanacco". almanac-gherardo-casaglia.com. Cyrchwyd 2021-08-30.
  5. Libretti d'opera.
  6. Gonçalves, Augusto de Freitas Lopes (1975). Dicionário histórico e literário do teatro no Brasil, Cyf. 1, tud. 55. Livraria Editora Cátedra
  7. Jabotinsky, Vladimir; translation and notes by Brian Horowitz and Leonid Katsis (2015).
  8. Serao, Matilde (1902). La Settimana. Robarts - University of Toronto. Napoli, Tip. Angelo Trani. tt. 222, 453.
  9. Musica e musicisti (1904), p. 454.
  10. Marinaro, Egidio (2011).
  11. Garnier, G.L. (22 Gorffennaf 1921).
  12. Chuilon, Jacques (2009)

Dolen allanol

[golygu | golygu cod]