Pen-y-garn, Ceredigion

Pen-y-garn

Math	pentref
Daearyddiaeth
Sir	Ceredigion
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.4497°N 4.0228°W
Cod OS	SN6285
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Elin Jones (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Ben Lake (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentrefan yng nghymuned Tirymynach, Ceredigion, yw Pen-y-garn. Saif tua 4 milltir i'r gogledd-ddwyrain o Aberystwyth.

Erbyn hyn, ynghyd â'r pentrefan Rhydypennau, mae'n cael ei ystyried fel rhan o bentref cyfagos Bow Street. Mae’r tri lle yn ymestyn ar hyd y briffordd o Aberystwyth i Fachynlleth (A487). Yn ogystal â'r tai ar y briffordd o Ysgol Rhydypennau i lawr i'r Lôn Groes, mae Pen-y-Garn yn cynnwys hefyd yr ystadau tai Cae'r Odyn, Maes y Garn, Bryn Mellion a Maes Ceiro.

'Capel y Garn' yw enw capel y Methodistiaid Calfinaidd ym Mhen-y-Garn. Evan Richardson, athro John Elias a Hugh Owen, oedd y sentar cyntaf i bregethu yn Bow Street tua'r flwyddyn 1780. Codwyd y capel cyntaf yn 1793, a chodwyd capel newydd ar y safle yn 1833 am fod y gynulleidfa wedi cynyddu gymaint.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)^[1] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).^[2]

• Tom Macdonald, (1900-1980) newyddiadurwr a nofelydd.
• John Thomas Rees (1857 – 1949) Cerddor
• Dr Thomas Ifor Rees (1890 – 1977) Llysgenad, mab John Thomas Rees (uchod)