Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαρία της Ουγγαρίας (1257-1323)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρία της Ουγγαρίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1257
Θάνατος25  Μαρτίου 1323
Νάπολη
Τόπος ταφήςΝάπολη
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Νεαπόλεως
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακυβερνητικός υπάλληλος
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚάρολος Β΄ της Νάπολης (από 1270)[1][2]
ΤέκναΚάρολος Μαρτέλος της Ουγγαρίας[1]
Άγιος Λουδοβίκος της Τουλούζης
Ροβέρτος της Νάπολης
Φίλιππος Α΄ του Τάραντα
Ραϋμόνδος Βερεγγάριος της Άντρια
Πέτρος του Έμπολι
Ιωάννης της Γραβίνας
Μαργαρίτα του Ανζού (1273-1299)[1]
Λευκή του Ανζού[1]
Ελεονώρα του Ανζού[1]
Μαρία του Ανζού
Béatrice d'Anjou
Giovanni di Napoli[3]
Tristano di Napoli[3]
ΓονείςΣτέφανος Ε΄ της Ουγγαρίας και Ελισάβετ η Κουμάνα
ΑδέλφιαΛαδίσλαος Δ΄ της Ουγγαρίας
Άννα της Ουγγαρίας
Ελισάβετ της Ουγγαρίας, βασίλισσα της Σερβίας
Αικατερίνη της Ουγγαρίας, βασίλισσα της Σερβίας
ΟικογένειαΟίκος των Άρπαντ
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Μαρία της Ουγγαρίας (Maria d'Ungheria, 125725 Μαρτίου 1323) από τον Οίκο των Άρπαντ ήταν κόρη του βασιλιά της Ουγγαρίας Στεφάνου Ε΄ και της Ελισάβετ, κόρης ενός Κουμάνου οπλαρχηγού, ήταν ειδωλολάτρισσα πριν τον γάμο της.[4] Η Μαρία έγινε αντιβασίλισσα της Αλβανίας και της Νεαπόλεως χάρη στον γάμο της με τον βασιλιά Κάρολο τον Χωλό. Την περίοδο της απουσίας του συζύγου της διετέλεσε αντιβασίλισσα στην Προβηγκία (1290-1294) και στην Νάπολη (1295-1298, 1302).

Βασίλισσα της Νεαπόλεως

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μητέρα της Μαρίας πίστευε όπως οι υπόλοιποι Κουμάνοι στον Σαμανισμό, οι σύγχρονοι ιστορικοί την καταγράφουν ως Παγανίστρια. Η Ελισάβετ ήταν υποχρεωμένη να ασπαστεί την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία για να παντρευτεί τον μελλοντικό βασιλέα της Ουγγαρίας Στέφανο, υπάρχει ωστόσο η άποψη ότι είχε ασπαστεί από την παιδική της ηλικία την Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Μαρία ήταν η δεύτερη από τα έξι παιδιά των γονέων της, οι μεγαλύτερες αδελφές της ήταν η Ελισάβετ της Ουγγαρίας, βασίλισσα της Σερβίας και η Αικατερίνη της Ουγγαρίας, βασίλισσα της Σερβίας. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος παντρεύτηκε στον πρώτο του γάμο την άλλη αδελφή της Άννα της Ουγγαρίας. Ο μόνος της αδελφός και διάδοχος του πατέρα της ήταν ο Λαδίσλαος Δ΄ της Ουγγαρίας. Οι παππούδες της από πατέρα ήταν ο Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας και η Βυζαντινή πριγκίπισσα Μαρία Λασκαρίνα.

Την εποχή που ήταν μόλις 12 ετών η Μαρία παντρεύτηκε τον μελλοντικό βασιλιά της Νεαπόλεως Κάρολο τον Χωλό, μεγαλύτερο γιο και διάδοχο του Καρόλου του Ανδεγαυού (6 Αυγούστου 1270).[4] O γάμος είχε αρχικά στόχο την συμμαχία της Νάπολης με την Ουγγαρία απέναντι στην Βυζαντινή αυτοκρατορία, ο αδελφός της ωστόσο όταν έγινε βασιλιάς συμμάχησε με τους Βυζαντινούς. Η Μαρία συνόδευσε τον Κάρολο τον Χωλό την περίοδο 1278-1282 σε όλα τα ταξίδια του. Η πρώτη πολιτική της πράξη καταγράφεται την εποχή που ο σύζυγος της συνελήφθη αιχμάλωτος στην Αραγωνία (1284), πήρε τότε την απόφαση να ελευθερώσει την Αραγωνέζα αιχμάλωτη Βεατρίκη Β΄ της Βουργουνδίας. Ο σύζυγος της έγινε μονάρχης ως διάδοχος του πατέρα του αλλά παρέμενε σε φυλακή της Αραγωνίας (1285). Η Μαρία παρέμενε στην Προβηγκία, συμμετείχε στην διοίκηση αν και δεν ήταν επίσημα αντιβασίλισσα, κατόρθωσε την απελευθέρωση του συζύγου της (1288), επέστρεψε μαζί του στην Νάπολη.[5] Την περίοδο 1290-1294 κυβέρνησε στο όνομα του την Προβηγκία ως αντιβασίλισσα.[5]

Διαμάχες για την διαδοχή στον θρόνο της Ουγγαρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αδελφός της βασιλιάς της Ουγγαρίας Λαδίσλαος δολοφονήθηκε από τρεις επαναστάτες Κουμάνους (10 Ιουλίου 1290).[6][7] Ο Λαδίσλαος Δ΄ δολοφονήθηκε άτεκνος, υποψήφιοι διάδοχοι ήταν οι αδελφές του Αικατερίνη και Ελισάβετ και τα παιδιά της μικρότερης αδελφής τους Άννας που ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη. Ο ξάδελφος της ωστόσο Ανδρέας Γ΄ της Ουγγαρίας που είχε αποκλειστεί από τον θρόνο ως γιος νόθου βρήκε την ευκαιρία να γίνει νέος βασιλιάς (23 Ιουλίου 1290), η στέψη του έγινε σύμφωνα με τα Ουγγρικά έθιμα στο Σεκεσφέχερβαρ.[8][9][10] Η Μαρία αντέδρασε έντονα επειδή ο πατέρας του ήταν νόθος, γεννήθηκε από την τρίτη σύζυγο του προπάππου της Ανδρέα Β΄ της Ουγγαρίας και δεν αναγνωρίστηκε από τους μεγαλύτερους ετεροθαλείς αδελφούς του όπως ο ίδιος ο παππούς της Μπέλα Δ΄.[11] Οι οικογένειες των ευγενών της Ουγγαρίας αποδέχτηκαν τον Ανδρέα Γ΄ ως νέο τους βασιλιά, υπήρχαν ωστόσο ευγενείς που υποστήριζαν την ίδια την Μαρία και τα παιδιά της.[12][13] Τον Ιανουάριο του 1292 η Μαρία δέχτηκε αιτήματα ευγενών που τους ζητούσε να γίνει επόμενος βασιλιάς της Ουγγαρίας ο 18χρονος γιος της Κάρολος Μαρτέλος.[14] Ο Πάπας Νικόλαος Δ΄ έστεψε τελικά τον 18χρονο Κάρολο Μαρτέλο ως τιτλούχο βασιλιά της Ουγγαρίας και διάδοχο του αδελφού της μητέρας του.[13]

Ο Ανδρέας Γ΄ δεν ήταν προετοιμασμένος για το γεγονός αυτό επειδή ήταν απασχολημένος στην σύγκρουση του με τον άλλο διεκδικητή του θρόνου τον Αλβέρτο Α΄ της Γερμανίας.[15] Στον πόλεμο που ακολούθησε ο Ανδρέας ανακατέλαβε πολλά σημαντικά κάστρα όπως η Μπρατισλάβα και το Σόπρον τα οποία κατείχε η πανίσχυρη Οικογένεια Κιόσεγκ.[10][16] Με την "Συνθήκη του Χάινμπουργκ" που ακολούθησε οι Κιόσεγκ υποστήριξαν τον μεγαλύτερο γιο της Μαρίας Κάρολο Μαρτέλο, την άνοιξη του 1292 εξεγέρθηκαν εναντίον του Ανδρέα.[16][17] Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου τα στρατεύματα του Ανδρέα υπέταξαν την εξέγερση αλλά τον επόμενο μήνα οι Κιόσεγκ τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν, σε τέσσερις μήνες ελευθερώθηκε.[18][19] Η αδελφή της Μαρίας Ελισάβετ δραπέτευσε από την Βοημία επειδή ο πρώτος της σύζυγος ανετράπη και εκτελέστηκε (1290). Η Μαρία επέτρεψε στην ίδια και τον γιο της να μείνουν στην Νάπολη ενώ προοριζόταν για μοναχή, δραπέτευσε ωστόσο και παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον βασιλιά της Σερβίας Στέφανο Ούρο Β΄ Μιλούτιν, αδελφό του συζύγου της αδελφής τους Αικατερίνης. Ο σύζυγος της Αικατερίνης Στέφανος Ντραγκούτιν που κυβερνούσε το Βασίλειο της Σίρμιας στάθηκε πρόθυμος να βοηθήσει την Μαρία και τον μεγαλύτερο γιο της Κάρολο Μαρτέλο.[20] Ο Κάρολος Μαρτέλος παραχώρησε την Σλαβονία στον γιο του Στέφανου Ντραγκούτιν Στέφανο Βλάντισλαβ Β΄ (1292), οι περισσότεροι Ούγγροι ευγενείς παρέμειναν ωστόσο πιστοί στον Ανδρέα Γ΄.[8] Ο Στέφανος Βλάντισλαβ Β΄ ήθελε να συμφιλιωθεί με τον Ανδρέα και παντρεύτηκε την ευγενή Κωνσταντία από την Δημοκρατία της Βενετίας, εγγονή του θείου του Ανδρέα Αλμπερτίνο Μοροζίνι (1293).[21]

Η στέψη του εγγονού της στο βασίλειο της Ουγγαρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο τάφος της Μαρίας στην Νάπολη

Ο νεαρός Κάρολος Μαρτέλος πέθανε από επιδημία πανώλης στην Νάπολη (12 Αυγούστου 1295), ο πάπας επιβεβαίωσε τα δικαιώματα της μητέρας του στην Ουγγαρία (20 Αυγούστου 1295).[22] Η Μαρία ήταν εκπρόσωπος του γιου της στις διαπραγματεύσεις με τον πάπα (1295-1296) και διετέλεσε αντιβασιλεύς της Νεαπόλεως την περίοδο που απουσίαζε ο σύζυγος της (1296-1298, 1302). Μετά τις κυβερνητικές της υπηρεσίες αποσύρθηκε, ασχολήθηκε με την χρηματοδότηση εκκλησιών και μοναστηριών. Μια ισχυρή ομάδα βαρόνων πίεζε τον σύζυγο της Μαρίας Κάρολο τον Χωλό να στείλει τον 12χρονο εγγονό του και γιο του Καρόλου Μαρτέλου Κάρολο Ροβέρτο στην Ουγγαρία για να τον στέψουν βασιλιά.[23] Τον Αύγουστο του 1300 ο νεαρός Κάρολος Ροβέρτος αποβιβάστηκε στο Σπλιτ.[24] Πολλοί άρχοντες στην Κροατία και την Δαλματία τον αναγνώρισαν όταν έφτασε στο Ζάγκρεμπ ως βασιλέα, οι Ούγγροι είχαν συμφιλιωθεί ωστόσο με τον Ανδρέα.[25] Οι απεσταλμένοι του Ανδρέα Γ΄ στην Αγία Έδρα τόνισαν ότι ούτε ο ίδιος ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ υποστήριζε την υποψηφιότητα του Καρόλου Ροβέρτου.[25] Ο Ανδρέας Γ΄ ωστόσο δεν μπορούσε να δώσει διαταγή να συλλάβουν τον μικρό Κάρολο Ροβέρτο λόγω της κακής του υγείας, πέθανε στο Κάστρο της Βούδας (14 Ιανουαρίου 1301).[26][27] Με τον θάνατο του Ανδρέα Γ΄ ο Κάρολος Ροβέρτος έφτασε στο Έστεργκομ όπου ο αρχιεπίσκοπος-εκλέκτορας τον έστεψε βασιλέα (13 Μαΐου 1301).[28] Οι περισσότεροι Ούγγροι ευγενείς θεωρούσαν ωστόσο ότι η στέψη του ήταν άκυρη επειδή έπρεπε να γίνει στο Σεκεσφέχερβαρ.[28][29] Τα επόμενα χρόνια εμφανίστηκαν και άλλοι διεκδικητές για τον Ουγγρικό θρόνο μέχρι την "Δίαιτα της Πεστ" όπου ο Κάρολος Μαρτέλος ανακηρύχτηκε νέος βασιλιάς ως Κάρολος Α΄ της Ουγγαρίας.[30] Η στέψη του έγινε αυτή την φορά επίσημα στο Σεκεσφέχερβαρ.[31][32][33] Τα δικαιώματα της Μαρίας και της αδελφής της Αικατερίνης ενώθηκαν όταν ανέβηκε στον Ουγγρικό θρόνο η δισέγγονη της Μαρία της Ουγγαρίας (1382). Ο σύζυγος της Σιγισμούνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν μακρινός απόγονος του παππού τους Μπέλα Δ΄, με τον τρόπο αυτό έληξε η κυριαρχία του Οίκου των Ανδεγαβών στην Ουγγαρία. Ο σύζυγος της Κάρολος ο Χωλός πέθανε τον Μάιο του 1309, δεν είναι γνωστό αν η Μαρία έγινε κατόπιν μοναχή αλλά έζησε πολλά χρόνια σε μοναστήρια γύρω από την Νάπολη μέχρι και τον δικό της θάνατο (25 Μαρτίου 1323).

Παντρεύτηκε τον διάδοχο του βασιλείου της Σικελίας και της Νάπολης, και μετέπειτα βασιλιά, Κάρολο Β΄ των Καπετιδών-Ανζού, στο πλαίσιο μίας συμφωνίας στρατιωτικού χαρακτήρα, που είχε συνάψει το 1270 ο πατέρας του τελευταίου, βασιλιάς Κάρολος Α΄ της Σικελίας(-Νάπολης), με τον πατέρα της Στέφανο Ε΄ της Ουγγαρίας.[34]

Η Μαρία και ο Κάρολος Β΄ απέκτησαν έντεκα παιδιά:

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Kindred Britain»
  2. p11416.htm#i114157. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. 4,0 4,1 4,2 Abulafia 1999, σ. 833
  5. 5,0 5,1 https://www.treccani.it/enciclopedia/maria-d-ungheria-regina-di-sicilia_(Dizionario-Biografico)/
  6. Berend, Urbańczyk & Wiszewski 2013, σ. 473
  7. Érszegi & Solymosi 1981, σ. 181
  8. 8,0 8,1 Engel 2001, σ. 110
  9. Zsoldos 2003, σ. 136
  10. 10,0 10,1 Bartl et al. 2002, σ. 34
  11. Zsoldos 2003, σ. 123
  12. Magaš 2007, σ. 59
  13. 13,0 13,1 Fine 1994, σ. 207
  14. Kristó 2002, σ. 25
  15. Zsoldos 2003, σσ. 170–171
  16. 16,0 16,1 Érszegi & Solymosi 1981, σ. 182
  17. Zsoldos 2003, σ. 177
  18. Érszegi & Solymosi 1981, σ. 183
  19. Zsoldos 2003, σ. 183
  20. Krstić 2016, σ. 39
  21. Krstić 2016, σσ. 39-40
  22. Fine 1994, σσ. 207-209
  23. Zsoldos 2003, σσ. 218-219
  24. Fine 1994, σ. 208
  25. 25,0 25,1 Zsoldos 2003, σ. 220
  26. Zsoldos 2003, σσ. 220-221
  27. Érszegi & Solymosi 1981, σ. 187
  28. 28,0 28,1 Engel 2001, σ. 128
  29. Kristó 2002, σσ. 25–26
  30. Kristó 2002, σ. 29
  31. Engel 2001, σ. 130
  32. Solymosi & Körmendi 1981, σ. 192
  33. Bartl et al. 2002, σ. 37
  34. Nitschke, August. «Carlo II d'Angiò, re di Sicilia». Dizionario biografico (στα Ιταλικά). Treccani. La cultura italiana. 
  35. 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 35,6 35,7 Dunbabin 2015, σ. 12
  36. 36,0 36,1 36,2 Hoch 1995, σ. 22
  37. Abulafia 2000, σ. 490
  • Abulafia, David, ed. (1999). The New Cambridge Medieval History, Volume 5, c.1198–c.1300. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Abulafia, David (2000). "The Italian south". In Jones, Michael (ed.). The New Cambridge Medieval History, Volume 6, c.1300–c.1415. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak History: Chronology & Lexicon. Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo.
  • Berend, Nora; Urbańczyk, Przemysław; Wiszewski, Przemysław (2013). Central Europe in the High Middle Ages: Bohemia, Hungary and Poland, c. 900-c. 1300. Cambridge University Press. *Dunbabin, Jean (2015). The French in the Kingdom of Sicily, 1266-1305. Cambridge University Press.
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers.
  • Érszegi, Géza; Solymosi, László (1981). "Az Árpádok királysága, 1000–1301 [The Monarchy of the Árpáds, 1000–1301]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σσ. 79–187.
  • Fine, John V. A. Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.
  • Hoch, Adrian S. (1995). "The Franciscan Provenance of Simone Martini's Angevin St. Louis in Naples". Zeitschrift für Kunstgeschichte. 58. Bd., H. 1.
  • Kristó, Gyula (2002). "I. Károly". In Kristó, Gyula (ed.). Magyarország vegyes házi királyai [The Kings of Various Dynasties of Hungary] (in Hungarian). Szukits Könyvkiadó. σσ. 23–44. *Krstić, Aleksandar R. (2016). "The Rival and the Vassal of Charles Robert of Anjou: King Vladislav II Nemanjić". Banatica. 26 (2): 33–51.
  • Magaš, Branka (2007). Croatia Through History. SAQI.
  • Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). "A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1506 [The Heyday and Fall of the Medieval Hungarian State, 1301–1526]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σσ. 188–228.
  • Zsoldos, Attila (2003). "III. András". In Szovák, Kornél; Szentpéteri, József; Szakács, Margit (eds.). Szent István és III. András [Saint Stephen and Andrew III] (in Hungarian). Kossuth Kiadó. σσ. 119–227.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]