Umberto Boccioni

Umberto Boccioni
Persona informo
Naskiĝo	19-an de oktobro 1882 (1882-10-19) en Reggio di Calabria,  Reĝlando Italio
Morto	17-an de aŭgusto 1916 (1916-08-17) (33-jaraĝa) en Verono
Mortokialo	Ĉevalfalo
Tombo	Monumental Cemetery of Verona (en)
Lingvoj	itala
Ŝtataneco	Reĝlando Italio Italio
Alma mater	Academy of Fine Arts of Rome (en) Accademia di Belle Arti di Venezia (en)
Okupo
Okupo	pentristo artokritikisto gravuristo fotisto skulptisto desegnisto artisto
Verkoj	The City Rises Unikaj Formoj de Kontinueco en Spaco The Street Enters the House
v • d • r

Umberto BOCCIONI (Reggio di Calabria, 19-a de Oktobro 1882 - Sorte, Verono, 16-a de Aŭgusto 1916) estis itala pentristo kaj skulptisto, teoriulo kaj ĉefa reprezentanto de la movadoj futurismo kaj impresionismo.

Post alveni al Milano kaj renkontiĝi kun la dividistoj kaj kun Filippo Tommaso Marinetti, li verkis, kun Carlo Carrà, Luigi Russolo, Giacomo Balla kaj Gino Severini, la Manifeston de la futuristaj pentristoj (1910), al kiu sekvis la Manifesto de la futurismo (1910). Laŭ tiuj manifestoj, la moderna artisto devis liberiĝi disde la modeloj kaj la figurativaj tradicioj de la pasinto, pora centriĝi nur en la nuntempa mondo, kaj dinamikaj kaj en kontinua evoluo. Kiel artaj temoj ili proponis urbon, aŭtojn kaj la kaosan ĉiutagan realon.

En siaj verkoj, Boccioni sukcesis esprimi majstre la movadon de la formoj kaj la konkretecon de la materio. Kvankam influita de la kubismo, el kiu li malakceptis sian troan statismon, Boccioni evitis ĉiam en siaj pentraĵoj la rektan linion kaj uzis la komplementajn kolorojn por krei efikon de vibrado. En pentraĵoj kiel Dinamismo de biciklisto (Dinamismo di un ciclista, 1913), aŭ Dinamismo de futbalisto (Dinamismo di un giocatore di calcio, 1911), la reprezentoj de sama temo en sinsekvaj tempostadioj sugestas efike la ideon de la movado en la spaco.

Similaj klopodoj dominas ankaŭ en lia skulptarto, en kiu li malaprezis ofte la "noblajn" materialojn, kiel marmoro aŭ bronzo, preferante lignon, feron kaj vitron. Li interesiĝis nur por montri la interagadon de objekto en movado kun la ĉirkaŭa spaco.

Inter liaj plej elstaraj pentraĵoj menciindas Tumulto en la galerio (Rissa in Galleria, 1910), Animstato n. 1a. La adiaŭoj (Stati d'animo n. 1. Gli addii, 1911) – en kiu la animstatoj estas esprimitaj pere de lumfulmoj, spiraloj kaj ondecaj linioj disponitaj diagonale, kaj Forze di una strada (1911), en kiu la urbo, preskaŭ viva organismo, montras pli da gravo ol la homa apero. Unu el liaj plej popularaj verkoj estas Interbatiĝo en galerio.

Li mortis en 1916, pro falo de ĉevalo en la ĉirkaŭaĵo de Verono.

• 
  Memportreto de Umberto Boccioni (1905)
• 
  Anonima portreto. Oleo surtola, 1914, privata kolekto, Milano
• 
  Animstato 3a; kiuj restas, 1911, Museum of Modern Art, Novjorko
• 
  Moderna idolo, 1911, Estorick Collection of Modern Italian Art, Islington, London
• 
  La strato eniras en la domo, 1911, Sprengel-Museum, Hanovero
• 
  Head + House + Light, 1912, detruita skulptaĵo
• 
  Visioni simultanee, 1912, Von Der Heydt Museum, Wuppertal
• 
  L'antigrazioso, 1912, privata kolekto
• 
  Dinamismo de homa kapo, 1913, privata kolekto
• 
  Dinamismo de futbalisto, Museum of Modern Art, Novjorko
• 
  Disvolvigo de botelo en spaco, 1913, Metropolitan Museum of Art
• 
  Atako de lancistoj, 1915, kolekto de Riccardo kaj Magda Jucker, Milano
• 
  Dinamismo di un cavallo in corsa + case), 1915
• 
  Horizontal Volumes, 1915, Solomon R. Guggenheim Museum

• Giovanni Lista, Futurisme : manifestes, documents, proclamations, L'Age d'Homme, coll. "Avant-gardes", Lausanne, 1973.
• Umberto Boccioni, Dynamisme plastique, textes réunis, annotés et préfacés par Giovanni Lista, traduction de Claude Minot et Giovanni Lista, L'Age d'Homme, coll. "Avant-gardes", Lausanne, 1975.
• Giovanni Lista, "De la chromogonie de Boccioni à l'art spatial de Fontana", in Ligeia, dossiers sur l'art, n° 77-78-79-80, juillet-décembre 2007, Paris.
• Giovanni Lista, Le Futurisme : création et avant-garde, Éditions L'Amateur, Paris, 2001.
• Danih Meo, Della memoria di Umberto Boccioni, Mimesis, Milano 2007.
• Gino Zaccaria, The Enigma of Art. On the Provenance of Artistic Creation, Brill, Leiden-Boston 2021.

• Umberto Boccioni papers, 1899–1986. Getty Research Institute, Research Library. Los Angeles, California.
• Umberto Boccioni – Ekspozicia katalogo (15a de Septembro 1988, ĝis 8a de Januaro 1989)