Bibliako hebreera

Bibliako hebreera
	עִבְרִית מִקְרָאִית — לְשׁוֹן הַמִּקְרָא
Datu orokorrak
Hizkuntza sailkapena
	giza hizkuntza; afroasiar hizkuntzak; Hizkuntza semitikoak; Mendebaldeko semitiar hizkuntzak; Erdialdeko hizkuntza semitikoak; Northwest Semitic (en) ; Canaanite (en) ; hebreera
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	nonconcatenative morphology (en) , waw-consecutive (en) eta aditza-subjektua-objektua
Genero gramatikalak	genero femeninoa eta genero maskulinoa
Alfabetoa	Hebrear alfabetoa, Paleo-Hebrew alphabet (en) , Feniziar alfabetoa eta Samaritan alphabet (en)
Hizkuntza kodeak
ISO 639-3	hbo
Ethnologue	hbo
Glottolog	anci1244
Wikipedia	hbo
Linguist List	hbo
IETF	hbo

Bibliako hebreera (hebreeraz: עִבְרִית מִקְרָאִית‎, Ivrit Miqra'it edo לְשׁוֹן הַמִּקְרָא, Leshon ha-Miqra), hebreera klasikoa ere deitua, hebreeraren forma arkaikoa bat da, israeldarrek, Israelgo Lurraldea bezala ezagutzen den eremuan, Jordan ibaitik mendebalderantz eta Mediterraneo itsasotik ekialdera, hitz egiten zuten hizkuntza semitikoen kanaandar adarrekoa. Hebrear Biblian ez zuten "hebreera" (ivrit) hitza erabiltzen- garai haietan שְֹפַת כְּנַעַן (łefat kena'an, ad. Kanaango hizkuntza) edo יְהוּדִית (Yehudit, ad. judeera) zioten- baizik eta antzinako grezierazko eta hebreera mishnaikozko testuetan erabiltzen zuten.^[1]

Hebreera k.a. X. mende inguruko inskripzioetan agertzen da,^[2]^[3] noiz feniziera eta beste kanaandar hizkuntzen berdin-berdina zenean, eta hebreeraz, Bigarren Tenpluaren garaian zehar eta haratago iraun zuen, Jerusalemgo setioan amaitu zena (k.o. 70ean). Azkenean hebreera mishnaiko bilakatu zen, k.o. V. mendera arte hitz egin zutena.

Hebrear Bibliaren hizkuntzak hebreeraren hainbat fase islatzen ditu bere eskeleto kontsonantean, baita Erdi Aroan masoretek gehitu zuten ahoskera-sistema bat ere. Eskualdeen arteko dialekto-aldakuntzaren froga batzuk ere badaude, baita Bibliako hebreeraren eta iparraldeko Israelgo Erresuma eta hegoaldeko Judeako Erresumaren arteko aldeak ere. Kontsonantarioa idatzizko forman transmititu zuten Bigarren Tenpluaren garaian, baina bere zati antzinenak (Amos, Isaias, Oseas eta Mikeasenak), k.a. VIII. mendearen amaieratik k.a VII. mendearen hasierara arte datatu daitezke.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Barton, John, ed. The Biblical World. 2 Taylor & Francis, 7 or. ISBN 978-0-415-35091-4..
↑ (Ingelesez) Feldman, Rachel. (2010). Most ancient Hebrew biblical inscription deciphered. .
↑ (Ingelesez) Shanks, Hershel. (2010). «Oldest Hebrew Inscription Discovered in Israelite Fort on Philistine Border» Biblical Archaeology Review 36 (2): 51–6..

Kanpo estekak

Datuak: Q1982248
Multimedia: Biblical Hebrew language / Q1982248

Artikulu hau hizkuntzei buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[Barton-1] (Ingelesez) Barton, John, ed. The Biblical World. 2 Taylor & Francis, 7 or. ISBN 978-0-415-35091-4..

[eurekalert.org-2] (Ingelesez) Feldman, Rachel. (2010). Most ancient Hebrew biblical inscription deciphered. .

[bar-3] (Ingelesez) Shanks, Hershel. (2010). «Oldest Hebrew Inscription Discovered in Israelite Fort on Philistine Border» Biblical Archaeology Review 36 (2): 51–6..

[1]