Edukira joan

Julio Goien

Wikipedia, Entziklopedia askea
Julio Goien
Bizitza
JaiotzaBeire1941eko irailaren 4a
Herrialdea Nafarroa Garaia, Euskal Herria
HeriotzaSan Rafael (en) Itzuli1999ko azaroaren 7a (58 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakeuskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakhistorialaria eta espeleologoa

Julio Goien Aguado (Beire, Nafarroa Garaia, 1941eko irailaren 4a - San Rafael, Mendoza, 1999ko azaroaren 7a)[1] Argentinako espeleologiaren aitzindarietako bat izan zen.

Bizitza pertsonala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erlijio mormoikoa, espeleologiaz gain historia, arkeologia, opera, eta ufologia arloak landu zituen.[2][3]

1960ko hamarkadan Buenos Aireseko Liburutegi Nazionalean aritzen zen, Euskal Herriko historia ikertzeko. Han Florencio de Basalduaren lanak ezagutu zituen, eta bere kontinenteen arteko migrazioei buruzko lanak interesatu zitzaizkion bereziki; mormoien teoriekin bat zetozenak (haien aintzindariak Ameriketara heldu zirenekoak). Han Juan Móricz hungariar-argentinarra ezagutu zuen, eta honek Ekuadorrera planeatzen ari zen espedizio antropologikoarendako babes bila hasi zen.[4]

1980ko hamarkadan Euskal Herriari buruzko ikerketan sakondu zuen.[1] 1978-80 artean[5] La Baskonia aldizkari argentinar historikoa berrargitaratu zuen,[6] eta hogei urtez Florencio Constantino tenore bizkaitar-argentinarraren biografia bildu zuen, hari buruzko liburua argitaratuz.[7]

Los Tayos

Moriczekin Ekuadorreko Los Tayos kobazulora eginiko espedizioetan parte hartu zuen: besteak beste, 1968an hango "Ganbera Sekretuak" ezagutu zituen, eta 1976an espedizio ekuatoriar-britainiar handian (ehundaka zientzialari eta militar) parte hartuko zuen,[4] kobazulora beste lau lagunekin (haietako bat Neil Armstrong) sartuta.[8] Julio Goienek paper garrantzitsua jokatu zuen Los Tayos kobaren esplorazioan, non Juan Móriczek kobazuloan aintzinako zibilizazio baten aztarnaren aurkikuntza polemikoa aldarrikatu zuen.[2]

1970ean Centro Argentino de Espeleologiaren sortzaileetako bat izan zen, 1981ean izaera ofiziala hartu zuena, eta hil arte zuzendu zuena.[1] Hor espeleologiaren dibulgazioa landu zuen.[9] Ekuador, Kolonbia eta Peruko oihanetan esplorazioan aritu zen.[10] Llullaillaco sumendira zenbait espedizio zuzendu zituen altuera handian aztarnategi inka bat aurkituz.[8] Guztira 500 kobazulotik gora ikertu zituen, eta Argentinako Gendarmeria Nazionalaren eta Nazio Batuen Erakundearen aholkularia izan zen arlo horretan.[11]

Heriotza ostekoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1999an trafiko istripuz hil zen, beste lau lagunekin batera Tunuyán eskualdeko kobazuloetara eginiko espedizio geologiko batean zihoala.[11]

2006 urtean "Lírico y profundo" liburua argitaratu zen, Julio Goienen bizitzari buruz.[12]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. a b c «Remembranzas» caespeleo.tripod.com (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  2. a b Subterránea, Crónica. (2013-05-15). «Crónica Subterránea: Julio Goyén Aguado - Heredero del Secreto de Juan Moricz - Guillermo Aguirre - Entrevista Exclusiva» Crónica Subterránea (Noiz kontsultatua: 2020-03-22).
  3. «Turismo Entre Ríos» www.entrerios.tur.ar (Noiz kontsultatua: 2024-08-22).
  4. a b LLORET i PRIETO, Jordi. 1990. "Espeleólogos españoles en el mundo (1925-1989)". Boletín del Museo Andaluz de la Espeleología 5:7-32. Museo Andaluz de la Espeleología, Granada.
  5. «LA BASKONIA - Buenos Aires» urazandi.euskaletxeak.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  6. «El arte y la construcción de una identidad vasca. El caso de la revista “La Baskonia” (1921-1943) (II / II) - Euskonews» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  7. (Gaztelaniaz) «Florencio ConstantinoUn tenor en Bragado» www.lanacion.com.ar 1998-05-17 (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  8. a b (Gaztelaniaz) Alej, Horacio; dice, ro Sánchez. (2013-06-19). «ENTREVISTA A GUILLERMO AGUIRRE: OTRA VOZ PARA EL ENIGMA DE LA CAVERNA DE LOS TAYOS» AL FILO DE LA REALIDAD .com.ar (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  9. «EL MUNDO SUBTERRANEO» cae.ar.tripod.com (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  10. (Gaztelaniaz) «GOYEN AGUADO, Julio - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  11. a b (Gaztelaniaz) «Murió Julio Goyén Aguado» www.lanacion.com.ar 1999-11-09 (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
  12. (Ingelesez) «Lirico y Profundo-Vida de Julio Goyen Aguado-La Verdadera Historia de La Cueva de Los Tayos-Guillermo Aguirre | La Iglesia de Jesucristo de los Santos de los Últimos Días | Agitación» Scribd (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).