Novo Brunswick
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde outubro de 2024.) |
New Brunswick (en) Nouveau-Brunswick (fr) | |||||
Lema | «Spem reduxit» | ||||
---|---|---|---|---|---|
Símbolo oficial | Abies balsamea (arboreal emblem (en) ) Viola cucullata (floral emblem (en) ) Poecile atricapillus (pt) (paxaro nacional) Holmesville Soil Series (en) (provincial soil (en) ) | ||||
Epónimo | Ducado de Brunsvique-Luneburgo (pt) | ||||
Localización | |||||
| |||||
Estado | Canadá | ||||
Capital | Fredericton (pt) | ||||
Escindido de | Nova Scotia (en) (1784) | ||||
Poboación | |||||
Poboación | 775.610 (2021) (10,64 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | lingua inglesa lingua francesa | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 72.908 km² | ||||
Bañado por | Golfo de San Lourenzo, Baía de Fundy e Estreito de Northumberland (pt) | ||||
Punto máis alto | Mount Carleton (en) (817 m) | ||||
Punto máis baixo | Baía de Fundy (0 m) | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Datos históricos | |||||
Precedido por | |||||
Creación | 1 de xullo de 1867 | ||||
Día festivo | |||||
Organización política | |||||
Forma de goberno | democracia parlamentaria | ||||
• Monarca | Carlos III do Reino Unido (2022–) | ||||
Órgano executivo | Government of New Brunswick (en) | ||||
• Premier of New Brunswick (en) | Blaine Higgs (pt) (2018–) | ||||
Órgano lexislativo | Legislature of New Brunswick (en) , | ||||
Membro de | Francofonía (1977–) | ||||
PIB nominal | 37.555.000.000 C$ (2020) | ||||
Moeda | Dólar canadense | ||||
Identificador descritivo | |||||
Código postal | E | ||||
Fuso horario | |||||
ISO 3166-2 | CA-NB | ||||
Sitio web | gnb.ca | ||||
Novo Brunswick[1] (en inglés: New Brunswick; en francés: Nouveau-Brunswick) é unha das dez provincias do Canadá, parte das Provincias Marítimas e das Provincias Atlánticas. Novo Brunswick, é a única provincia canadense que posúe o inglés e o francés como linguas oficiais.[2]
A maior parte de Novo Brunswick está cuberto por bosques. A silvicultura é unha das principais fontes de renda da provincia. Novo Brunswick é unha das maiores produtoras de madeira do Canadá, así como a maior produtora de papel de periódico do país. As fontes de renda mais importantes de Novo Brunswick son a manufactura, o turismo, a silvicultura, a minería e a pesca.
Novo Brunswick foi orixinalmente colonizada polos franceses, e formou parte da colonia francesa de Acadia, parte de Nova Francia. En 1763, baixo os termos do Tratado de París, os franceses cederon a rexión da actual Novo Brunswick aos británicos. Estes puxeron á rexión o seu nome actual, en homenaxe ao rei Xurxo III do Reino Unido —descendente da familia real británica Brunswick-Lüneburg. Novo Brunswick estaba entón relativamente pouco poboada por colonos europeos —principalmente franceses— ata finais da década de 1770. A Revolución americana de 1776 fixo que preto de 14 mil habitantes das Trece Colonias, leais á coroa británica —e por isto, denominados loyalists (lealistas)—, emigraran á rexión, dando a Novo Brunswick o alcume de The Loyalist Province (A Provincia Lealista).
O 1 de xullo de 1867, Novo Brunswick, xuntamente con Nova Escocia e a provincia do Canadá (actuais provincias de Ontario e Quebec), independizouse do Reino Unido. Xuntamente con Nova Escocia, Ontario e Quebec, Novo Brunswick é unha das catro provincias orixinais da Confederación Canadense.
Historia
[editar | editar a fonte]Ata 1763
[editar | editar a fonte]Os nativos americanos que vivían na rexión que actualmente constitúe Novo Brunswick, antes da chegada dos primeiros exploradores europeos á rexión, eran as tribos micmac, maliseet e os passamaquoddy. Os micmac habitaban principalmente a rexión leste da actual Novo Brunswick, mentres os Maliseet habitaban a rexión noroeste e os Passamaquoddy vivían no suroeste, ao redor da baía de Passamaquoddy.
O primeiro explorador europeo en explorar a actual Novo Brunswick foi o francés Jacques Cartier, en 1534, que descubriu e deu nome á Baie des Chaleurs entre o norte de Novo Brunswick e a península de Gaspé do actual Quebec. A seguinte expedición francesa á rexión non ocorrería ata 1604, cando un grupo de franceses, liderados por Pierre Dugua e Samuel de Champlain navegaron pola baía de Passamaquoddy, e estableceron un pequeno asentamento de inverno na illa Saint *Croix (actualmente pertencente a Maine), onde os exploradores instaláronse. Ao final do inverno, 36 dos 87 membros da expedición morreron a causa do escorbuto. Despois do inverno, en 1605, o resto da expedición trasladouse á baía de Fundy, instalándose onde actualmente está localizado Port Royal, actual Nova Escocia.
Gradualmente, outros asentamentos franceses fundáronse ao longo do río Saint John e na rexión da baía de Fundy, así como na marxe norte de Novo Brunswick, ao longo do século XVII. Estes asentamentos incluían Fort la Tour (actual Saint John), vilas nos vales dos ríos Memramcook e Petitcodiac, e St. Pierre, actual Bathurst. Toda a rexión de Novo Brunswick, así como as rexións que compoñen actualmente a Illa do Príncipe Eduardo, Nova Escocia e partes de Maine, foron reivindicadas polos franceses, como parte da colonia de Acadia (parte de Nova Francia). Os franceses mantiveron boas relacións cos nativos americanos da rexión. A principal fonte de renda dos franceses en Novo Brunswick era o comercio de peles cos nativos americanos da rexión.
Inglaterra reivindicou por primeira vez a rexión de Novo Brunswick en 1621, cando o rei Xaime I de Inglaterra cedeu a William Alexander toda a rexión que constituía entón Acadia. Esta rexión sería denominada, segundo os británicos, Nova Scotia, o significado en latín de "Nova Escocia". Naturalmente os franceses non aceptaron as reivindicacións da rexión por parte dos ingleses. Os franceses, con todo, perderon gradualmente o control de Acadia, en favor dos británicos, nunha serie de guerras durante o século XVIII.
En 1713, baixo os termos do Tratado de Utrecht —que terminou oficialmente coa Guerra de Sucesión Española— os franceses cederon a parte peninsular de Nova Escocia aos británicos. A rexión de Novo Brunswick, así como a Île St-Jean (Illa do Príncipe Eduardo), e a Île Royale (actual illa de Cabo Bretón) continuarían baixo dominio francés.
A maior parte da poboación acadiana da época, con todo, vivían na parte peninsular de Nova Escocia, que pasara a control británico. O resto de Acadia, incluíndo a rexión de Novo Brunswick, estaba escasamente poboada, con asentamentos primarios acadianos en Novo Brunswick existentes só nas rexións de Tantramar, Memramcook e o río Petitcodiac, así como Fort la Tour e Fort Anne (actual Fredericton).
Durante a Guerra Franco-Indíxena (1756-1763), os británicos conquistaron toda Novo Brunswick. Fort Beausejour, próximo á actual cidade de Sackville, foi capturado inmediatamente ao comezo da guerra, en 1755. Os acadianos das rexións próximas, Beaubassin e Petitcodiac, foron expulsados da rexión, como os británicos fixeran cos acadianos de Nova Escocia, a principios daquel mesmo ano. Outros conflitos e batallas sucedéronse tras a captura de Sackville, e Fort St. Anne foi capturado polos británicos en 1759. Logo disto, toda a rexión da actual Novo Brunswick pasou a dominio británico. Francia perdería eventualmente o control do seu imperio en América do Norte, logo da Batalla das Planicies de Abraham na cidade do Quebec, en 1759. Baixo os termos do Tratado de París (1763), os franceses cedían oficialmente Novo Brunswick aos británicos.
1763 - 1867
[editar | editar a fonte]Despois do fin da Guerra Franco-Indíxena, a rexión que constitúe actualmente Novo Brunswick (máis parte de Maine) foron incorporados ao Condado de Sunbury, na colonia británica de Nova Escocia. A localización de Novo Brunswick, relativamente lonxe do litoral do océano Atlántico, impediu que os británicos poboasen intensivamente a rexión inmediatamente despois do fin da guerra. Das tentativas de poboar a rexión inmediatamente despois do período posguerra, destácanse a fundación de The Bend —actualmente Moncton— en 1766 por colonos de Pensilvania, patrocinados pola Compañía de Terras de Filadelfia. Outros asentamentos fundados por colonos provenientes das Trece Colonias serían establecidas na rexión, principalmente na rexión sur da antiga Acadia (Maine e o sur de Novo Brunswick) —sobre todo ao redor da actual Sackville, e en torno ao estuario do río Saint John. Pouco antes da revolución americana de 1776, colonos ingleses, provenientes de Yorkshire, tamén se asentaron na rexión de Sackville.
Con todo, o gran crecemento de poboación non ocorrería ata 1775, cando a revolución americana de 1776 deu comezo nas Trece Colonias británicas. Estas posuían gran número de colonos, chamados loyalists (lealistas), que eran leais á coroa británica. Os británicos ofreceron aos lealistas das Trece Colonias lotes de terra de balde en Novo Brunswick. Con todo, débese observar que a maioría da poboación de Novo Brunswick que xa estaba instalada na rexión antes da Revolución apoiaba aos rebeldes americanos, e algúns cren que Novo Brunswick, se estivese un pouco máis organizado politicamente, podería ser considerada a "décimo cuarta" colonia británica. En particular, Johnathan Eddy, ao mando dunha milicia, atacou varias veces un posto militar británico en Fort Cumberland —actual Fort Beausejour— durante o inicio da revolución.
Os lealistas instaláronse en gran número en Novo Brunswick —foron no total preto de 14 mil, ao final da revolución, en 1783. Boa parte destes lealistas instaláronse soamente unha vez en 1783, logo despois do fin da revolución nos Estados Unidos, sendo expulsados do novo país polos americanos. Os lealistas desta última onda de migración instaláronse en Parrtown —actual Saint John. Co súbito crecemento de poboación da rexión, fíxose clara e crítica a necesidade de organizar politicamente o territorio. A capital da colonia da cal Novo Brunswick formaba parte por entón —Halifax, capital de Nova Escocia— atopábase localizaba tan lonxe da rexión, que a coroa británica decidiu que a provincia colonial de Nova Escocia debería ser dividida. A provincia colonial de Novo Brunswick foi oficialmente fundada por Thomas Carleton o 16 de agosto de 1784.
O nome de Novo Brunswick foi en homenaxe ao entón monarca británico, o rei Xurxo III, que era descendente da familia de Brunswick-Lüneburg. Pola súa banda Fredericton, a capital provincial, foi nomeada en homenaxe ao segundo fillo do rei Xurxo III, Federico, duque de York e Albany.
A elección de Fredericton como a capital de Novo Brunswick ofendeu a moitos habitantes de Parrtown —posteriormente renomeada Saint John. Parrtown posuía unha poboación significativamente maior que Fredericton. A razón principal da elección de Fredericton como capital de Novo Brunswick era a súa localización no interior da provincia —o que a facía menos vulnerable a posibles ataques americanos (ou outros inimigos) que Parrtown, situada no litoral. Parrtown, con todo, converteríase na primeira cidade incorporada do Canadá.
Algúns dos acadianos que foran expulsados de Nova Escocia volveron á rexión da antiga Acadia a finais do século XVIII e principios do XIX. Estes acadianos instaláronse principalmente nas rexións costeiras do leste e do norte da nova colonia de Novo Brunswick. Alí, estes acadianos viviron relativamente illados (illamento dun certo xeito imposto voluntariamente por eles mesmos), na medida en que eles loitaron para manter vivas as súas tradicións.
A Guerra Anglo-Estadounidense de 1812 tivo pouco efecto en Novo Brunswick. Construíronse fortes como o Carleton Martello Tower en Saint John e o St. Andrew's Blockhouse na baía de Passamaquoddy, pero os americanos non atacaron a rexión, e ningunha batalla ou conflitos armados de calquera xénero ocorreron en Novo Brunswick. Os habitantes da provincia tiñan boas relacións cos americanos do estado veciño de Maine —así como co resto de Nova Inglaterra. Ata durante a guerra a cidade de St. Stephen forneceu munición aos americanos de Calais (ambas as cidades separadas por un río), nas celebracións do 4 de xullo, día da independencia dos Estados Unidos.
Con todo, un tramo da fronteira entre Maine e Novo Brunswick estaba en disputa entre os americanos e os británicos. Oficiais en Londres e en Washington, D.C. loitaban pola rexión, pero á maioría dos habitantes da zona disputada non lle importaba, tanto permanecer baixo dominio británico como ser anexionado polos Estados Unidos. A disputa da fronteira, coñecida como Guerra Arrostook, foi solucionada en 1842.
A principios do século XIX, gran número de escoceses e ingleses instaláronse en Novo Brunswick. En 1845, un gran número de irlandeses, fuxindo da Gran fame negra irlandesa. Moitos destes irlandeses instaláronse en Saint John ou en Chatham (esta última autodenominada Capital irlandesa do Canadá). Os irlandeses, principalmente católicos, frecuentemente tiñan rozamentos co resto da poboación de Novo Brunswick, na súa gran maioría protestantes. En 1849, o maior destes conflitos ocorreu en Saint John, cando protestantes e católicos encerelláronse nun tiroteo.
Ao longo do século XIX, a silvicultura e a construción de navíos —tanto na baía de Fundy como en Miramichi— foron as principais fontes de renda de Novo Brunswick. Outras fontes de renda importantes da provincia eran a agricultura e a pesca.
1867 - Tempos actuais
[editar | editar a fonte]En 1864, oficiais das Provincias Marítimas —Novo Brunswick, Nova Escocia e a Illa do Príncipe Eduardo— realizaron un encontro en Charlottetown, onde discutiron a formación dunha posible fusión das tres colonias provinciais. Inicialmente a Conferencia de Charlottetown realizábase con este obxectivo, pero o goberno da provincia do Canadá —actuais Ontario e Quebec— interesouse na idea dunha posible unión, e representantes da provincia do Canadá incorporáronse ao encontro. Representantes das catro provincias atoparíanse novamente en Quebec. O 1 de xullo de 1867, a Confederación do Canadá foi creada oficialmente, e o Canadá fíxose independente do Reino Unido. Novo Brunswick foi unha das provincias orixinais da Confederación, xunto con Nova Escocia, Ontario e Quebec.
Moitos residentes das Provincias Marítimas non querían formar parte da Confederación, temendo que as necesidades da rexión serían pouco valoradas fronte as necesidades do resto do país. Como consecuencia, moitos dos "Pais da Confederación" das Provincias Marítimas perderon os seus postos nos gobernos das súas respectivas provincias, nas eleccións posteriores.
Logo da formación da Confederación, Novo Brunswick continuou crecendo economicamente, apoiándose na pesca, a minería e a silvicultura. Pero o crecente uso de navíos a vapor no Canadá e nos Estados Unidos fixo que a forte industria naval de Novo Brunswick —que producía embarcacións de madeira a vela— colapsara. A recesión económica veríase agravada polo grande incendio de 1877 en Saint John. Moitos traballadores expertos trasladáronse en dirección ao oeste, rumbo a outras rexións do Canadá, ou ao sur, cara aos Estados Unidos. Durante a década de 1890, diversas vías ferroviarias uniron Novo Brunswick co resto do país. Os ferrocarrís transportaban principalmente produtos producidos no interior do Canadá a portos das Provincias Marítimas. Halifax (en Nova Escocia) e Saint John convertéronse en grandes centros portuarios. Con todo, a competencia de produtos industrializados a prezos máis baratos, producidos en Ontario ou no Quebec, creou unha recesión xeral na industria de manufactura de Novo Brunswick.
A economía da provincia recuperaríase a principios do século XX. A industria de manufactura gañou forza, especialmente a produción de mobles de madeira. O período de maior crecemento económico de Novo Brunswick durante o inicio do século foron os anos da primeira guerra mundial. Logo, rematada a guerra, a caída da demanda de produtos industrializados xerou novamente unha gran recesión na industria de manufactura de Novo Brunswick, para recuperarse de novo a partir de 1924.
Novo Brunswick sufriu coa Gran Depresión da década de 1930, pero significativamente menos que o resto do Canadá. Isto porque a caída da demanda de papel —especialmente papel de xornal e produtos de madeira— non foi drástica, como ocorreu noutros sectores da economía do país en xeral. A Gran Depresión terminou co inicio da segunda guerra mundial. Dúas familias influentes, K. C. Irving e McCain Foods, emerxeron da depresión, para iniciar a modernización da economía da provincia. A industria de manufactura gañou gran forza de novo.
Grandes depósitos de chumbo, cobre, prata e cinc foron descubertos na rexión de Bathurst-Newcastle en 1953. En 1957, construíronse unha serie de centrais hidroeléctricas en Novo Brunswick. En 1960, a maior refinaría do Canadá ata entón foi construída na provincia. En 1962, iniciouse un proxecto de desenvolvemento das áreas onde foron descubertos grandes depósitos. O mesmo ano, iniciouse a extracción destes recursos minerais. En 1968, inaugurouse a central hidroeléctrica Matmaquac, para fornecer electricidade ás compañías que operaban nas minas de Bathurst-Newcastle.
Os acadianos, que habitaran as rexións norte e leste da provincia, vivían relativamente illados do resto da provincia, onde a maior parte dos habitantes falaban inglés. Os servizos gobernamentais con frecuencia non estaban dispoñibles en francés, e as infraestruturas en áreas predominantemente francófonas estaban significativamente menos evolucionadas que no resto da provincia. Isto cambiou coa elección como premier de Louis Robichaud en 1960. Creou un ambicioso programa, chamado Equal Opportunity (Igualdade de Oportunidades), onde a educación, o mantemento de estradas rurais e os servizos de saúde pasarían a ser administrados directamente pola provincia. Insistiu na cobertura igualitaria destes servizos en todas as partes da provincia —tanto nas cidades canto no campo. Os consellos administrativos dos condados de Novo Brunswick foron abolidos, e todas as áreas rurais fóra de cidades e vilas pasaron a ser directamente administrados pola provincia. En 1969, Novo Brunswick aprobou a Lei de Linguas Oficiais, que fixo do francés unha lingua oficial da provincia, xuntamente co inglés, que xa era lingua oficial de Novo Brunswick. Nesta lei, todas as cidades de Novo Brunswick estarían obrigadas a fornecer servizos e carteis en francés, no caso de que os francófonos constituísen polo menos o 10% da poboación da cidade.
Tensións lingüísticas entre anglófonos e francófonos creceron en ambos os lados, co militante Partido Acadiano tendo por un curto período de tempo popularidade entre os francófonos de Novo Brunswick, durante a década de 1970, e grupos anglófonos apremando pola abolición das reformas lingüísticas realizadas por Robichaud, durante a década de 1980. As tensións a causa da lingua, con todo, decaeron gradualmente co pasar do tempo, e desapareceran por completo durante o inicio da década de 1990.
Mentres tanto a industria de fabricación de navíos desenvolveuse considerablemente durante a década de 1970. Diversas fábricas foron inauguradas en Saint John. En 1982, púxose en marcha a primeira central nuclear nas Provincias Marítimas. En 1997, inaugurouse a Ponte da Confederación, que conecta Novo Brunswick coa provincia veciña da Illa do Príncipe Eduardo.
Xeografía
[editar | editar a fonte]Novo Brunswick limita ao norte con Quebec e o golfo de San Lourenzo (que separa Novo Brunswick da Illa do Príncipe Eduardo), ao leste con Nova Escocia e coa baía de Fundy, e ao sur e ao oeste co estado norteamericano de Maine.
O litoral de Novo Brunswick posúe 2.269 quilómetros de extensión. O litoral da provincia está cortado por grandes baías e entrantes. A maior destas baías é a de Fundy. Esta baía posúe as maiores variacións de marea do mundo, de máis de dez metros. O principal río de Novo Brunswick é o río Saint John, que posúe 674 quilómetros de lonxitude na provincia. Outro río importante é o río St. Croix, que forma a fronteira de Novo Brunswick con Maine. A fervenza máis alta de Novo Brunswick —que posúe unha caída libre de 23 metros— localízase próxima a Grand Falls. Os bosques cobren cerca do 85% da provincia.
Novo Brunswick pode ser dividido en dúas rexións xeográficas distintas:
- A Rexión dos Apalaches ocupa as rexións oeste, norte e sur de Novo Brunswick. É unha rexión moi accidentada, con moitas serras e vales profundos. As montañas das serras localizadas no norte desta rexión frecuentemente posúen máis de 600 metros de altitude. O punto máis alto da provincia, Monte Carleton, cos seus 820 metros de altitude, está localizado nesta rexión. Os picos das serras localizadas ao longo do litoral, pola súa banda, raramente superan os 300 metros de altitude. Os bosques cobren a maior parte da rexión dos Apalaches.
- As Chairas Costeiras cobren a rexión céntrica e o nordeste de Novo Brunswick. Caracterízase polo seu terreo pouco accidentado e de baixa altitude —non máis de 150 metros sobre o nivel do mar. A maior parte das granxas da provincia están localizadas nesta rexión, aínda que os bosques tamén ocupan boa parte da rexión.
Clima
[editar | editar a fonte]Novo Brunswick posúe un clima tépedo. As rexións localizadas ao longo do litoral posúen temperaturas máis amenas e un clima máis inestable que o do interior da provincia. Durante o inverno, as temperaturas de Novo Brunswick en xeral aumentan a medida en que se viaxa en dirección ao sur. No verán, as maiores temperaturas medias danse na rexión centro-oeste da provincia.
En inverno, o sur de Novo Brunswick posúe unha temperatura media de -8 °C, cunha media das mínimas de -14 °C, e unha media das máximas de -3 °C. O interior do norte da provincia posúe unha temperatura media de -13 °C. A media das mínimas é de -18 °C, e a media as máximas, de -7 °C. O litoral do nordeste da provincia posúe temperaturas intermedias. A temperatura máis baixa rexistrada en Novo Brunswick foi de -47 °C, rexistrada en Sisson Dam o 1 de febreiro de 1955.
En verán, a rexión centro-oeste de Novo Brunswick posúe unha temperatura media de 20 °C. A media das mínimas é de 13 °C, e a media das máximas, de 26 °C. O interior do norte da provincia posúe unha temperatura media de 16 °C, coa media das mínimas de 10 °C, e a media das máximas, de 25 °C. A temperatura máis alta rexistrada en Novo Brunswick foi de 39 °C, rexistrada o 18 de agosto de 1935, en Nepisiguilt Falls e Woodstock, e o 19 de agosto de 1935, en Rexton.
As taxas de precipitación media anual de choiva de Novo Brunswick é de 108 centímetros, aumentando a medida en que se viaxa en dirección ao sur. O sur rexistra unha media de 110 centímetros de precipitación anual, e a maior parte da rexión centro-norte, menos de 90 centímetros anuais. A taxa de precipitación media anual de neve de Novo Brunswick é de 314 centímetros.
Política
[editar | editar a fonte]O Tenente Gobernador representa á raíña Isabel II como xefe de estado de Novo Brunswick. O xefe do goberno, e, na práctica, maior oficial do Poder Executivo da provincia, é o Premier ou primeiro ministro, a persoa que lidera o partido político con máis escanos na Asemblea Lexislativa da provincia. O premier de Novo Brunswick preside un Consello Executivo, que é o Gabinete da provincia. O gabinete está formado por preto de 25 ministros diferentes, que administran os distintos departamentos (economía, educación etc). Tanto o primeiro ministro como os membros do gabinete renuncian se perden o soporte da maioría dos membros do poder lexislativo de Novo Brunswick.
O Poder Lexislativo de Novo Brunswick é a Asemblea Lexislativa, que está composta por 55 membros. Novo Brunswick está dividido en 55 distritos electorais diferentes. A poboación de cada un destes distritos escolle un membro que actuará como representante do distrito na Asemblea, para mandatos de ata cinco anos de duración. Se o tenente gobernador disolve a Asemblea antes destes cinco anos, a petición do primeiro ministro, todos necesitan presentarse á eleccións de novo. Non hai límite no número de mandatos que unha persoa poida exercer.
O maior tribunal do Poder Xudicial de Novo Brunswick é o Court of Appeal of New Brunswick. Está composto por un xuíz-xefe e outros 12 cinco xuíces. O Court of Queens's Bench é o segundo maior tribunal da provincia, e está composto por 61 xuíces. O Tribunal Provincial de Novo Brunswick é o terceiro tribunal en importancia da provincia, e está composto por 109 xuíces. Todos os xuíces do Court of Appeal e do Court of Queen's Bench son escollidos polo primeiro ministro de Novo Brunswick e aprobados simbolicamente polo tenente gobernador. Os xuíces continúan exercendo os seus cargos ata os 75 anos de idade, aínda que poden xubilarse con 65 anos de idade.
O goberno de Novo Brunswick é o responsable da prestación dos servizos de educación e de saúde, e do mantemento de estradas en xeral. Todas as cidades e vilas da provincia son administradas por un alcalde e por un consello, que son elixidos para mandatos de ata tres anos de duración. Os impostos son responsables de preto da metade da composición do orzamento do goberno de Novo Brunswick. O resto provén de orzamentos recibidos do goberno federal e de préstamos.
Politicamente, Novo Brunswick estivo dominada igualmente polos liberais e polos conservadores. Desde o 18 de setembro de 2006, os liberais teñen a maioría na Asemblea, con 29 dos 55 escanos, e con Shawn Graham como primeiro ministro.[3]
Demografía
[editar | editar a fonte]
|
|
O censo de poboación canadense de 2006 fixou a poboación de Novo Brunswick en 729.997 habitantes, un crecemento do 0,1% en relación á poboación da provincia en 2001, de 729.498 habitantes.[4]
A poboación de Novo Brunswick é maioritariamente anglófona, pero a provincia posúe unha poboación francófona de tamaño considerable. Os anglófonos constitúen un 64,36% da poboación de Novo Brunswick, fronte ao 32,37% de francófonos.[5] Estes francófonos denomínaselles xeralmente "acadianos" —nome proveniente de Acadia, o antigo nome de Novo Brunswick, durante a época en que a rexión estaba controlada polos franceses. Novo Brunswick é a única provincia oficialmente bilingüe do Canadá.[2]
As principais áreas urbanas de Novo Brunswick son a rexión metropolitana de Saint John (Saint John, Quispamsis e Rothesay) e a rexión metropolitana de Moncton (Moncton, Riverview e Dieppe). As rexións metropolitanas de Saint John e Moncton posúen cada unha entre preto de 120 e 130 mil habitantes. A rexión metropolitana de Fredericton, a capital provincial, posúe preto de 85 mil habitantes.
Razas e etnias
[editar | editar a fonte]Composición racial da poboación de Novo Brunswick:
- 96,4% Brancos
- 2,3 Nativos americanos
- 0,5% Afro-canadenses
- 0,8% Outras razas
Relixión
[editar | editar a fonte]Porcentaxe de poboación de Novo Brunswick por afiliación relixiosa:[6]
- Igrexa Católica – 53,6%
- Baptismo – 11,2%
- Igrexa Unida do Canadá – 9,6%
- Anglicanismo – 8,1%
- Non relixiosos – 7,8%
Novo Brunswick é unha das dúas únicas provincias canadenses onde os católicos son maioría na provincia, xunto con Quebec. Isto débese á gran poboación de orixe francesa e irlandesa —que son na súa maioría católicos. As tres maiores afiliacións protestantes de Novo Brunswick son a Igrexa Unida do Canadá, a Igrexa Baptista e a Igrexa Anglicana.
Principais cidades
[editar | editar a fonte]Municipio | 2001 | 1996 |
---|---|---|
Saint John | 69.661 | 72.494 |
Moncton | 61.046 | 59.313 |
Fredericton | 47.560 | 46.507 |
Miramichi | 18.508 | 19.241 |
Edmundston | 17.373 | 17.876 |
Riverview | 17.010 | 16.684 |
Saint John é a maior cidade de Novo Brunswick. É unha cidade portuaria, cunha forte industria de manufactura. Os principais produtos industrializados procesados e producidos na cidade son madeira, papel e petróleo. A maior parte das grandes fábricas de produción masiva da cidade son propiedade da K. C. Irving. A familia Irving tamén controla boa parte da economía da provincia, así como tres dos catro xornais anglófonos publicados en Novo Brunswick. Saint John non debe ser confundida con Saint John's, a capital de Terra Nova e Labrador.
Moncton é a segunda cidade máis poboada de Novo Brunswick, e a súa área urbana posúe as maiores taxas de crecemento de poboación da provincia. É principalmente un centro de transportes, distribución e comercial. Moncton posúe unha gran poboación francófona —preto do 35% da poboación da cidade. Está considerada polos acadianos, con carácter non oficial, como a capital de Acadia.
Fredericton é a capital e a terceira cidade máis poboada. É o principal centro universitario da provincia, así como un gran centro cultural, sede da Galería de Artes Beaverbrook, o Teatro de Novo Brunswick e o New Brunswick Sports Hall of Fame.
Economía
[editar | editar a fonte]O Produto Interior Bruto de Novo Brunswick é de preto de 15,7 mil millóns de dólares canadenses por ano. A renda per cápita da provincia é de 20.833 dólares canadenses.
O sector primario supón un 5% do PIB de Novo Brunswick. A agricultura e a gandería responden xuntas polo 2% do PIB da provincia, e empregan aproximadamente a 6,1 mil persoas. Novo Brunswick posúe preto de 3,4 mil granxas que cobren o 5% da provincia. Os principais produtos do sector primario en Novo Brunswick son as patacas, as flores ornamentais e a carne e o leite bovina. A silvicultura achega un 2% do PIB da provincia, empregando a preto de 7 mil persoas. A pesca supón cerca do 1% do PIB, e emprega a preto de 3 mil persoas. O valor anual da pesca capturada na provincia é de aproximadamente 175 millóns de dólares canadenses.
O sector secundario achega o 25% do PIB de Novo Brunswick. A industria de manufactura achega o 14% do PIB da provincia e emprega aproximadamente a 41 mil persoas. O sector da construción supón o 5% do PIB da provincia e emprega a preto de 19,6 mil persoas. A minería achega o 2% do PIB e emprega aproximadamente a 3 mil persoas. Os principais recursos naturais extraídos en Novo Brunswick son o chumbo, o cobre, a prata, o cinc, o cadmio, o bismuto, o ouro e o carbón.
O sector terciario supón o por 70% do PIB de Novo Brunswick. Os servizos supón o 22% do PIB da provincia e empregan a preto de 127,3 mil persoas. Os servizos financeiros e inmobiliarios empregan aproximadamente a 12,7 mil persoas e supón máis do 22% do PIB de Novo Brunswick. O comercio por xunto e polo miúdo responde por un 11% do PIB da provincia e emprega aproximadamente a 55,1 mil persoas. Transportes e telecomunicacións supón o por 10% do PIB e empregan aproximadamente a 32,2 mil persoas e os servizos gobernamentais o 10% do PIB da provincia, empregando aproximadamente a 22,9 mil persoas. Os servizos públicos responden polo 4% do PIB da provincia e empregan aproximadamente a 4,3 mil persoas.
Cerca do 30% da electricidade xerada en Novo Brunswick está producida pola central nuclear de Point Lepreau, o 35% é xerada en centrais termoeléctricas a carbón ou a petróleo, e o 15% en centrais hidroeléctricas. O outro 20% xérase en centrais localizadas fóra de Novo Brunswick, pero administradas pola provincia. Preto da metade da electricidade xerada en Point Lapreau é exportada ós Estados Unidos. Novo Brunswick tamén exporta electricidade á Illa do Príncipe Eduardo.
Educación
[editar | editar a fonte]Durante o século XVIII, a educación impartíase nos fogares ou en escolas privadas. En 1816, Novo Brunswick creou un sistema de escolas públicas, onde existiría polo menos unha escola en cada condado da entón colonia británica. Con todo, orzamentos insuficientes por parte do goberno de Novo Brunswick forzaron a moitas destas escolas a cobrar pola prestación da educación. Foi en 1871 cando a provincia implantou o sistema de distritos escolares, dando a estas divisións administrativas o poder de cobrar impostos con fins educativos. En 1967, Novo Brunswick pasou a achegar tódolos orzamentos necesarios para o seu sistema escolar público. Os distritos escolares, con todo, non foron extinguidos, perdendo soamente o seu poder de cobrar impostos.
Actualmente, é o Ministerio de Educación de Novo Brunswick o responsable de ditar regras e patróns das escolas da provincia. Non existen xa os distritos escolares en Novo Brunswick e as escolas son administradas directamente pola provincia. A atención escolar é obrigatoria para todos os nenos e adolescentes con máis de sete anos de idade, ata a conclusión do ensino secundario ou ata os dezaoito anos de idade.
Durante o curso 2004/2005, as escolas públicas da provincia atenderon a 117.205 estudantes, empregando a 7.509 profesores. O sistema de escolas públicas da provincia investiu 1.013,6 millóns de dólares canadenses, e o gasto das escolas públicas por estudante foi de 8.653 dólares canadenses.[7]
Novo Brunswick posúe actualmente cinco sistemas de bibliotecas públicas. A biblioteca provincial, localizada en Fredericton, fornece parte dos orzamentos necesarios para o mantemento destas bibliotecas públicas. A primeira institución de ensino superior de Novo Brunswick, a Universidade de Novo Brunswick, en Fredericton, foi fundada en 1785.
Transportes
[editar | editar a fonte]Novo Brunswick posúe preto de mil quilómetros de vías férreas e 955 quilómetros de vías públicas. Saint John é o principal centro de transportes en xeral de Novo Brunswick, e un gran centro portuario, aeroportuario e ferroviario canadense. É un dos poucos centros portuarios do leste canadense que opera todo o ano.
Medios de comunicación
[editar | editar a fonte]Os primeiros xornais publicados en Novo Brunswick foron o The Royal Gazette e o The New Brunswick Advertiser, que foron publicados en 1785. Actualmente publícanse na provincia preto de 25 xornais, dos cales cinco son diarios.
A primeira estación de radio de Novo Brunswick foi fundada en 1923, en Fredericton. A primeira estación de televisión da provincia foi fundada en 1954, en Saint John. Actualmente, Novo Brunswick posúe 31 estacións de radio —das cales 11 estacións son de radio AM e 20 estacións son de FM— e tres estacións de televisión.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Por exemplo en IGADI, ed. (2006). "Unha nación para Quebec". Dossier Exterior (21). Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2015. Consultado o 07 de novembro de 2014.
- ↑ 2,0 2,1 A sección 16 da Carta Canadense de Dereitos e Liberdades (Charte canadienne des droits et libertés / Canadian Charter of Rights and Freedoms), baixo a rúbrica "Linguas oficiais do Canadá", establece: "16.2 O francés e o inglés son as linguas oficiais de Novo Brunswick; estas teñen un estatuto de dereitos e privilexios iguais en canto ao seu uso nas institucións da Lexislatura e do goberno de Novo Brunswick".
- ↑ Canadian Broadcasting Corporation (2006). "Liberals topple Lord's Tories in New Brunswick". Arquivado dende o orixinal o 29/08/2007. Consultado o 13/03/2008.
- ↑ Statistics Canada. "Population and dwelling counts, for Canada, provinces and territories, 2006 and 2001 censuses". Arquivado dende o orixinal o 13/02/2008. Consultado o 14/03/2008.
- ↑ Statistics Canada. "Population by mother tongue and age groups, 2006 counts". Arquivado dende o orixinal o 12/03/2009. Consultado o 14/03/2008.
- ↑ Statistics Canada. "Selected Religions, for Canada, Provinces and Territories (2001 Census)". Arquivado dende o orixinal o 08/08/2009. Consultado o 14/03/2008.
- ↑ Statistics Canada: Public School Indicators for the Provinces and Territories, 1998-1999 to 2004-2005[Ligazón morta]
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Novo Brunswick |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Frink, Tim (1997). New Brunswick: A short history. Stonington Books. ISBN 0-9682500-0-9.