Umuna a milenio
Ti umuna a milenio ket paset ti panawen a nangrugi idi Enero 1, AD 1, ken nagpatingga idi Disiembre 31, AD 1000, iti Kalendario a Huliano.
manipud ti agarup a 170 aginggana iti 300 a riwriw, ngem adda met dagiti nadumaduma a karkuloy; ti maysa a karkulo ket mangisingasing nga iti kinaagpayso ti populasion ti lubong ket bimmassit manipud 400 a riwriw a tattao iti 250 a riwriw a tattao.
Idiay Europa ken Mediteraneo, ti umuna a milenio ket panawen idi ti nalatak a transision. Ti maika-2 a siglo ket nakakita ti kapigsa ti Romano nga Imperio, ken sinaruno babaen ti nagin-inut a pannakapaay idi las-ud ti panawen ti Naladaw nga Kina-ugma, ti ilalatak ti Kristianidad ken dagiti Nalatak Migrasion. Ti maikadua a gudua ti milenio ketket nailaslasin a kas ti Nasapa a Tengnga a Panpanawen idiay Europa, ken minarkaan babaen ti panagpadakkel ti Viking iti laud, ti ilalatak ti Bisantino nga Imperio iti daya, ken babaen dagiti Islamiko a parukma kadagiti amin a paset ti Asideg a Daya, Amianan nga Aprika ken ti peninsula ti Iberio, ken nagpatingga iti Islamiko a Nabalitokan a Panawen (700–1200 AD).
Idiay Daya nga Asia, ti umuna a milenio ket panawen pay idi dagiti nalatak a panagpabaro ti kultura, ken naindayegan ti pannakaiwaras ti Budismo iti Daya nga Asia. Idiay Tsina, ti Han a Dinastia ket sinukatan babaen ti Jin a Dinastia ken kalpasanna ti Tang a Dinastia aginggana idi maika-10 a siglo ket nakakitita kadagiti pannakaisinsina iti paset ti panawen Dagiti Lima a Dinastia ken dagiti Sangapulo a Pagarian. Idiay Hapon, ti nakaro nga iya-adu ti populasion ken sinaruno ti panagusar kadagiti landok a ramramit babaen dagiti mannalon a nagpaadu ti produktibidad dagiti apitda. Naipatakder Ti korte Yamatot. Ti Indiano a subkontinente ket nabingbingay idi kadagiti nadumaduma a pagarian kadagiti amin a paset ti milenio.
Idiay Mesoamerika, ti umuna a milenio ket paset idi ti panawen ti nasayaat nga irarang-ay a naam-ammuan iti Klasiko a Panawen (200–900 AD). Ti Teotihuacan ket dimmakkel iti a metropolis ken ti imperiona ket tinurayanna ti Mesoamerka. Idiay Abagatan nga Amerika, sakbay ti Inca, dagiti aplaya a kultura ket rimmang-ay, ken nagpataud ti iti nasayata nga obra iti metal ken dagiti kapinuan a damdamili iti taga-ugma a lubong. Idiay Amianan nga Amerika, ti kultura ti Mississippi ket simmayaat idi patingga ti milenio ikadagiti karayan a ginget ti Mississippi ken Ohio. Adu dagiti nadumaduma asiudad ti naipatakder; ti Cahokia, ti kadakkelan, ket naibatay idi ti agdama nga aldaw iti Illinois, ken mabalin nga adda idi dagiti 30,000 a nagtataeng idi kapigsana idi 1250 AD. Ti lawlaw ti 10 a kadsaaran ti katayag a Bunton dagiti Monghe idiay Cahokia ket dakdakkel idi ngem ti Piramida iti Init idiay Teotihuacan wenno ti Nalatak a Piramida idiay Ehipto.