Menyang kontèn

Aksara Lao

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Aksara Lao
Jinis
Abugida
BasaLao
Thai
lan liyané
Kala
c. 1350–saiki
Aksara babon
Arah nulisKiwa manengen
ISO 15924Laoo, 356
Jeneng Unicode
Lao
Larik Unicode
U+0E80–U+0EFF

Aksara Lao utawa Akson Lao (Lao: ອັກສອນລາວ [ʔáksɔ̌ːn láːw]), ya iku aksara utama kang dipigunakaké kanggo nyerat basa Laos lan basa minoritas in nagara Laos. Aksara iku turunané aksara Brahmi lan dumadi saka 27 aksara konsonan (ພະຍັນຊະນະ [pʰāɲánsānā]), 7 aksara konsonan ligatur (ພະຍັນຊະນະປະສົມ [pʰāɲánsānā pá sǒm]), 33 aksara swara (ສະຫລະ [sálā]) lan 4 pratandha ton (ວັນນະຍຸດ [ván nā ɲūt]). Miturut Artikel 89 saka Konstitusi Amandemen 2013 Républik Dhémokratik Rakyat Laos utawa Laos, aksara Lao iku sanadyan mulané dipigunakaké mirunggan kanggo nyerat basa Lao, nanging uga bisa kanggo nyerat basa minoritas liyané. 

Tabel konsonan

[besut | besut sumber]
Aksara Jeneng Posisi purwa Posisi wasana Unicode Ton
IPA BGN/PCGN LC RTSG IPA BGN/PCGN LC RTSG
ກ ໄກ່ kāi, pitik /k/ k /k/ k KO tengah
ຂ ໄຂ່ kʰāi, endhog /kʰ/ kh /k/ k KHO SUNG dhuwur
�� ຄວາຍ kʷʰáːj, kebo /kʰ/ kh /k/ k KHO TAM ngisor
ງ ງົວ utawa ງູ ŋúə, sapi utawa ŋúː, ula /ŋ/ ng /ŋ/ ng NGO ngisor
ຈ ຈອກ tɕɔ̏ːk, gelas /tɕ/ ch /t/ t CO tengah
ສ ເສືອ sɯ̌ːə, macan /s/ s /t/ t SO SUNG dhuwur
ຊ ຊ້າງ sâːŋ, gajah /s/ x s /t/ t SO TAM ngisor
ຍ ຍຸງ ɲúŋ, lemut /ɲ/ gn ny y NYO ngisor
ດ ເດັກ dék, anak /d/ d /t/ t DO tengah
ຕ ຕາ tàː, mata /t/ t /t/ t TO tengah
ຖ ຖົງ tʰǒŋ, stocking /tʰ/ th /t/ t THO SUNG dhuwur
ທ ທຸງ tʰúŋ, gendéra /tʰ/ th /t/ t THO TAM ngisor
ນ ນົກ nōk, manuk /n/ n /n/ ne n NO ngisor
ບ ແບ້ bɛ̑ː, wedhus /b/ b /p/ p BO tengah
ປ ປາ paː, iwak /p/ p /p/ p PO tengah
ຜ ເຜິ້ງ pʰɤ̏ŋ, tawon /pʰ/ ph PHO SUNG dhuwur
ຝ ຝົນ fǒn, udan /f/ f /p/ p FO TAM dhuwur
ພ ພູ pʰúː, gunung /pʰ/ ph /p/ p PHO TAM ngisor
ຟ ໄຟ fáj, geni /f/ f /p/ p FO SUNG ngisor
ມ ແມວ mɛ́ːw, kucing /m/ m /m/ m MO ngisor
ຢ ຢາ jaː, obat /j/ y YO tengah
ຣ ຣົຖ utawa ຣະຄັງ rōt, montor utawa rākʰáŋ, loncèng /r/,/l/ r /n/ ne n LO LING ngisor
ລ ລີງ líːŋ, kethèk /l/ l /n/ ne n LO LOOT ngisor
ວ ວີ víː, kipas /ʋ/,/w/ v v,w WO ngisor
ຫ ຫ່ານ hāːn, angsa /h/ h HO SUNG dhuwur
ອ ໂອ ʔòː, mangkok /ʔ/ O tengah
ຮ ເຮືອນ hɯ́ːən, omah /h/ h HO TAM ngisor

Dwiaksara lan ligatur konsonan

[besut | besut sumber]
Aksara Posisi purwa Unicode Ton
IPA BGN/PCGN LC RTSG
ຫງ /ŋ/ ng ng dhuwur
ຫຍ /ɲ/ gn j ny ny dhuwur
ໜ utawa ຫນ /n/ n n dhuwur
ໝ utawa ຫມ /m/ m m dhuwur
ຫຼ utawa ຫຣ /r/,/l/ r r dhuwur
ຫຼ utawa ຫລ /l/ l l dhuwur
ຫວ /ʋ/,/w/ v v,w w dhuwur

Aksara swara

[besut | besut sumber]
Swara cendhek Swara dawa
Aksara IPA BGN/PCGN LC RTSG Unicode Aksara IPA BGN/PCGN LC RTSG Unicode
-ະ, -ັ /a/ a a -າ /aː/ a ā a aa
-ິ /i/ i i -ີ /iː/ i ī i ii
-ຶ /ɯ/ u ư ue y -ື /ɯː/ u ư̄ ue yy
-ຸ /u/ ou u u u -ູ /uː/ ou ū u uu
ເ-ະ, ເ-ັ /e/ é e e ເ- /eː/ é ē e e
ແ-ະ, ແ-ັ /ɛ/ è æ ae ແ- /ɛː/ è ǣ ae ei
ໂ-ະ, -ົ /o/ ô o o ໂ- /oː/ ô ō o o
ເ-າະ, -ັອ- /ɔ/ o ǫ o -ໍ, -ອ- /ɔː/ o ǭ o
ເ-ິ /ɤ/ eu œ oe ເ-ີ /ɤː/ eu œ̄ oe
ເ-ັຍ, -ັຽ- /iə/ ia ເ-ຍ, -ຽ- /iːə/ ia īa ia
ເ-ຶອ /ɯə/ ua ưa uea ເ-ືອ /ɯːə/ ua ư̄a uea
-ົວະ, -ັວ- /uə/ oua ua ua -ົວ, -ວ- /uːə/ oua ūa ua
ໄ-, ໃ-*, -ັຍ /aj/ ai ai utawa ay -າຍ /aːj/ ay āi ai
ເ-ົາ /aw/ ao
-ຳ /am/ am
Angka Hindhu-Arab 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20
Angka Lao ໑໐ ໒໐
Jeneng Lao ສູນ ນຶ່ງ ສອງ ສາມ ສີ່ ຫ້າ ຫົກ ເຈັດ ແປດ ເກົ້າ ສິບ ຊາວ
Angka Thai ๑๐ ๒๐
RTGS sun nueng song sam si ha hok chet paet kao sip sao
Transliterasi soun nung song sam si ha hok chet pèt kao sip xao

Rujukan

[besut | besut sumber]