Legioma

Ny legioma dia zavamaniry na ampahan-javamaniry azon' ny olombelona na ny biby hafa hanina amin' ny maha sakafo azy, avy amin' ny karazan-javamaniry fanao anana (karazana anana sy ahitra). Izany ampahan-javamaniry izany dia mety ho ny fakany (karaoty, betiravy mena), ny vodiny (ovy, vomanga), ny vatany na fotony (tongolo), ny tsimoka tanora (asiperiza, tsimoka volotsangana), ny sarin-tahony (tongoloherana), ny raviny (betiravy, seleria), ny vondron-draviny (salady), voniny (laisoa), ny voany tsy matoy (tsaramaso maitso, kôkômbra), ny voany matoy (voatabia, katsaka), ny voany lena na maina (voanjobory, tsaramaso maina, pitipoà, voankazo maina), sns.

Io famaritana io, izay ampiasain' ny ankamaroan' ny rakibolana dia azo itarina amin' ny holatra azo hanina, ny sasany amin' izy ireo dia ambolena (Agaricus bisporus, Lentinula edodes, sns.) ary amin' ny ahidrano sasany, izay mitombo indrindra ny fihinanana azy any Atsinanana Indrindra. Mbola ampiasaina matetika ny hevitr' io teny io tany am-boalohany ary anondroana ny ampahan-javamaniry azo hanina rehetra, anisan' izany ny voniny, ny voany, ny tahony, ny raviny, ny fakany, ary vihiny. Ampiharina amin' ny fomba miovaova, arakaraka ny fanao ara-nahandro na ara-kolontsaina, ny famaritana hafa momba io teny io. Mety ho voailika ny sakafo azo avy amin' ny ampahan-javamaniry sasany izay voany, voniny, voa maina ary voamadinika, fa misy voan-javamaniry toy ny voatabia sy ny korzety, ny vonin-javamaniry toy ny brôkôly, ary ny vihy toy ny voamaina.

Tany am-boalohany dia nangonn' ny mpioty sy mpihaza tany amin' ny natiora sy nambolena tany amin' ny faritra maro eran' izao tontolo izao ny legioma, angamba teo anelanelan' ny taona 10 000 sy 7 000 tal JK, rehefa nivoatra ny fomba fiaina vaovao momba ny fambolena. Tamin' ny voalohany dia novolena ny zavamaniry velona eo an-toerana, nefa rehefa nandeha ny fotoana dia nitondra zavamaniry mahazatra sy avy any an-kafa mba hanampy amin' ny karazana efa folaka eo an-tanàna ny raharaham-barotra. Amin' izao fotoana izao, ny ankamaroan' ny legioma dia ambolena eran' izao tontolo izao raha mety ny toetany, ary azo ambolena amin' ny tontolo voaaro ao amin' ny toerana tsy tena sahaza ny vokatra. I Sina no mpamokatra legioma lehibe indrindra, ary ahafahan' ny mpanjifa mividy legioma nambolena any amin' ny firenena lavitra ny varotra maneran-tany amin' ny vokatry ny fambolena. Miovaova ny haavon' ny famokarana legioma - manomboka amin' ny tantsaha mamboly mba hamatsy ny filan' ny fianakaviany fotsiny amin' ny sakafo, mankany amin' ny orinasa mpanodina sakafo izay manana velaran-tany anaovana voly tokana. Miankina amin' ny karazana legioma voakasik' izany, ny fijinjana ny vokatra dia arahin' ny fanasokajiana ny habeny, ny fitehirizana, ny fanodinana ary ny fivarotana.

Ny legioma dia azo hanina manta na masaka ary mitana anjara toerana lehibe amin' ny sakafo mahavelona ny olona, ​​satria ambany ny lipida sy ny gliosida ao anatiny, saingy be vitaminina sy mineraly ary tsiraka. Maro ny manam-pahaizana momba ny sakafo no mampirisika ny olona hihinana voankazo sy legioma betsaka, ampahany dimy na mihoatra isan' andro no aroso matetika.

Loharanon' otrikaina sy mineraly ary tsiraka ny ankamaroan' ny legioma, ary tsy misy tavy loatra. Amin' ny ankapobeny dia mitondra kalôria kely ho an' ny vatana ny fihinanana azy ireo. Ny legioma dia ilaina amin' ny fifandanjan' ny sakafo. Tsy mitovy ny lanja ara-tsakafo mahavelona entin' ny legioma maitso sy ny legioma maina (na voamaina); tena manome hery betsaka ireo farany ireo fa tsy toy ny legioma maitso.

Miankina amin' ny taovan-javamaniry izay azo atao sakafo sy ny toetrany no anasokajiana ny legioma, ohatra: ny raviny, ny tahony, ny fakany, ny vodiny, fotony, ny voany lena, ny voany maina. Amin' ny fiteny andavanandro, ny legioma maitso (ravina, voankazo miloko maitso sy ny hatanorany) dia avahana amin' ny legioma maina (voamaina).

Ny legioma maina na voamaina dia ireo voa azo atao sakafo rehefa matoy. Ny tsy fahampian' ny rano ao aminy, manodidina ny 12 %, dia mahatonga azy ireo ho azo tahirizina ela lavitra ny hamandoana. Anisan' ny legioma maina ny tsaramaso, ny tsiasisa, ny voanjobory ary ny kabaro. Ny voanjo sy ny sôza kosa, izay voa be menaka, dia tsy heverina ho isan' ny legioma maina.

Ny legioma maitso dia azo sokajina araka ny taova atao sakafo.

Ny legioma ravina na anana dia ravin-javamaniry azo hanina. Isan' izany indrindra ireo fihinana manta toy ny salady, matetika ampiarahina amin' ny fanatsaran-tsiro sy hanitra noho ny fatsatsony sy ny ngidiny voajanahary; fa anisany koa ny laisoa sy ny epinara ary ny seleria, ny tongolobe, ny anana trôpikaly isan-karazany.

Ny legioma taho no legioma hanina ny ampahany amin' ny tahony na ny zanany mitsimoka amin' ny asiperza, ny solofom-bolo na ny vodi-tongolo izay matetika ampiasaina ho fanatsaran-tsakafo toy ny tongolo gasy sy ny tongolobe.

Amin' ny legioma voniny dia ny tamba-bony na ny vonin' ny zavamaniry no atao sakafo, isan' izany ny soflera, ny kapra, na ny artisô.

Ny legioma fakany dia ny betiravy, ny karaoty ny anambe (na nave), ny rady (na radisa), sns.

Ny legioma voany dia hanina toy ny anana, izay voa na taova mitondra voa, ka isan' izany ny zavamaniry toy ny baranjely, ny zavôka, ny kôkômbra, ny korzety, ny voatavo, ny taboara, ny voatango, ny ôliva, ny voazavo, ny dipoavatra, ny sakay, ny voatabia, ny tsaramaso maitso, sns.

Ny legioma vodiny dia vokatry ny fihangezan' ny ampahany milevina anaty tany. Miavaka izy ireo amin' ny fisian' ny tahirin-gliosida ao aminy, toy ny bodoa, ny tapetaka, ny vomanga ary ny ovy.

Ny ahitra manitra dia ampiasaina ho fanatsarana ny tsiro sy ny fofon-tsakafo. Tsy tena azo lazaina ho legioma anefa izy ireo, anisan' izany ny bazilika, ny serfey, ny persily ary ny solila.

• Listry ny legioma sasatsasany: anamalaho - anambe (na nave) - ananambo - anantsonga - artisô - asiperza - baranjely - bazilika - betiravy - bodoa - dipoavatra - epinara - kabaro - kapra - karaoty - kôkômbra - korzety - laisoa - ôliva - ovy - persily - radia - (na radisa) - ravim-boatavo - ravim-bomanga - ravintoto - ravin-tsaonjo - sakay - sakaibe - salady - seleria - serfey - soflera - solila - sôza - taboara - tapetaka - tongolo - tongologasy - tongolobe - tongoloherana - tongolomadinika - tsaramaso - tsaramaso maitso - tsiasisa - voanjo - voanjobory - voatabia - voatavo