Gebruiker:Manitech/Kladblok
Cinelerra is een programma voor videomontage en compositie (een NLE, Niet-Lineare Editor), ontworpen voor het Linux-besturingssysteem. Het is gratis software die wordt gedistribueerd onder de open source GNU General Public License. Het ondersteunt behalve montage ook geavanceerde compositiebewerkingen, zoals keying en matten, met daarbij een titel generator, vele effecten om video en audio te bewerken, keyframe automatisering en veel andere professionele functies, afhankelijk van de versie[1]. Het verwerkt audio in 64 floating-point vorm. Video wordt verwerkt in RGBA- of YUVA-kleurruimten, in 16-bit integer of floating-point vorm. Het is resolutie- en beeldverversingssnelheid onafhankelijk, wat betekent dat het video van elke snelheid en grootte kan ondersteunen; dit geldt voor de HV variatie, de GG variatie kan tot 8K video. De GG variatie kan daarnaast DVDs en Blu-rays maken.
Korte geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Cinelerra werd voor het eerst uitgebracht op 12 augustus 2002 en was deels gebaseerd op Broadcast 2000, dat in september 2001 door Heroine Virtual werd ingetrokken.[2] Cinelerra werd de eerste 64-bit mediaproductietoepassing toen het in juni 2003 werd herschreven om te werken met de AMD Opteron processor en werd gepresenteerd op SIGGRAPH 2004 in San Diego. Deze versie werd vervolgens uitgebracht door Adam Williams van Heroine Warrior, de hoofdontwikkelaar van het originele Cinelerra. Sindsdien zijn er vele releases verschenen. De originele versie wordt nog steeds geproduceerd door Heroine Virtual. Er zijn meerdere afsplitsingen gemaakt door de open source gemeenschap, maar daarvan is er nog maar een actief. Voor een compleet overzicht van versies, zie de Geschiedenis van Cinelerra sectie.
Een overzicht van de verschillende variaties die meer dan een versie uitbrachten:
Cinelerra variatie |
Laatste uitgave en versie |
Eerste uitgave en versie | Platformen (kant-en-klaar uitvoerbaar programma) | Nieuwe versies | Ondersteunde talen |
---|---|---|---|---|---|
GG Infinity | 2020-03-31, 2020-03 | 2016-03-31, 5.1 | 9 Linux, FreeBSD | Maandelijks | Engels, Frans, Duits, Russisch, Spaans |
HV | 2019-10-11, 7.2 | 2002-08-12, 1.0.0 | Ubuntu | Jaarlijks | Engels |
CV | 2015-08-13, 2.3 | 2003-04-29, 1.1.5 | Inactief |
Interface
[bewerken | brontekst bewerken]De interface van Cinelerra is vergelijkbaar met die van andere niet-lineaire videomontagesystemen, zoals Adobe Premiere Pro, Final Cut Pro en Avid Media Composer. De gebruiker krijgt vier schermen te zien (klokgewijs van links onder in het beeld boven rechts):
- De tijdlijn, die de gebruiker een tijdgerelateerde weergave geeft van alle video- en audiotracks in het project, evenals keyframegegevens voor bijvoorbeeld camerabeweging, effecten of ondoorzichtigheid;
- De viewer, die de gebruiker een methode biedt om handmatig richting begin of einde te bewegen van de afspeelpositie om een specifieke stuk te lokaliseren van video in het bronvenster;
- Het bronvenster, dat de gebruiker een overzicht geeft van alle audio- en videomiddelen in het project, alsmede de beschikbare audio- en video-effecten en overgangen; en
- De compositor, die de gebruiker een beeld geeft van het uiteindelijke project zoals het eruit zou zien als het werd gerenderd. De compositor laat de gebruiker de posities van video-objecten aan te passen en b.v. met maskers te werken; het laat ook het resultaat van effecten zien.
Cinelerra gebruikt zijn eigen widget toolkit Guicast (de Cinelerra GUI-bibliotheek), die niet voldoet aan de richtlijnen voor de gebruikersinterface van belangrijke Linux-desktops zoals GNOME en KDE. Dit heeft als voordeel dat het er hetzelfde uitziet en werkt, ongeacht welke distributie of bureaublad er wordt gebruikt, en dat het niet langer afhankelijk is van een veranderende versie van het bureaublad (bijvoorbeeld GNOME 2 / GNOME 3).
Gebruik en onderscheidingen
[bewerken | brontekst bewerken]Cinelerra heeft terrein gewonnen onder Linux-liefhebbers die op zoek zijn naar een native video-editing systeem. Professioneel gebruik werd vooral gepromoot door Linux Media Arts, dat een geïntegreerd hard- en softwarepakket voor videoproductie verkocht dat Cinelerra omvat.
Op de Electronic Media Show 2004 van de National Association of Broadcasters ontving Cinelerra de Bob Turner's "Making the Cut" award, uitgereikt aan "de beste en meest opwindende post-productieproducten van de beurs".[3]
Een "Video editors score sheet" uit september 2017 vergelijkt 9 niet-lineaire video editors, en Cinelerra-GG komt verreweg als beste uit de bus.[4]
Een artikel in Libre Graphics World van december 2018 vergelijkt Cinelerra met andere 7 andere video-editors voor Linux op het gebied van toekomstbestendigheid.[5]
Cinelerra.org
[bewerken | brontekst bewerken]Dit project van Michael Collins volgde de commerciële belangen (2014 - 2016), gericht op het bieden van professionele ondersteuning aan de gebruikers. Het was georganiseerd om alle bestaande Cinelerra-projecten samen te voegen en tegelijkertijd extra fixes en verbeteringen aan te brengen. Sinds begin 2015 beschikt Cinelerra over een open Git repository op Google Code voor analyse en input. Het bracht een op studio's gerichte versie 5.0 van Cinelerra uit in 2015. Het doel van Cinelerra.org blijft om vanaf 2016 een meer professionele waarde aan het product te ontwikkelen.
Cinelerra.org ondersteunt het werk aan Cinelerra-HV. De website verwijst in de download sectie naar zowel de HV als de GG variaties.
Cinelerra-HV
[bewerken | brontekst bewerken]Cinelerra | ||||
---|---|---|---|---|
Ontwikkelaar(s) | Heroine Virtual, Ltd (HV) | |||
Recentste versie | 7.2 (2019-11-10) | |||
Status | Actief | |||
Besturingssysteem | Linux | |||
Geschreven in | C++ | |||
Licentie(s) | GPL | |||
Website | Cinelerra-HV website | |||
|
Heroine Virtual genereert ongeveer jaarlijks een nieuwe release van Cinelerra, alleen beschikbaar als broncode en als een uitvoerbare versie voor Ubuntu. Eventuele bugs en gebruiksproblemen gevonden en opgelost door de open-source gemeenschap die worden voorgelegd aan Heroine Virtual resulteren zelden in een onmiddellijke reactie, en het is pas bij een nieuwe release duidelijk of Heroine Virtual veranderingen heeft opgenomen. Hoewel het open source is, wordt de broncode alleen beschikbaar gesteld als volledige download voor elke release. Tussentijdse toegang tot de bronbestanden is niet mogelijk.
Om onderscheid te maken tussen alle verschillende varianten van de software, worden de releases van Heroine Virtual ook wel Cinelerra-HV genoemd.
Een opvallende eigenschap is dat de HV-versie onbeperkte videoformaten ondersteunt, en dus kan worden gebruikt voor zeer grote astronomische beelden.
Cinelerra-CV / Cinelerra-CVE
[bewerken | brontekst bewerken]Cinelerra-CV | ||||
---|---|---|---|---|
Ontwikkelaar(s) | Cinelerra-CV Community | |||
Recentste versie | 2.3 (2015-08-13) | |||
Status | inactief | |||
Besturingssysteem | Linux | |||
Geschreven in | C++ | |||
Licentie(s) | GPL | |||
Website | Cinelerra-CV website | |||
|
Vanwege zowel de vertraging in de ontwikkeling als het distributiespecifieke karakter van het originale Cinelerra heeft een groep van vrije en open-source software ontwikkelaars hun eigen versie van Cinelerra gemaakt die Cinelerra-CV heet (waar CV staat voor community versie).
Cinelerra-CV stelt de community in staat om bij te dragen aan een open repository waar veranderingen in de code voor iedereen toegankelijk zijn. Er bestaan mailinglijsten en een IRC-kanaal waar meer ervaren gebruikers en ontwikkelaars ondersteuning kunnen bieden aan minder ervaren gebruikers en ontwikkelaars technische discussies kunnen voeren. Cinelerra-CV is ook verpakt voor een breder scala aan distributies. Het heeft ook een ander compilatiesysteem: systeembibliotheken worden uitgebreid gebruikt, en de autoconf/automake tools worden gebruikt om het compilatiesysteem te configureren.
Hoewel Cinelerra-CV technisch gezien een afsplitsing (fork) mag worden genoemd, is de relatie tussen Heroine Virtual en Cinelerra-CV vrij vriendelijk. Heroine Virtual draagt soms bij aan discussies op de mailinglijsten en bevat veel van de wijzigingen die in de repository zijn aangebracht. Heroine Virtual plaatste het volgende bericht op hun website met een beschrijving van de relatie:
“ Wat u hier vindt is de Heroïne-Warrior versie van Cinelerra. Dit is de versie die ondersteunt wat we moeten doen bij Heroine Virtual Ltd. en is dezelfde stamboom die in 1997 is gestart. Naarmate de tijd verstrijkt en er nieuwe studenten uit de GNU/Linux-scene komen en gaan, komen er nieuwe afsplitsingen van Cinelerra naar voren die meer geschikt zijn voor de gemeenschap, maar niet wat Heroine Virtual Ltd. nodig heeft. Vandaag de dag zult u waarschijnlijk de cinelerra-cv.org vork nuttiger vinden." .[6]
Tot Cinelerra 2.1 volgde het versiebeheer van Cinelerra-CV dat van Heroine Virtual. Nadat Heroine Virtual een release produceerde, onderzocht Cinelerra-CV de veranderingen die de nieuwe versie introduceerde en voegde deze samen in hun versie. CV werd toegevoegd aan het einde van het versienummer om de community versie aan te geven. Na de 2.1 fusie bijvoorbeeld werd de CV-versie voorzien van het label 2.1CV . Vanaf release 2.2 gebruikt Cinelerra-CV zijn eigen versieschema, maar voegt nog steeds code van Cinelerra-HV samen.[7]
Na 26 juni 2019 zijn de officiële Cinelerra-CV webpagina's offline gehaald en is de URL doorverwezen naar de website van Cinelerra-GG. De toenmalige CV-broncode is echter beschikbaar op [1], de laatste broncode update daar is van 2018.
De belangrijkste Cinelerra-CV-ontwikkelaar Einar Rünkaru werkt op Cinelerra-CVE, een vork van Cinelerra-CV. Het heeft een eigen Github pagina: [2], welke regelmatig updates laat zien.
Lumiera re-creatie
[bewerken | brontekst bewerken]Begin april 2008 kondigde de Cinelerra-gemeenschap een volledige herschrijving aan van de toenmalige community-versie, genaamd Lumiera. Het werd geboren als een herschrijving van de Cinelerra codebase genaamd Cinelerra3 maar werd al snel opgesplitst in een onafhankelijk project met een eigen naam. Er is geen bruikbare applicatie per januari 2020. Het project blijft in een pre-alpha status van ontwikkeling met alleen een jaarlijks voortgangsrapport.[8] Er is een voorafversie van maart 2016 beschikbaar voor Debian (de Jessie versie) en Mint (Rafaela).[9]
Lumiera maakt geen gebruik van Guicast, de GUI-widget bibliotheek van Cinelerra. Lumiera's native interface wordt geschreven in GTK+, hoewel andere interfaces mogelijk zijn. In principe is de GUI een plug-in.
Cinelerra-GG
[bewerken | brontekst bewerken]Cinelerra-GG Infinity | ||||
---|---|---|---|---|
Ontwikkelaar(s) | Cinelerra-GG community | |||
Recentste versie | 2020-03 (2020-03-31) | |||
Status | Actief | |||
Besturingssysteem | Linux, FreeBSD | |||
Geschreven in | C++ | |||
Licentie(s) | GPL | |||
Website | Cinelerra-GG website | |||
|
Cinelerra-GG, een aparte tak van Cinelerra, is onstaan uit Cinelerra-HV. Eerst werd de ontwikkeling binnen Cinelerra.org gedaan, (Cinelerra 4.6-mod, Cinelerra 5.0), vervolgens binnen de site van Cinelerra-cv.org (Cinelerra 5.0, Cinelerra 5.1, Cinelerra GG 5.1), en sinds december 2018 met een eigen site cinelerra-gg.org als Cinelerra-GG Infinity. Cinelerra-GG is volledig gratis (geen kosten) en open source (voornamelijk GNU General Public License).
Cinelerra-GG is vastbesloten om zo dicht mogelijk aan te sluiten bij wat men kan verwachten van professionele videobewerkingssoftware voor het Linux platform.
Het heeft verscheidene mogelijkheden. Zij omvatten steun voor recente versies van ffmpeg, Ultra HD tot 8K, twee interfaces voor audio plug-ins (LADSPA, en LV2 zoals Calf Studio Gear), meerdere denoisers en motion stabilizers, multi-camera editing, het gebruik van proxies om de werklast van een computer te verlichten, smart folders media filtering, 10-bit kleurruimte (10bit + H.265 vereist speciale versie), advance trim, live preview van bronnen, genestelde clips, gedeelde tracks, groepsbewerkingen, het renderen van preconfiguratieopties voor YouTube en de mogelijkheid om workspace lay-outs op te slaan. Het ondersteunt meer dan 400 video/beeldformaten voor decodering en meer dan 150 voor codering, waaronder Apple ProRes, AV1 en WEBP. Het heeft een ¨Sketcher"-plug-in voor tekeningen uit de vrije hand, ondersteunt het maken van HD Blu-ray en DVD's, en enkele OpenCV-plugins zoals FindObj.
Het ondersteunt jog-wheels ShuttlePRO V.2 en ShuttleXpress van Contour Design.
Net als de andere Cinelerra versies (behalve Lumiera) gebruikt Cinelerra-GG zijn eigen GUI. Het heeft 11 GUI thema's om tegemoet te komen aan de wensen van de gebruiker.
De GG-versie is actief in ontwikkeling, met een stabiele release aan het einde van elke maand. Het wordt geleverd als een voorverpakt multi user programma voor 8 verschillende Linux distributies (Ubuntu, Debian, Arch, OpenSuse, Slackware, Fedora, Centos, Mint). Wanneer de betreffende repository wordt toegevoegd aan de update manager van een distributie, zullen de maandelijkse updates automatisch verschijnen. Daarnaast zijn er single-user builds voor de 8 Linux distributies, plus FreeBSD en Gentoo. Alle builds zijn beschikbaar in 64 bit, voor Debian 9, Slackware en Ubuntu 14 zijn er ook 32 bit single user builds. De broncode is beschikbaar als (handmatige) maandelijkse download of van de git. Als proof-of-concept is er sinds de 2020-01 release een Windows versie met beperkte functionaliteit; voor details zie hoofdstuk 1 van de handleiding.
Naast de maandelijkse releases van de GG-versie is het ook beschikbaar in twee Linux-varianten gewijd aan multimedia : AVLinux en Bodhi Linux Media.
Cinelerra-GG communiceert met gebruikers en ontwikkelaars via drie platformen: het forum (gebruikersgericht), een bugtracker (feature requests, bugs, roadmap), en een mailinglijst (ontwikkelaars discussies). Elke maandelijkse release heeft een aanzienlijk aantal wijzigingen als gevolg van discussies en uitwisseling van informatie op deze platformen.
Cinelerra-GG heeft een zeer uitgebreid, actief onderhouden handboek, wat ook bereikbaar is vanuit Cinelerra-GG. Het handboek is nuttig voor zowel beginners (b.v. met een Quickstart section) als professionals.
De verschillen tussen GG en de HV en CV variaties zijn te zien in [1].
Geschiedenis van Cinelerra
[bewerken | brontekst bewerken]Gebeurtenissen met de originele versie van ontwerper Heroine Virtual zijn aangegeven met HV voor het versie nummer, die van de GG versie met GG Infinity, die van de "community version" met CV.
Versie | Release datum | Veranderingen |
---|---|---|
GG Infinity | 2020-01-31 | De 17de maandelijkse release van Cinelerra-GG Infinity voegt OpenSuse Tumbleweed toe als ondersteund platform, en Gentoo als "single user" platform. Daarbij is een beperke Windows versie beschikbaar. |
GG Infinity | 2019-10-31 | De 14de maandelijkse release van Cinelerra-GG Infinity voegt scaling for HiDPI monitors toe, en maakt AV1 decoding sneller. |
HV 7.2 | 2019-10-11 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie:[10]
|
GG Infinity | 2019-07-31 | De 11de maandelijkse release van Cinelerra-GG Infinity heeft belangrijke verbeteringen in werken met maskers. |
GG Infinity | 2019-05-31 | De 9de maandelijkse release van Cinelerra-GG Infinity introduceert GPU-accelerated encoding voor sommige video formats. |
GG Infinity | 2019-04-30 | De 8ste maandelijkse release van Cinelerra-GG Infinity introduceert GPU-accelerated decoding voor sommige video formats. |
GG Infinity | 2019-01-31 | De 5e maandelijkse release van Cinelerra-GG Infinity voegt ondersteuning toe voor jog-wheels ShuttlePRO V.2 en ShuttleXpress van Contour Design. |
HV 7.1 | 2019-01-23 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
GG Infinity | 2018-09-30 | Eerste van de maandelijkse releases van de Cinelerra-GG Infinity versie, dit is een rolling release. Zie de release notities (in het engels)[11] die betrekking hebben op maandelijkse releases sinds medio 2016, aanvankelijk niet onder de GG naam. |
HV 7.0 | 2017-10-13 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
HV 6.0 | 2016-11-17 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
5.1 | 2016-03-31 | De eerste van maandelijkse releases van een branch los van de HV, CV and .org versies. De maandelijkse releases gaan sinddies door, maar de naam verandert naar Cinelerra-GG Infinity in september 2018. |
HV 4.6.1 | 2015-11-09 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
CV 2.3 | 2015-08-13 | Van de Cinelerra-CV website's nieuws sectie (vertaald):
Dit zal de laatste CV release blijken te zijn. |
5.0 | 2015-07-04 | Cinelerra.org brengt een studio centrale versie van Cinelerra uit, getiteld 5.0. Cinelerra is nu volledig geïntegreerd met FFMPEG en ondersteunt talrijke 4K en 2K ongecomprimeerde cinema standaarden van camerafabrikanten zoals AJA, Blackmagic Design en Red. |
HV 4.6 | 2014-09-10 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
HV 4.5 | 2013-10-25 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
HV 4.4 | 2012-09-07 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
CV 2.2 | 2011-11-13 | Van de Cinelerra-CV website's nieuws sectie (vertaald):
|
HV 4.3 | 2011-08-06 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
CV 2.1.5 | 2010-11-21 | Van de Cinelerra-CV website's nieuws sectie (vertaald):
|
HV 4.2 | 2010-10-17 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
HV 4.1 | 2009-09-25 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie[10](vertaald):
|
HV 4.0 | 2008-08-08 | Sinds alle versies vanaf 2.0, 10bit (nuttig voor prof. Cinepaint) en 16bit RGB(A),YUV(A) zijn verwijderd en vervangen door RGB YUV Float. |
CV 2.1 | 2006-09-07 | Code van HV 1.2.1 samengevoegd. Het eerste gebruik van git en een meer-personen merge. |
HV 2.1 | 2006-07-02 | Uit de "change log" in de source:
|
CV 2.0 | 2005-09-29 | Code van HV 1.2.1 samengevoegd |
HV 2.0 | 2005-09-12 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie (vertaald):
|
CV 1.2.2 | 2005-01-18 | Code van HV 1.2.1 samengevoegd. |
HV 1.2.2 | 2005-01-10 | Uit de "change log" in de source:
|
CV 1.2.1 | 2004-08-16 | Code van HV 1.2.1 samengevoegd. Er zijn speciale toevoegingen in deze versie, b.v. h.264 codering. Cineon gebruikte het op NAB onder Fedora 1,2 en BSD 5, en dit kon 4k film 4096x4096 aan als de grafische kaart het toeliet. Snelle beeldverversing van meer dan 210 beelden per seconde bij 720x480 29.97, tegelijkertijd met inbrengen van live HD video in de timeline van een video camera. video4linux driver Zoran chip. |
HV 1.2.1 | 2004-08-08 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie (vertaald):
|
HV 1.2.0 | 2004-05-11 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie (vertaald):
|
CV 1.1.9 | 2004-02-17 | Code van HV 1.1.9 samengevoegd. |
HV 1.1.9 | 2004-02-11 | Van de Heroine Virtual website's nieuws sectie (vertaald):
|
HV 1.1.8 | 2003-11-11 | Uit de "change log" in de source:
|
CV 1.1.7 | 2003-10-05 | Code van HV 1.1.7 samengevoegd. |
HV 1.1.7 | 2003-08-11 | Uit de "change log" in de source:
|
HV 1.1.6 | 2003-05-12 | Uit de "change log" in de source:
|
CV 1.1.5 | 2003-04-29 | De eerste fork. Code afgesplitst in een "Community Version". Deze maakt gebruik van het CVS versie controle system. HV gebruikt SourceForge. |
HV 1.1.5 | 2003-02-11 | Uit de "change log" in de source:
|
HV 110802 | 2002-11-08 | Deze release identificeerde zichzelf nog steeds als versie 1.1.0, maar had aanzienlijke veranderingen ten opzichte van de 2002-08-12 release, bijvoorbeeld LADSPA-ondersteuning en titelwijzigingen. Omdat er sinds de versie van 2002-08-12 3 aparte blokken met commentaar in het wijzigingslogboek staan, lijkt dit meer op een versie 1.1.3 . |
HV 1.1.0 | 2002-08-12 | Eerste release |
HV beta 2 | 2002-07-12 | |
HV beta 1 | 2002-06-10 | HV's SourceForge backup files laten veel activiteit zien vanaf 2001-09-09 tot release 1.1.0 . |
2000-06-15 | Oprichten van het Cinelerra project. Na vele discussies tussen Adam Williams en Michael Collins over de ontwikkeling van Niet-Linear-Editing onder Linux, presenteerde Williams de naam en het concept van Cinelerra aan zakenpartner Michael Collins in Sunnyvale, California. |
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b (en) Differences between Cinelerra versions. Cinelerra-GG (24 oktober 2019). Geraadpleegd op 19 februari 2020.
- ↑ (en) Broadcast 2000 Removed From Public Access. Slashdot (1 september 2001). Geraadpleegd op 9 februari 2019.
- ↑ (en) The Making The Cut Awards. Primedia Business. .
- ↑ (en) Video editors score sheet. Debian install notes. Geraadpleegd op 20 januari 2019.
- ↑ (en) The quest for sustainable free/libre non-linear video editors. Libre Graphics World. Geraadpleegd op 12 januari 2019.
- ↑ (en) Cinelerra-CV fork. Heroine Warrior. Geraadpleegd op 30 januari 2019.
- ↑ (en) Cinelerra-CV news archive. Cinelerra-CV community. Gearchiveerd op 22 februari 2016. Geraadpleegd op 31 januari 2019.
- ↑ (en) Lumiera nieuws.
- ↑ (en) Lumiera Debian depot.
- ↑ a b c d e f g h i j k Cinelerra-HV news. Heroine Warrior. Geraadpleegd op 16 februari 2020.
- ↑ (en) Smith, Phyllis, Cinelerra-GG release notes. Maandelijks ge-update.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Cinelerra-GG manual (2020)
- (en) Cinelerra - Heroine Virtual
- (en) Cinelerra-HV source (2019) and bug tracker
- (en) Cinelerra.org website door Michael Collins
- (en) Projectpagina van Cinelerra CV
- (en) Handboek
[[Categorie:Opensourcesoftware en vrije software]] [[Categorie:Software geschreven in C++]] [[Categorie:Videobewerkingssoftware]]