Hopp til innhald

Jaljulia

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Jaljulia
جلجولية, גַ'לְג'וּלְיָה, Jaljulye, Djaouliyeh[1]
lokal kommune
Inn i Jaljulia frå sør
Land  Israel
Distrikt Sentral
Koordinatar 32°09′13″N 34°57′06″E / 32.15353°N 34.9518°E / 32.15353; 34.9518
Areal 1,9 km²
Folketal 8 500  (2009)[2]
Folketettleik 4 474 / km²
Kart
Jaljulia
32°09′13″N 34°57′06″E / 32.153530555556°N 34.9518°E / 32.153530555556; 34.9518
Kart som viser Jaljulia.
Kart som viser Jaljulia.
Kart som viser Jaljulia.
Wikimedia Commons: Jaljulia

Jaljulia (hebraisk skrift גַ'לְג'וּלְיָה, arabisk skrift جلجولية), offisielt òg skrive Jaljulye,[3] er ein arabisk by i Israel nær Kfar Saba. I 2011 hadde han eit folketal på 9 000.[4]

I romartida vart landsbyen kalla «Galgulis»,[5] og i krossfarartida vart han omtalt som «Jorgilia» i 1241.[6]

I 1265 veit ein at sultan Baibars gav like delar av landsbyen til tre av emirane sine. Ein av desse, emir Badr al-Din Baktash al-Fakri, tok delen sin av landsbyen med i ein waqf han grunnla.[7]

I 1596 vart Jaljulia ein del av Det osmanske riket, i Banu Sa´b nahiya under Nablus liwa, med eit folketal på 100 hushaldningar («khana»). Han betalte skattar av ei rekkje avlingar, inkludert kveite og bygg, i tillegg til «sommaravlingar», «enkelte inntekter», «geiter og bier», og ein marknadsskatt. Det var òg ein koppskatt for kristne og jødar i landsbyen.[8]

Seint på 1800-talet vart Jaljulia skildra som ein stor adobelandsby på sletta. Moskeen vart skildra som fin, men i ruinar. Eit karavanserai («khân») i ruinar vart òg nemnt. Landsbyen fekk vatn frå ein brunn på vestsida.[9]

Under Sinai- og Palestinafelttoget i fyrste verdskrigen låg landsbyen ved den osmanske frontlinja og vart øydelagd av britisk artilleri.[10]

I 1945 hadde landsbyen 740 innbyggjarar, all klassifiserte som arabarar. Dei eigde i alt 11 873 dekar land, medan 447 dekar var i offentleg eige. Jødar eigde 365 dekar land.[11]

Etter krigen i 1948 låg Jaljulia på den arabiske sida av våpenkvilelinja og landområdet vart konfiskert av Israel.[10] Det vart overført til Israel med våpenkvileavtalen i 1951, men mislukkast å få tilbake området som vart gjeven til nye israelske busetjingar.[10]

Landemerke

[endre | endre wikiteksten]

Moskeen som lokalt vert kalla Jami Abu´l-Awn, er knytt til den religiøse leiaren Shams al-Din Abu´l - Awn Muhammad al-Ghazzi på 1400-talet, som skal ha kome frå denne landsbyen.[12] Arkitekturen til moskeen er i følgje Petersen samsvarande med at han vart bygd på 1400-talet eller tidleg på 1500-talet.[13]

Mamlukk-khan i Jaljulia

Karavanseraiet eller khanen ligg på andre sida av vegen for moskeen. Khanen vart bygd av Sayf al-Din Tankiz, som var guvernør i Damaskus 1312-1340.[14] Han var framleis i drift på 1500-talet, då han vart nemnd i ein osmansk firman.[15] På 1800-talet vart han sett av Guérin, som skildra han som ein vakker khan med ein fleirkanta minaret som låg i ruinar.[16]

  1. al-'Ulaymi, 1876, s.148
  2. «Table 3 - Population of Localities Numbering Above 2 000 Residents and Other Rural Population» (PDF). Israelsk statistisk sentralbyrå. 30. september 2014. Henta 12. april 2015. 
  3. Palmer, 1881, s.230
  4. Mixed Doubles, Haaretz
  5. TIR, s. 128, cited Petersen, 2001, s. 175
  6. Delaville Le Roulx, 1883, s. 176- 177, no. 74; sitert i Röhricht, 1893, RHH, s. 286, no 1100, sitert i Petersen, 2001, s. 175
  7. MPF 92, no 20 Sitert i Petersen, 2001, s. 178
  8. Hütteroth and Abdulfattah, 1977, s. 140. Sitert i Petersen, 2001, s. 176
  9. Conder og Kitchener, 1882, SWP II, s. 288-289
  10. 10,0 10,1 10,2 Andrew Petersen (1997). «Jaljuliya: a Village on the Kairo-Damaskus Road». Levanten XXIX: 95–114. doi:10.1179/lev.1997.29.1.95. 
  11. Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970 s.75
  12. Mayer et al., 1950, s. 29, 37. Sitert i Petersen, 2001, s.177
  13. Petersen, 2001, s.178
  14. I følgje Maqrizi, sitert i Petersen, 2001, s.178
  15. Heyd, 1969, s.110. Sitert i Petersen, 2001, s.178
  16. Guérin, 1875, Samarie II, 368-9. Omsett og sitert i Petersen, 2001, s. 179

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]