Drzewostan

Drzewostan składający się tylko z jednego gatunku drzew to drzewostan jednogatunkowy (lity), np. sosnowy, świerkowy, dębowy. Gdy w skład drzewostanu wchodzi więcej gatunków jest to drzewostan wielogatunkowy np. sosnowo-dębowy, sosnowo-brzozowo-dębowy itp. Kolejność wyrazów wskazuje, jakiego gatunku jest najwięcej, a jakiego najmniej i tak np. w drzewostanie sosnowo-brzozowo-dębowym największy będzie udział dębu, następnie brzozy, a najmniejszy sosny.^{[potrzebny przypis]}

W drzewostanach mieszanych poszczególne gatunki zwykle różnią się między sobą tempem wzrostu i rozwoju. Powoduje to – nawet przy równym wieku drzew – powstawanie odrębnych pięter. Gatunki światłożądne, obdarzone cechą szybkiego wzrostu w młodości, dystansują we wzroście pozostałe cienioznośne lub cieniolubne komponenty drzewostanu budując górne piętro drzewiaste, natomiast gatunki cieniste tworzą niższe piętro lub piętra podokapowe. Na przykład drzewostan złożony z sosny, dębu i brzozy.

W lasach zagospodarowanych wyróżnia się:

• drzewostany jednopiętrowe
• drzewostany dwupiętrowe
• drzewostany wielopiętrowe

W literaturze spotykane jest również podział na:

• las przerębowy
• dwugeneracyjny las wysokopienny
• las połączony.

W zależności od udziału masy drzew poszczególnych gatunków, czyli składu gatunkowego (struktury gatunkowej), określa się procentowy ich udział. Procent ten określany jest w liczbach całkowitych od 1 do 10 i np. oznaczenie: 7 sosna, 2 dąb i 1 brzoza wskazuje, że 70% masy w danym drzewostanie zajmuje sosna, 20% dąb, a 10% brzoza. W zapisie taksacyjnym nie używa się liczb symbolizujących wielokrotności jednostki mniejszej niż 10% (zapis 45, 15 czy 5% nie jest używany). Udział gatunków mniejszy niż 10% określa się jako występujące pojedynczo, a poniżej 1% jako występujących sporadycznie.

W każdym drzewostanie wyróżnić można jego charakterystyczne cechy określane w literaturze fachowej i przez leśników jako:

• klasę wieku drzewostanu
• zadrzewienie
• zwarcie
• pochodzenie drzewostanu
• miąższość drzewostanu
• wiek rębności

W ekologii drzewostan to jedna z warstw ekosystemu leśnego, obok podszytu i runa.

W leśnictwie drzewostan rozumie się jako fragment lasu, jednolity pod względem przyrodniczym i przeznaczenia gospodarczego, wymagający określonej pielęgnacji. W tym znaczeniu stosowane jest także określenie: wydzielenie leśne.

W urządzaniu lasu jako drzewostan traktuje się zbiorowość drzew na pewnej części powierzchni leśnej, reprezentującą określoną jednostkę przyrodniczo-gospodarczą, wyodrębnioną w toku prac taksacyjnych w lesie ze względu na konieczność stosowania odmiennych zabiegów gospodarczych w najbliższym 10-leciu. Charakter tych zabiegów wynikać może z przyjętych celów produkcji i z różnorodności elementów taksacyjnych drzewostanu: wieku, budowy, struktury, składu gatunkowego, bonitacji.

Drzewostany, o ile nie są wykorzystywane gospodarczo, w sposób naturalny przechodzą przez fazy rozwojowe. Zmiany związane z procesami rozsiewania, wzrostu i starzenia się drzew, są nieuniknione i mają charakter cykliczny.

Wyróżnia się fazy:

• optymalną
• terminalną
• zamierania
• odnowienia
• młodocianą
• dorastania