Elvira Notari

Elvira Notari
Data i miejsce urodzenia	10 lutego 1875 ; Salerno
Data i miejsce śmierci	17 grudnia 1946 ; Cava dei Tirreni
Zawód	reżyserka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Elvira Notari (ur. 10 lutego 1875 w Salerno, zm. 17 grudnia 1946 w Cava dei Tirreni) – włoska reżyserka filmowa. Autorka ponad 60 filmów fabularnych oraz setek filmów krótkometrażowych i dokumentalnych, nakręconych w latach 1906–1930^[1]. Właścicielka firmy producenckiej Dora Film (nazwa pochodzi od imienia córki Elviry Notari)^[2].

Życiorys

Urodziła się jako Elvira Coda; jej rodzicami byli Diego Coda i Agnese Vignes. Po ukończeniu szkoły przeniosła się wraz z rodziną do Neapolu, gdzie podjęła pracę przy wyrobie kapeluszy. 25 sierpnia 1902 wyszła za Nicolę Notari, utrzymującego się z kolorowania fotografii. Elvira pomagała mu w tej pracy, a w jakiś czas później oboje zajęli się kolorowaniem filmów kinowych. Od 1906 roku rozpoczęli produkcję własnych filmów, a od 1909 roku byli właścicielami własnej firmy producenckiej Film Dora (ok. 1915 jej nazwę zmieniono na Dora Film)^[3]. Siedziba firmy (zawierająca m.in. studio filmowe, szkołę aktorską oraz laboratorium, w którym montowano i kolorowano filmy) mieściła się w Neapolu na via Leonardo di Capua 15^[4].

Notari była zaangażowana w każdy etap tworzenia filmów dla Dora Film �� od szkolenia aktorów, poprzez tworzenie scenariusza i reżyserię, aż po postprodukcję. Z firmą związana była także jej rodzina – mąż był kamerzystą, a syn Edoardo od dzieciństwa pojawiał się w jej filmach jako aktor^[2]. Jej filmy kręcone były zazwyczaj poza studiem, w plenerze; część z nich była ręcznie kolorowana. Były to filmy nieme, ale towarzyszyła im muzyka lub śpiew na żywo^[5]. Ich tematyka często skupiała się na losie kobiet, osób żyjących w nędzy i zaniedbaniu; jej filmy sprzeciwiały się polityce faszyzmu, a bohaterowie posługiwali się potocznym językiem ulicy^[5].

Produkcje Dora Film były popularne również poza granicami Włoch – pokazywano je m.in. w Argentynie, Brazylii, a także Stanach Zjednoczonych (m.in. w Nowym Jorku, Pittsburgu i Baltimore). W USA ich dystrybucją zajmował się oddział lokalny firmy – Dora Film of America, mieszczący się w Nowym Jorku. Amerykańskimi odbiorcami twórczości Notari byli przede wszystkim włoscy imigranci. W latach 20. Dora Film przyjmowała od nich zlecenia na kręcenie specjalnych filmów dokumentalnych, ukazujących ich rodzinne okolice. W drugiej połowie lat 20. Notari nakręciła około 700 tego typu spersonalizowanych dokumentów oraz jedną fabułę – film Trifono crisiano, zlecony przez imigrantów z Altavilla Irpina i poświęcony lokalnemu świętemu^[6].

Twórczość Notari i działalność Dora Film przeżywały znaczne trudności z powodu nacisków cenzury faszystowskiej władzy. Ostatecznie filmowa działalność Notari zakończyła się wraz ze spopularyzowaniem się filmu dźwiękowego w 1930^[2].

Przed wybuchem II wojny światowej Notari wróciła do Salerno, gdzie wraz z mężem prowadziła sklep ze sprzętem fotograficznym^[7].

Wybrana filmografia

Do współczesności dotrwało niewiele z filmów Elviry Notari – większość zaginęła, a ich charakter może być odtworzony jedynie na podstawie scenariuszy, reklam i recenzji^[5].

Niektóre z jej filmów to^[8]:

Maria Rosa di Santa Flavia (1911)
Bufera d'anime (1911)
A Marechiaro ce sta 'na fenesta (1913)
Gabriele il lampionaio del porto (1919)
Medea de Portamedina (1919)
La maschera del vizio (1917)
'A Legge, A Piedigrotta, 'A mala nova (1920)
Luciella (1921)
'A Santanotte (1922)

Przypisy

↑ Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995, s. 282. ISBN 978-0-313-28972-9.
↑ ^a ^b ^c Giuliana Bruno City views. The voyage of film image. W: David B. Clarke: The cinematic city. London: Routledge, 1997, s. 50. ISBN 0-415-12746-7.
↑ Giuliana Bruno: Streetwalking on a ruined map: cultural theory and the city films of Elvira Notari. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1993, s. 80–83. ISBN 978-0-691-02533-9.
↑ Giuliana Bruno: Streetwalking on a ruined map: cultural theory and the city films of Elvira Notari. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1993, s. 83. ISBN 978-0-691-02533-9.
↑ ^a ^b ^c Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995, s. 283. ISBN 978-0-313-28972-9.
↑ Giuliana Bruno City views. The voyage of film image. W: David B. Clarke: The cinematic city. London: Routledge, 1997, s. 53. ISBN 0-415-12746-7.
↑ Giuliana Bruno: Streetwalking on a ruined map: cultural theory and the city films of Elvira Notari. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1993, s. 144. ISBN 978-0-691-02533-9.
↑ Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995, s. 284. ISBN 978-0-313-28972-9.

Bibliografia

Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995. ISBN 978-0-313-28972-9.
David B. Clarke: The cinematic city. London: Routledge, 1997. ISBN 0-415-12746-7.

[women.282-1] Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995, s. 282. ISBN 978-0-313-28972-9.

[cinematic.50-2] Giuliana Bruno City views. The voyage of film image. W: David B. Clarke: The cinematic city. London: Routledge, 1997, s. 50. ISBN 0-415-12746-7.

[bruno.80-83-3] Giuliana Bruno: Streetwalking on a ruined map: cultural theory and the city films of Elvira Notari. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1993, s. 80–83. ISBN 978-0-691-02533-9.

[bruno.83-4] Giuliana Bruno: Streetwalking on a ruined map: cultural theory and the city films of Elvira Notari. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1993, s. 83. ISBN 978-0-691-02533-9.

[women.283-5] Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995, s. 283. ISBN 978-0-313-28972-9.

[cinematic.53-6] Giuliana Bruno City views. The voyage of film image. W: David B. Clarke: The cinematic city. London: Routledge, 1997, s. 53. ISBN 0-415-12746-7.

[bruno.144-7] Giuliana Bruno: Streetwalking on a ruined map: cultural theory and the city films of Elvira Notari. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1993, s. 144. ISBN 978-0-691-02533-9.

[women.284-8] Gwendolyn Audrey Foster: Women film directors: an international bio-critical dictionary. Westport, Conn.: Greenwood Press, 1995, s. 284. ISBN 978-0-313-28972-9.

[1]