Karzniczka
54°29′24″N 17°14′12″E/54,490000 17,236667| osada | |
.jpg) Pałac w Karzniczce | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
350[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-231[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0743379 |
Położenie na mapie gminy Damnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
| 54°29′24″N 17°14′12″E/54,490000 17,236667[1]
| |
Karzniczka (Karżniczka, kaszb. Niemieckô Karznica[4], niem. Deutsch Karstnitz) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Damnica[5].
Wieś jest siedzibą sołectwa Karzniczka, w którego skład wchodzi również miejscowość Łężyca.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa jest tzw. chrztem nazewniczym i ma charakter pseudotopograficzny-relacyjny. Powstała przez dodanie do nazwy własnej Karznica formantu zdrabniającego -k-[6]. Pierwotna niemiecka nazwa Deutsch Karstnitz ma charakter relacyjny, pochodzenie słowiańskie i została ponowiona z nazwy miejscowej Karstnitz „Karznica”, z dodanym wyróżnikiem deutsch „niemiecki” (starsza miejscowość Karstnitz otrzymała wyróżnik wendisch „wendyjski, słowiański”)[6][7]. W potocznym uzusie miejscowość funkcjonuje pod nazwą Karżniczka, gmina Damnica bezskutecznie występowała o usankcjonowanie tej formy nazwy jako podstawowej[8].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje opartą na polskiej kaszubską formę nazwy Karzniczka[9].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- pałac w Karzniczce, zbudowany przez Puttkamerów w XVIII wieku jako zamek na wodzie, rozbudowany w 1802 na planie podkowy. Boczne skrzydła z oficynami były kilkanaście lat młodsze. W południowe skrzydło wkomponowano ryglowy dwór z XVII wieku[10]. Po 1945 roku w budynkach mieścił się ośrodek wypoczynkowy, następnie szkoła rolnicza. W latach 90. XX wieku pałac przeszedł w ręce prywatne. W 2009 roku uległ spaleniu[11].
Ponadto we wsi znajduje się park krajobrazowy z XIX w., spichlerz i gorzelnia z poł. XIX w. oraz czworak z początku XIX w[12].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Karzniczka. powiatslupsk.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-17)].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51188
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 431 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 137 (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 54.
- ↑ Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 26-27.
- ↑ Uchwała Rady Gminy. [dostęp 2015-07-01].
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 207, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 265-266, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Powiat Słupski [online], www.powiatslupsk.info [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-18] (pol.).
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 155, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
