Leszczyny (powiat lipski)

Leszczyny

wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	lipski
Gmina	Lipsko
Liczba ludności (2021)	32[2][3]
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	27-300[4]
Tablice rejestracyjne	WLI
SIMC	0628247[5]
Położenie na mapie gminy Lipsko Leszczyny
Położenie na mapie Polski Leszczyny
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Leszczyny
Położenie na mapie powiatu lipskiego Leszczyny
51°11′20″N 21°31′29″E/51,188889 21,524722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Leszczyny – wieś sołecka w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie lipskim, w gminie Lipsko^[5][6].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krępie Kościelnej^[7].

Pierwsze wpisy dotyczące Leszczyn pojawiają się w księgach metrykalnych parafii Krępa Kościelna w 1851 r. (w dokumentach wieś figuruje pod nazwą Leszczyny-Kolonia). W końcu XIX w. Leszczyny przynależały administracyjnie do guberni radomskiej, powiatu iłżeckiego, gminy Wierzchowiska. Wieś liczyła 26 gospodarstw i 153 mieszkańców^[8]. W drugiej połowie XIX w. we wsi osiedlali się koloniści niemieccy. W latach 20. XX w. w Leszczynach funkcjonowała jednoklasowa państwowa szkoła powszechna pod kierownictwem dyrektora Feliksa Kolbicza^[9].

28 października 1942 r. żandarmeria niemiecka z Lipska zatrzymała we wsi sołtysa Stanisława Łaszczaka i Jana Zugaja^[10]. Łaszczak został przetransportowany do obozu Auschwitz, gdzie zmarł w kwietniu 1943 roku^[11]. Jan Zugaj został wywieziony do obozu na Majdanku w Lublinie^[12]. Tego samego dnia o północy w związku z podejrzeniami o działalność partyzancką Niemcy rozstrzelali we wsi jeszcze 6 osób. Ofiarami byli: Jan Zawadzki, Marian Trzanek, Stanisław Wójcicki, Tadeusz Pawelczyk, Stefan Chamerski i Teofil Maj.

Egzekucja mieszkańców Leszczyn zbiegła się w czasie z wydarzeniami w Krępie Kościelnej, gdzie 28 października 1942 r. żandarmeria niemiecka rozstrzelała rodzinę Jana Tuźnika w odwecie za udzielenie schronienia partyzantowi Leopoldowi Dudkowi, ukrywającemu się wcześniej u rodziny Józefa Hołuja z Leszczyn. Niemcy rozstrzelali Jana i Józefę Tuźników oraz Anielę Dudek, których zwłoki zostały spalone razem z zabudowaniami należącymi do Tuźników. Zastrzelona została również Józefa Kawałek, a Leopold Dudek został wywieziony przez Niemców w nieznanym kierunku^[13].

Przed II wojną światową wieś należała administracyjnie do województwa kieleckiego, powiatu starachowickiego, gminy Lipsko. W latach 1944–1975 znajdowała się w granicach województwa kieleckiego. W latach 1975–1998 należała do województwa radomskiego.

W Leszczynach znajduje się pomnik przyrody - sosna pospolita datowana na ok. 1800 r. (11 metrów wysokości, 300 cm obwodu)^[14][15].

• 
  Figura z krzyżem z 1932 r.
• 
  Pomnik przyrody z ok. 1800 r.
• 
  Krzyż z początku XX w.

• Leszczyny, Leszczyny Duże, Leszczyny Małe

• Leszczyny (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 174 .