MAN

MAN SE
	; Część głównej siedziby MANa
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Bawaria
Adres	Dachauer Strasse 667, D-80995 Monachium
Data założenia	1758
Forma prawna	spółka europejska
Zatrudnienie	ponad 31 000 pracowników (2011)
	Dane finansowe
Przychody	15 miliardów EUR (2008)
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

MAN SE (od Maschinenfabrik Augsburg-Nürnberg) – spółka europejska z siedzibą w Monachium. Jedno z ważniejszych przedsiębiorstw produkujących samochody ciężarowe, autobusy, samochody dostawcze, silniki oraz urządzenia przemysłowe. Koncern MAN SE zatrudnia na całym świecie 55 030 pracowników w ponad 180 państwach (2015)^[2], a jego roczne obroty wyniosły w roku 2015 ok. 13,7 miliarda euro.

Spółka notowana jest na Deutsche Börse.

Historia

Koncern MAN jest najstarszą spółką notowaną na niemieckiej giełdzie. W 1758 r. w Oberhausen powstała Huta św. Antoniego, która wkrótce potem rozpoczęła produkcję maszyn. W 1873 r. koncern przybrał nazwę GHH Gutehoffnungshütte. W 1921 r. GHH kupiła większość udziałów w spółce MAN.

Wynalazca silnika wysokoprężnego Rudolf Diesel w 1893 roku zawarł umowę z fabryką maszyn w Augsburgu. Rok później powstał prototyp, który doskonalono przez kilka kolejnych lat. Pierwsze silniki stosowano do napędu urządzeń produkcyjnych w przemyśle. Aby zwiększyć produkcję, doszło do połączenia „Towarzystwa Budowy Maszyn w Norymberdze” z „Fabryką Maszyn w Augsburgu”. Powstała spółka Maschinenfabrik Augsburg-Nürnberg (w skrócie MAN), w formie spółki akcyjnej (niemiecki skrót AG). Jako pierwsza na świecie (od 1897 r.) produkowała ona silniki Diesla (o mocy od 20 KM wzwyż). Największe silniki napędzały okręty wojenne, np. pancernik „Prinzregent Luitpold”. W 1922 roku firma Bosch opracowała i zaczęła produkować pompę wtryskową do silnika Diesla. W 1923 roku powstała pierwsza ciężarówka marki MAN napędzana silnikiem Diesla. Produkcję seryjną uruchomiono w 1925 roku. W latach 20. i 30. licencje na produkcję silników Diesla kupiło wielu producentów samochodów. Po II wojnie światowej czyniły to również przedsiębiorstwa z krajów socjalistycznych.

Koncern MAN przejął kilka przedsiębiorstw produkujących pojazdy użytkowe: w 1971 roku spółkę Büssing oraz spółkę „ÖAF-Gräf & Stift AG” (powstałą ze spółek „Österreichische Automobil Fabriks-AG” (ÖAF) i „Gräf & Stift”), w 1989 roku część austriackiej spółki Steyr-Daimler-Puch zajmującą się produkcją ciężarówek marki Steyr, w 1999 roku Zakłady Starachowickie „STAR” SA ze Starachowic, a w 2001 roku specjalizującą się w produkcji autobusów spółkę Gottlob Auwärter GmbH & Co. KG, którą przekształcił w „Neoplan Bus GmbH”. Austriacka spółka zależna koncernu nosi obecnie nazwę „MAN Nutzfahrzeuge Österreich AG”.

W Indiach działa spółka j.v. z Force Motors, w której produkowane są ciężarówki „CargoLine”. Wiele elementów konstrukcyjnych tego modelu, w tym kabiny, zapożyczono od serii L2000(inne języki). Modele „CargoLine” są sprzedawane pod marką Force bądź MAN, na eksport jedynie jako MAN.

Od kilku lat udziały w MAN AG posiada koncern Volkswagen AG, obecnie jest to 29,9% akcji. Po przejęciu w marcu 2008 roku większości akcji spółki Scania przez Volkswagena może on dążyć do połączenia części tych przedsiębiorstw zajmujących się produkcją ciężarówek, autobusów i ich komponentów.

1 stycznia 2009 MAN AG przejął od Volkswagen AG spółkę Volkswagen Caminhōes e Ônibus(inne języki) (zwaną też Volkswagen Truck & Bus) z siedzibą w Resende w Brazylii. Jest ona czołowym producentem ciężarówek i podwozi autobusowych w Ameryce Południowej z roczną produkcją na poziomie ponad 50 tys. sztuk.

Od maja 2009 przedsiębiorstwo działa w formie spółki europejskiej MAN SE.

27 czerwca 2011 roku Komisja Europejska zatwierdziła wniosek Volkswagen AG w sprawie przejęcia MAN. Volkswagen posiadał 56% akcji MAN^[3]. W 2012 roku Volkswagen AG objął 75,03% głosów wspólników w MAN SE.

MAN w Polsce

W Polsce koncern MAN działa obecnie przez cztery spółki zależne, w tym dwie produkcyjne. MAN Truck & Bus Polska w Wolicy (dawniej MAN-STAR Trucks) zajmuje się sprzedażą pojazdów oraz serwisem^[4]. MAN Bus w Starachowicach (dawniej MAN STAR Trucks & Buses w Sadach) zajmuje się produkcją autobusów miejskich, a MAN Trucks w Niepołomicach produkcją samochodów ciężarowych klasy ciężkiej. Ponadto MAN Accounting Center w Poznaniu zajmujące się obsługą księgową większości koncernu na całym świecie^[4].

W Starachowicach mieszczą się należące do MAN SE zakłady MAN Bus Sp. z o.o. (do 2009 MAN STAR Trucks & Buses), na bazie zakupionej dawnej Fabryki Samochodów Ciężarowych „Star”, produkujące komponenty do samochodów ciężarowych i autobusów oraz całe szkielety autobusów miejskich;
W miejscowości Sady pod Poznaniem zlokalizowana była fabryka autobusów i siedziba spółki MAN Bus Sp. z o.o. (do 2009 MAN STAR Trucks & Buses), produkująca od 1998 roku głównie pojazdy miejskie przeznaczone na eksport, zamknięta w 2016 roku;
W miejscowości Białężyce koło Wrześni (Wielkopolska) zlokalizowana jest nowa fabryka samochodów dostawczych (od 2016 r.), produkująca nowoczesny samochód MAN TGE o DMC od 3 do 5,5 t.
4 października 2007 otwarto w podkrakowskich Niepołomicach fabrykę samochodów ciężarowych koncernu MAN MAN Trucks, która docelowo ma produkować 15 tys. pojazdów rocznie na jednej zmianie. Zatrudnienie sięgało około 650 osób, następnie na skutek kryzysu uległo zmniejszeniu;
W miejscowości Wolica w okolicy Janek na przedmieściach Warszawy ma siedzibę spółka MAN Truck & Bus Polska sp. z o.o. (do 2009 roku nosząca nazwę MAN-STAR Trucks)^[5]. MTB PL (nazwa w skrócie) dystrybuuje na terenie Polski pojazdy marki MAN, oryginalne części zamienne oraz świadczy usługi serwisowe. MTB PL dysponuje 7 własnymi TC MAN (Truck Center MAN) zlokalizowanymi w miejscowościach: Wolica (na zachód od Warszawy), Małopole (na wschód od Warszawy), Modlnica (ok. Krakowa), Czeladź (województwo śląskie), Nowa Wieś Wrocławska (ok. Wrocław-Bielany), Tarnowo Podgórne (ok. Poznań-Sady). Oprócz 7 własnych TC MAN sieć serwisowa MAN w Polsce opiera się na 23 serwisach SP (Service Partner) MAN znajdujących się na terenie całej Polski. Wszystkie serwisy MAN mają dostęp do dokumentacji technicznej producenta, oryginalnych części zamiennych i świadczą usługi gwarancyjne i pogwarancyjne. 100% udziałów MTB PL należy obecnie do spółki MAN Finance and Holding SA^[5]. Przy każdym z 7 TC MAN jest również prowadzona sprzedaż pojazdów używanych.

Autobusy MAN

Koncern MAN SE jest dużym producentem autobusów, produkowanych w Niemczech, Turcji i Polsce. W 2000 roku przejął spółkę Gottlob Auwärter GmbH, zmieniając jej nazwę na Neoplan Bus GmbH i łącząc ze swoim działem autobusowym w grupę Neoman. Spółka Gottlob Auwärter posiadała wówczas 30% akcji spółki Neoplan Polska Sp. z o.o.^[6] We wrześniu 2001 roku, po odkupieniu tych akcji przez rodzinę Olszewskich, następcą spółki „Neoplan Polska” została spółka Solaris Bus & Coach Sp. z o.o.

Obecne produkty

Autobusy miejskie:

Autobusy międzymiastowe i turystyczne:

MAN Lion’s Coach
MAN Lion’s Top Coach
MAN Lion’s Intercity
MAN Lion's Intercity LE

Ciężarówki:

MAN TGL – Truck of the Year 2006
MAN TGM(inne języki)
MAN TGS(inne języki) – Truck of the Year 2008 (razem z TGX)
MAN TGX – Truck of the Year 2008
MAN TGX V8 – Truck of the Year 2008

Samochody dostawcze:

MAN TGE

Modele historyczne

Autobusy miejskie:

Autobusy międzymiastowe i turystyczne:

Ciężarówki:

MAN 19.280 – Truck of the Year 1978
MAN 19.321 – Truck of the Year 1980
MAN 19.372/422
MAN 19.502
MAN F90 – Truck of the Year 1987
MAN F2000 – Truck of the Year 1995
MAN L90
MAN L2000(inne języki)
MAN M90
MAN M2000(inne języki)
MAN-VW G90
MAN TGA – Truck of the Year 2001
MAN TGA LE
MAN TGA WW

Czołgi:

PzKpfw III – w wersji Ausf. H
PzKpfw V Panther – 40% całej produkcji

Pojazdy szynowe MAN

Przypisy

↑ mantruckandbus.pl: MAN » Kariera. mantruckandbus.pl. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).
↑ Struktura.
↑ MAN na świecie
↑ ^a ^b MAN w Polsce » Przedsiębiorstwo, www.truck.man.eu [dostęp 2019-03-22].
↑ ^a ^b Odpis pełny z Krajowego Rejestru Sądowego nr KRS 0000042934 [dostęp 2019-03-22].
↑ Koncern MAN SE chciał wówczas odkupić firmę „Neoplan Polska” i zamknąć jej fabrykę w Bolechowie, zwalniając jej 500 pracowników, by przejąć zajmowane przez nią udziały rynkowe.

Bibliografia

ZdzisławZ. Podbielski ZdzisławZ., Samochody ciężarowe, specjalne i autobusy, Warszawa: Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1988, s. 42, ISBN 83-10-08987-2, OCLC 803066323 .

Linki zewnętrzne

Oficjalny serwis koncernu „MAN AG”
Pojazdy użytkowe MAN
Charakterystyka samochodów ciężarowych MAN w polskojęzycznym serwisie koncernu. pl.man-mn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-01)].
Charakterystyka autobusów i autokarów MAN w polskojęzycznym serwisie koncernu. pl.man-mn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-13)].
Charakterystyka autobusów miejskich MAN w serwisie Infobus
Charakterystyka autobusów międzymiastowych MAN w serwisie Infobus
Charakterystyka autokarów MAN w serwisie Infobus
Ciężarówki MAN
Eksploatowane modele marki MAN w serwisie Transport.Wroc.Biz

[1] truckandbus.pl: MAN » Kariera. mantruckandbus.pl. [dostęp 2011-07-31]. (pol.).

[2] Struktura.

[3] MAN na świecie

[man-4] MAN w Polsce » Przedsiębiorstwo, www.truck.man.eu [dostęp 2019-03-22].

[krs42934-5] Odpis pełny z Krajowego Rejestru Sądowego nr KRS 0000042934 [dostęp 2019-03-22].

[6] Koncern MAN SE chciał wówczas odkupić firmę „Neoplan Polska” i zamknąć jej fabrykę w Bolechowie, zwalniając jej 500 pracowników, by przejąć zajmowane przez nią udziały rynkowe.

[1]