Petrit Dume

Petrit Dume

generał major
Data i miejsce urodzenia	20 maja 1920 Lubonjë
Data i miejsce śmierci	5 listopada 1975 Linzë
Przebieg służby
Lata służby	1941–1975
Siły zbrojne	Armia Narodowo-Wyzwoleńcza Albańska Armia Ludowa
Stanowiska	szef sztabu Armii Ludowej Republiki Albanii
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Podpis
Odznaczenia

Petrit Taullant Dume (ur. 20 maja 1920 we wsi Lubonjë k. Korczy, zm. 5 listopada 1975 w Linzë^[1]) – generał major armii albańskiej, szef sztabu armii albańskiej (1956–1974), wiceminister obrony, ofiara represji komunistycznych.

Pochodził z rodziny chłopskiej, był synem Taulala i Hysnije^[2]. Uczył się w szkole w Ersece, a następnie w szkole technicznej w Korczy, którą ukończył w roku 1942^[1].

Od 1941 działał w ruchu oporu, od 1942 dowodził oddziałem partyzanckim działającym w rejonie Kolonje^[3]. We wrześniu 1943 wstąpił do Komunistycznej Partii Albanii. Od grudnia 1943 dowodził batalionem Hakmarrja^[4]. Za zasługi w czasie wojny wyróżniony tytułem Hero i Popullit (Bohater Ludu)^[4]. Po zakończeniu wojny studiował w Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego^[1]. W latach 1947–1948 dowodził dywizją piechoty stacjonującą w Gjirokastrze, a w roku 1948 dywizją w Korczy^[1]. W 1950 otrzymał awans na stopień generała dywizji, a w 1953 objął stanowisko szefa sztabu generalnego armii albańskiej^[1]. W latach 1954–1956 studiował w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego im. K.J. Woroszyłowa. Po ukoończeniu studiów w 1956 objął funkcję wiceministra obrony narodowej w stopniu generała porucznika^[1]. Był deputowanym do Zgromadzenia Ludowego i członkiem Komitetu Centralnego Albańskiej Partii Pracy^[4]. W grudniu 1973 był członkiem delegacji albańskiej, która odwiedziła Chiny.

Na podstawie decyzji podjętych w czasie obrad VI Plenum Komitetu Centralnego Albańskiej Partii Pracy (grudzień 1974) został usunięty z armii, wspólnie z Hito Çako i Rrahmanem Parllaku i aresztowany 16 grudnia 1974 przez funkcjonariuszy Sigurimi^[2]. Po krótkim procesie uznany za winnego prowadzenia wrogiej działalności w armii i przygotowywania wojskowego zamachu stanu. Sąd wojskowy pod przewodnictwem Aranita Çeli w dniu 27 sierpnia 1975 skazał Dume na karę śmierci, a także utratę praw publicznych na zawsze^[2]. 5 listopada Prezydium Zgromadzenia Ludowego potwierdziło wyrok sądu, uznając Dume za wyjątkowo niebezpiecznego spiskowca^[5]. Rozstrzelany wraz z Beqirem Balluku i grupą jego współpracowników 5 listopada 1975 w okolicy wsi Linzë. W protokole egzekucji zapisano ostatnie słowa, które wygłosił przed śmiercią Petrit Dume: Te rroje populli, te rroje Partia (Niech żyje lud, niech żyje Partia)^[6].

Ciała rozstrzelanych zostały przewiezione do wsi Vranisht k. Wlory i pochowane we wspólnej mogile. Odnaleziono je 18 lipca 2000 i zostały ponownie pochowane z honorami wojskowymi we wsi Vranisht^[7].

Był żonaty, miał troje dzieci^[2]. W 1992 został uniewinniony od postawionych mu w 1975 roku zarzutów^[4].

• Kujtim Halili: Fjalor biografik ushtarak. Tirana: 2006, s. 49-50. ISBN 99943-849-2-9.