SS-Heimwehr Danzig

SS-Heimwehr Danzig
	Historia
Państwo	Wolne Miasto Gdańsk/; III Rzesza
Sformowanie	sierpień 1939
Rozformowanie	kwiecień 1940
	Dowódcy
Pierwszy	Hans-Friedemann Götze
	Działania zbrojne
	II wojna światowa kampania wrześniowa;
	Organizacja
Dyslokacja	Gdańsk
Formacja	Waffen-SS
Rodzaj wojsk	piechota zmotoryzowana
	Multimedia w Wikimedia Commons

SS-Heimwehr Danzig – niemiecka formacja wojskowa Waffen-SS działająca w latach 1939–1940.

Historia

Podczas wizytacji w czerwcu 1939 Wolnego Miasta Gdańska Reichsführer-SS Heinrich Himmler w czasie spotkania z Albertem Forsterem uznał, że miejscowe siły SS są za słabe i należy je wzmocnić. Wkrótce Senat Wolnego Miasta Gdańska za wiedzą władz III Rzeszy przegłosował wniosek o zorganizowaniu gdańskiej jednostki wojskowej pod pretekstem utworzenia własnych sił obronnych.

W rezultacie drogą morską w cywilnych ubraniach został przerzucony nielegalnie do Gdańska III batalion 4 Pułku SS Totenkopf, który stał się podstawą gdańskiej SS-Heimwehr. Wzmocniono go około 500 ochotnikami z Gdańska, pododdziałem przeciwpancernym (Panzerabwehr Lehrsturm der SS-Totenkopfstandarten) z Prettin w Saksonii oraz dywizjonem artylerii przeciwlotniczej z Prus Wschodnich. 18 sierpnia 1939 SS-Heimwehr Danzig była gotowa do działania. Tego dnia nastąpiło uroczyste wręczenie sztandaru, a następnie oficjalna defilada ulicami miasta. Od nazwiska dowódcy, SS-Obersturmbannführera Hansa-Friedemanna Götzego, był także zwany Batalionem „Götze”. SS-Heimwehr Danzig weszła w skład tzw. Brygady Ochotniczej gen. Friedricha Eberhardta (Grupa, Brygada Eberhardta)^[1]. Posiadał znaczne walory bojowe ze względu na pełne zmotoryzowanie oraz dobre wyposażenie w broń ciężką i środki techniczne.

Dowództwo i skład

dowódca – SS-Obersturmbannführer Hans-Friedemann Götze
1. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Karl Thier
2. Kompania – dowódca SS-Obersturmführer Willy Bredemeier
3. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Georg Braun
4. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Erich Urbanitz
5. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Otto Baier
13. Kompania dział piechoty – dowódca SS-Hauptsturmführer Walter Schulz
14. Kompania przeciwpancerna – dowódca SS-Hauptsturmführer Josef Steiner
15. Kompania przeciwpancerna – dowódca SS-Obersturmführer Otto Leiner
dywizjon przeciwlotniczy
służby i tabory

Działania bojowe

II wojna światowa

SS-Heimwehr Danzig liczył w sumie ok. 1550 żołnierzy w dniu wybuchu wojny. Przeznaczenie bojowe jakie otrzymał polegało w głównej mierze na ataki z terytorium Wolnego Miasta Gdańsk na pozycje polskie. Oddział SS-Heimwehr Danzig uczestniczył też w zadaniach na potrzeby dokumentacji propagandowej^[1].

Już część pododdziałów uczestniczyło 1 września 1939 w ataku na budynek Poczty Polskiej w Gdańsku. W późniejszych dniach brał udział w dwóch nieudanych atakach na polską placówkę na Westerplatte (1–2 i 4–5 września), ponosząc znaczne straty^[2]^[1].

Osobny artykuł: Obrona Gdyni.

Jednakże głównie działanie bojowe skupiło jednostkę na Gdynię. 1 września od strony Sopotu zaczęła atakować tzw. Brygada Eberhardta, utworzona właśnie m.in. z oddziału SS-Heimwehr Danzig oraz dwóch pułków policji WMG przekształconych w piechotę. W drugim tygodniu walka grupy była wciąż kontynuowana na przedpolu portu w Gdyni, Orłowie i Kolibkach^[2]^[1]. Dalej jednostka brała udział w walkach o Kępę Oksywską w okolicach Kazimierza^[2]^[1].

Inna część jednostek SS-Heimwehr Danzig także w pierwszych godzinach wojny walczyła o zdobycie mostów w Tczewie i zajęcie miasta.

Po zakończeniu działań jednostka została podporządkowana Dywizji Pancernej Kempf. W październiku 1939 weszła w skład nowo powstałej 3 Dywizji Pancernej SS Totenkopf^{[potrzebny przypis]}.

W okresie od października 1939 do kwietnia 1940 roku grupa 12 członków SS Heimwehr Danzig pod dowództwem SS-Obersturmführera Wilhelma Fasta brała udział w masowych mordach polskiej inteligencji w Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim^[3].

Galeria

SS-Heimwehr Danzig

Atak na Pocztę Polską w WM Gdańsku, 1 września 1939 r.

Wojska SS-Heimwehr Danzig przekraczają granicę polsko-gdańską w tle stojący niemieccy policjanci WMG, Kolibki, 14 września 1939 r.^[a]

Żołnierze niemieccy z SS-Heimwehr Danzig i policjanci 1. Pułku Policji z WMG (tzw. Brygada Eberhardta) niszczą polski szlaban graniczny i godło Polski w Kolibkach, 14 września 1939 r.^[a]

Zobacz też

Wachsturmbann „Eimann”

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tomasz Stempowski. Walka o Danzig. „Pamięć.pl”, s. 10-13, 2015. Warszawa: IPN. ISSN 2084-7319. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Piotr Celej: Obrona Orłowa we wrześniu 1939 roku. [dostęp 2022-02-07]. (pol.).
↑ Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim. lasszpegawski.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-22)]..

Uwagi

↑ ^a ^b Zdjęcia podpisywane są datą 1 września (również przez samego autora Hansa Sönnke) faktycznie wykonane zostały na potrzeby propagandowe do 14 września 1939 już po zajęciu Gdyni przez Niemców.

Bibliografia

1939. Jak rozpętała się II wojna światowa. Wydanie specjalne tygodnika Polityka.

[PIPN-1] Tomasz Stempowski. Walka o Danzig. „Pamięć.pl”, s. 10-13, 2015. Warszawa: IPN. ISSN 2084-7319. (pol.).

[SHOO-2] Piotr Celej: Obrona Orłowa we wrześniu 1939 roku. [dostęp 2022-02-07]. (pol.).

[3] Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim. lasszpegawski.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-22)]..

[uwaga-4] Zdjęcia podpisywane są datą 1 września (również przez samego autora Hansa Sönnke) faktycznie wykonane zostały na potrzeby propagandowe do 14 września 1939 już po zajęciu Gdyni przez Niemców.

[1]