Solanka (roślina)
 Morfologia (Salsola kali) | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
solanka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Salsola L. Sp. Pl. 222. 1753 | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
S. kali Linnaeus[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Solanka (Salsola L.) – rodzaj roślin zaliczany w zależności od ujęcia systematycznego do rodziny komosowatych lub szarłatowatych (druga opcja przyjmowana jest m.in. przez system APG IV z 2016). Sam rodzaj w zależności od ujęcia obejmuje od ok. 55[4] do ok. 130 gatunków[5][6]. W węższym ujęciu rodzaj występuje w Europie, Azji, Australii i północnej Afryce[4], a w szerszym także w Ameryce Północnej[5][6]. Są to rośliny związane z siedliskami zasolonymi, w większości występujące w klimacie suchym, poza tym na wybrzeżach morskich[5][7]. W Polsce gatunkiem rodzimym jest solanka kolczysta S. kali, natomiast solanka pagórkowa S. collina i solanka sodowa S. soda (≡Soda inermis[4]) są efemerofitami – pojawiają się przejściowo zawlekane[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Salsoleae z podrodziny Salsoloideae tradycyjnie wyróżnianej w obrębie rodziny komosowatych Chenopodiaceae[9], ale w systemach APG włączanej do szarłatowatych Amaranthaceae[2].
W tradycyjnym, szerokim ujęciu systematycznym rodzaj okazał się być taksonem polifiletycznym[10][11]. W efekcie liczne gatunki zostały wyodrębnione w osobne rodzaje: Pyankovia, Kaviria, Turania, Caroxylon, Climacoptera, Xylosalsola[10][4].
- Wykaz gatunków[4]
- Salsola acanthoclada Botsch.
- Salsola africana (Brenan) Botsch.
- Salsola algeriensis Botsch.
- Salsola angusta Botsch.
- Salsola arbusculiformis Drobow
- Salsola australis R.Br.
- Salsola austrotibetica Sukhor.
- Salsola baranovii Iljin
- Salsola brevifolia Desf.
- Salsola chellalensis Botsch.
- Salsola chinghaiensis A.J.Li
- Salsola collina Pall. – solanka pagórkowa
- Salsola cruciata L.Chevall. ex Batt. & Trab.
- Salsola daghestanica (Turcz. ex Bunge) Lipsky
- Salsola divaricata Masson ex Link
- Salsola drummondii Ulbr.
- Salsola euryphylla Botsch.
- Salsola glomerata (Maire) Brullo
- Salsola ×gobicola Iljin
- Salsola griffithii (Bunge) Freitag & Khani
- Salsola gymnomaschala Maire
- Salsola gypsacea Botsch.
- Salsola halimocnemis Botsch.
- Salsola hartmannii Sukhor.
- Salsola ikonnikovii Iljin
- Salsola intramongolica H.C.Fu & Z.Y.Chu
- Salsola jacquemontii Moq.
- Salsola junatovii Botsch.
- Salsola kali L. – solanka kolczysta
- Salsola komarovii Iljin
- Salsola laricifolia Litv. ex Drobow
- Salsola mairei Botsch.
- Salsola masclansii G.Monts. & D.Gómez
- Salsola melitensis Botsch.
- Salsola monoptera Bunge
- Salsola pachyphylla Botsch.
- Salsola papillosa (Coss.) Willk.
- Salsola paulsenii Litv.
- Salsola pontica (Pall.) Iliin
- Salsola praecox (Litv.) Litv.
- Salsola praemontana Botsch.
- Salsola ryanii Hrusa & Gaskin
- Salsola sabrinae Mosyakin
- Salsola sinkiangensis A.J.Li
- Salsola squarrosa Steven ex Moq.
- Salsola strobilifera (Benth.) Mosyakin
- Salsola subglabra Botsch.
- Salsola tamamschjanae Iljin
- Salsola tamariscina Pall.
- Salsola tragus L.
- Salsola tunetana Brullo
- Salsola turcica Yıld.
- Salsola verticillata Schousb.
- Salsola webbii Moq.
- Salsola zaidamica Iljin
- Salsola zygophylla Batt.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ Salsola L., [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-01-13].
- ↑ a b c d e f Salsola L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-01-13].
- ↑ a b c Sergei L. Mosyakin, Salsola Linnaeus, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-13].
- ↑ a b Salsola Linneus, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-13].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 819, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 160, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Genus Salsola L., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-01-13].
- ↑ a b Hossein Akhani, Gerald Edwards, Eric H. Roalson, Diversification of the Old World Salsoleae s.l. (Chenopodiaceae): Molecular Phylogenetic Analysis of Nuclear and Chloroplast Data Sets and a Revised Classification, „International Journal of Plant Sciences”, 168 (6), 2007, DOI: 10.1086/518263 [dostęp 2023-01-13].
- ↑ Zhi-Bin Wen i inni, Phylogeny of Salsoleae s.l. (Chenopodiaceae) based on DNA sequence data from ITS, psbB–psbH, and rbcL, with emphasis on taxa of northwestern China, „Plant Systematics and Evolution”, 288, 2010, s. 25–42 [dostęp 2023-01-13].