Saturn (pianeta)

Nòm sientìfich: Saturn

Sìmbol: ♄

Categorìa: PIANETA

Sènter orbital: SOL

Element orbitaj ${\displaystyle T\,\!}$ 29,46 agn 929,6 Ms (milion ëd sëcond) ${\displaystyle a\,\!}$ 9,582 UA 1 433 Gm (milion ëd km) ${\displaystyle i\,\!}$ 2,485° sl'eclìtica 5,51° sl'equator dël Sol ${\displaystyle \Omega \,\!}$ 113,6° ....(longitùdin).... ${\displaystyle e\,\!}$ 0,0557 ${\displaystyle \omega \,\!}$ 336,0°

T= perìod . a= semi-grandass

i= inclinassion . Ω= neu assendent

e= ecentricità . ω= argoment dël perieli

Caraterìstiche fìsiche Diàmetro equatorial 120 536 km Sgnacament polar 0,0980 Massa 5,685 x 1026 kg Densità 0,687 g/cm3 Gravità 8,96 m/s2 Perìod ëd rotassion ~10,6 ore = ~38,2 ks Inclinassion ëd l'ass 26,73° Pòlo Nòrd 2h42m (R.A.) 83,58° (D.) Albedo 0,47 Temperatura dla surfassa 134 K = -139 °C (livel: 1 bar) Pression 140 kPa Atmosfera 96% idrògen 3% elio Satélit ~200 + anej

Osservassion Magnitùdin da +1,2 a -0,24 Diàmetro angolar da 14,5" a 20,1" Color giàun Perìod sinòdich 378 di

Saturn (dal latin SATURNUS, -IS) a l'é 'l pianeta ch'a fa ses dël sistema solar, classificà 'nt la categorìa dij gigant gaseus. A l'é lë scond për dimension, con ën diàmetro ch'a l'é apoprè 10 vòlte 'l diàmetro dla Tèra. A l'é ël men satì dij pianeta del sistema solar.

Soa giornà a dura 10,57 ore. Ël pianeta as vira tant an pressa dantorn a sò ass che a resta motobin apiatì ai pòlo e bombà a l'equator.

Soa gran partìa 'd satélit a conten a truch e branca 200 lun-e s-ciarà, ma mach na sessanten-a a son cole catalogà dont i conossoma ij paràmeter orbitaj. La pì gròssa a l'é Titan, un dij pì grand satélit dël sistema solar. As pensa che le lun-e esterior a sio stàite ciapà da la fòrsa d'atrassion dël pianeta.
La pi part dij satélit naturaj ëd Saturn a son ëstàit dëscoatà da le sonde spassiaj.

La caraterìstica prinsipal ëd Saturn a l'é soa coron-a ëd set anej ch'a lo ambrasso. J'anej a son fàit da 'd milion 'd ròch giassà, nen pì gròss d'1 km, tuti spatarà ant ël pian equatorial dël pianeta. A son largh vàire senten-e ëd chilòmeter, ma a son mach ëspess chèich méter, a sconda dij pòst. A podrìo esse originà da 'n satélit dësblasse tant temp fa.

Saturn a l'é stàit esplorà da Pioneer 11 e Pioneer 12 ant ël 1980 e 1981. Dal 2004 la sonda Cassini-Huygens a j'òrbita dantorn e a l'ha mandà ël robò Huygens an sla surfassa ëd Titan.