1682

godina

Ovo je članak o godini 1682.

Godina 1682 (MDCLXXXII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u nedjelju po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1650-e 1660-e 1670-e – 1680-e – 1690-e 1700-e 1710-e
Godine:	1679 1680 1681 – 1682 – 1683 1684 1685

**1682. po kalendarima**
Gregorijanski	1682. (MDCLXXXII)
Ab urbe condita	2435.
Islamski	1092–1094.
Iranski	1060–1061.
Hebrejski	5442–5443.
Bizantski	7190–7191.
Koptski	1398–1399.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1737–1738.
• Shaka Samvat	1604–1605.
• Kali Yuga	4783–4784.
Kineski
• Kontinualno	4318–4319.
• 60 godina	Yang Voda Pas (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11682.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

1682 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

19. 3. - Galikanizam: Deklaracija sveštenstva Francuske sa četiri članka - papina vlast ograničena kraljevom svetovnom vlašću, generalnim koncilima te kanonima i običajima pojedinih crkava (povučeno 1693).

April/Travanj – Jun/Lipanj

Francuske pretenzije u Sev. Americi (stanje oko 1750., Španci trenutno izgubili Novi Meksiko)

9. 4. - Dva dana nakon što je stigao na ušće Misisipija, René-Robert Cavelier de La Salle proglašava sliv te reke francuskim posedom pod imenom Lujzijana.
6. 5. - Versajski dvorac je novo sedište francuskog kralja (do 1789).
7. 5. (27. 4. po j.k.) - Ruski car Fjodor III umire bez naslednika, naslediće ga polubraća, nesposobni Ivan V (do 1696) i maloletni Petar, kasnije Veliki (do 1725).
15. 5.? - Pobuna strelaca u Moskvi: Sofija Aleksejevna i Ivan Andrejevič Hovanski poveli pobunu Strelaca u ime Ivana V, Sofija će biti regentkinja do 1689, Petar svedočio ubistvu nekih svojih rođaka i prijatelja.
15. 6. - Jelena Zrinska se udala za Imre Thökölyja, koji 24. lipnja prekida primirje sa Habsburzima.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

15. 7. - Debata patrijarha Joakima i staroverca Nikite Pustosvjata - Nikita izgubio, sutradan pogubljen.
19. 7. - Jasu I je novi etiopski car (do 1706).
24. 7. - Megdan mladoga Vicka Bujovića s novskim kapetanom Osmanom.^[1] (?)
6. 8. - Sastanak sultana Mehmeda IV sa najvišim dostojanstvenicima: prihvaćen predlog velikog vezira Kara Mustafa-paše da se krene u rat sa Habsburzima (Vašvarski mir bi istekao 1684), Imre Thokoly priznat za kralja ujedinjene Ugarske pod osmanskom kontrolom^[2].
12 - 22. 8. - Vezuv se aktivirao.
14. 8. - Združene kuručke, erdeljske i osmanske snage zauzimaju Košice, zatim još nekoliko gradova Gornje Ugarske.
15. 9. - Halejeva kometa u perihelu (dobiće to ime kada se bude vratila 1759).
16. 9. - Budimski Ibrahim-paša proglasio Imre Thökölyja za kralja Ugarske.
septembar - Ivan Hovanski pogubljen nakon što je optužen za pokušaj državnog udara i jeres.
20. 9. - Hasan-beg Durakbegović poginuo kod Zemunika od zadarskih uskoka^[3]^[4] - dolazi do zategnutosti između Osmanlija i Mletaka^[5].

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

"Pennov ugovor sa Indijancima"

12. 10. - Sultan Mehmed IV, praćen 19. 10. velikim vezirom Kara Mustafa-pašom i glavnom vojskom, kreće u Jedrene^[6].
15. 10. - Izgorio samostan Rama.
27. 10. - William Penn osnovao Philadelphiju. Smatra se da je kuća Richarda Walla zgrada sa najdužim stalnim stanovanjem u SAD. Penn je u ovo doba postigao mirovni sporazum sa Tamanendom, poglavicom Lenapea.
19. 11. - Novo primirje između Habsburga i Thokolyja, koji zadržava posede do reke Hron (Gran).

Kroz godinu

Sarajevska buna: seljaci iz okolice i nezadovoljni građani^[7] su razorili i opljačkali sudnicu, ubili kadiju (koji je vršio nasilja i zloupotrebe) i njegovog naiba (zamjenika). Učesnici bune su žestoko oglobljeni, dvadeset je poslano u progonstvo, a 14 pogubljeno^[8].
Izgrađen most preko Neretve u Konjicu - poslednji veliki kameni most u Bosni.
Napušteni mnogi srpski manastiri i zapaljene crkve (u vezi sa sarajevskom bunom?)^[9].
Mletačka Dalmacija s Bokom ima 86.000 stanovnika^[10].
Pljevlja izgorjela u požaru.
Iz 30 do 40 sela bitoljskog kadiluka se razbježala raja, zbog čega se izvanredni nameti smanjuju za jednu četvrtinu^[11].
1682-83 - Patrijarh Arsenije III Crnojević putovao u Jerusalim.
Francuski admiral Abraham Duquesne bombardovao gusare u Alžiru.
Nehemiah Grew objavio Anatomy of Plants što se smatra temeljem fitotomije.
Osnovana trgovačka Brandenburško-afrička kompanija koja se smatra prvim akcijskim društvom u Nemačkoj.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1682.

4. 2. - Johann Friedrich Böttger, alhemičar († 1719)
25. 2. - Giovanni Battista Morgagni, začetnik anatomske patologije († 1771)
16. 4. - John Hadley, pronalazač oktanta († 1744)
17. 5. - Bartholomew Roberts, pirat († 1722)
17. 6. - Karl XII, kralj Švedske († 1718)
10. 7. - Roger Cotes, matematičar († 1716)
9. 8. - Franz Ferdinand Anton Khevenhüller, zapovjednik slavonske krajine († 1746)
16. 8. - Louis de France, sin francuskog prestolonaslednika († 1712)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1682.

10. 3. - Jacob Isaakszoon van Ruisdael, slikar (* ca. 1629)
3. 4. - Bartolomé Esteban Murillo, slikar (* 1617)
7. 5. - Fjodor III., car Rusije (* 1661)
12. 7. - Jean Picard, astronom (* 1620)
19. 7. - Johanes I Etiopski car
23. 11. - Claude Lorrain, slikar (* ca. 1600)
? - Dalaj Lama V (* 1617)
pribl. - Evlija Čelebija, putopisac (* 1611)

Reference

↑ Miroslav Pantić. Književnost na tlu Crne Gore i Boke Kotorske od XVI do XVIII veka 1990. - XVII vek: Doba baroka. rastko.rs
↑ Millar2008, 13
↑ Kronaka O. Pavla Šilobadovića o četovanju u Primorju (1662-86.). velika-vinica.blogspot.com
↑ Vladimir Ćorović, Dalje borbe s Turcima, rastko.rs
↑ Setton, 257-8
↑ Millar2008, 15
↑ Historija n. J., 595
↑ Sućeska, Avdo. Sarajevo u bunama 17. i 18. stoljeća.
↑ Istorija s. n., 543
↑ Historija n. J., 1238
↑ Historija n. J., 614

Literatura

Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
Simon Millar. Vienna 1683: Christian Europe Repels the Ottomans^[mrtav link]. Osprey Publishing; 2008. ISBN 978-1-84603-231-8.
Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=1682&oldid=41384718