Hlorovodonik
| Hlorovodonik | |||
|---|---|---|---|
 |
 | ||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | Gas hidrohlorne kiseline Hidrohlorid | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 7647-01-0 
| ||
| ChemSpider[2] | 307
| ||
| UNII | QTT17582CB
| ||
| EINECS broj | |||
| UN broj | 1050 | ||
| KEGG[3] | |||
| MeSH | |||
| ChEBI | 17883 | ||
| ChEMBL[4] | CHEMBL1231821
| ||
| RTECS registarski broj toksičnosti | MW4025000 | ||
| ATC code | A09,B05XA13 | ||
| Bajlštajn | 1098214 | ||
| Gmelin Referenca | 322 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | HCl | ||
| Molarna masa | 36.46 g mol−1 | ||
| Agregatno stanje | Bezbojni gas | ||
| Miris | opor | ||
| Gustina | 1,490 g cm−3 | ||
| Tačka topljenja |
-114.22 °C, 159 K, -174 °F | ||
| Tačka ključanja |
-85.05 °C, 188 K, -121 °F | ||
| Rastvorljivost u vodi | 82,3 g/100 mL (0 °C) 72,0 g/100 mL (20 °C) 56,1 g/100 mL (60 °C) | ||
| Rastvorljivost | rastvorna u methanolu, etanolu, etru | ||
| Napon pare | 4352 kPa (na 21.1 °C)[5] | ||
| pKa | -7,0[6] | ||
| Baznost (pKb) | 21,0 | ||
| Indeks prelamanja (nD) | 1,0004456 (gas) 1,254 (tečnost) | ||
| Viskoznost | 0,311 cP (-100 °C) | ||
| Struktura | |||
| Oblik molekula (orbitale i hibridizacija) | Q | ||
| Dipolni moment | 1,05 D | ||
| Termohemija | |||
| Standardna entalpija stvaranja jedinjenja ΔfH |
–92,31 kJ mol−1 | ||
| Std entalpija sagorevanja ΔcH |
–95,31 kJ mol−1 | ||
| Standardna molarna entropija S |
186,902 J K−1 mol−1 | ||
| Specifični toplotni kapacitet, C | 0,7981 J K−1 g−1 | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | JT Baker MSDS | ||
| EU-klasifikacija |  T  C
| ||
| EU-indeks | 017-002-00-2 | ||
| NFPA 704 |
 0
3
1
ACID
| ||
| R-oznake | R23, R35 | ||
| S-oznake | (S1/2), S9, S26, S36/37/39, S45 | ||
| LD50 | 238 mg/kg (pacov, oralno) | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Srodna jedinjenja | Fluorovodonik Bromovodonik Jodovodonik | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Hlorovodonik (HCl) je najvažnije jedinjenje hlora. Industrijski se dobija dejstvom koncentrovane sumporne kiseline na natrijum hlorid.
Na nižoj temperaturi dobija se natrijum−hidrogen−sulfat (NaHSO4), a na višoj temperaturi natrijum−sulfat (Na2SO4).
Hlorovodonik je bezbojan gas, oštrog mirisa i kiselog ukusa. U vodi se dobro rastvara (jedna zapremina vode rastvara 500 zapremina HCl-a). Vodeni rastvor HCl−a se naziva hlorovodonična kiselina. To je jedna od najjačih kiselina. Soli se nazivaju hloridi.
- ↑ „hydrogen chloride (CHEBI:17883)”. Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI). UK: European Bioinformatics Institute.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.
- ↑ Hydrogen Chloride. Gas Encyclopaedia. Air Liquide
- ↑ Perrin, D. D. Dissociation constants of inorganic acids and bases in aqueous solution. Butterworths, London, 1969.
