Partizanska bolnica na Petrovoj gori

Partizanska bolnica na Petrovoj gori (nazivana i Centralna partizanska bolnica na Petrovoj gori) je bila partizanska bolnica koja je postojala od septembra 1941. do maja 1945. godine na planini Petrovoj gori, na Kordunu u Hrvatskoj.

Za zasluge u spasavanju i lečenju ranjenika i bolesnika, tokom Narodnooslobodilačkog rata, predsednik SFRJ Josip Broz Tito je 1971. godine bolnicu odlikovao Ordenom narodnog heroja.

U razdoblju od 1991.-1995. Centralna partizanska bolnica devastirana je i opustošena, te nije obnovljeno prethodno djelovanje ovog jedinstvenog kulturno-povijesnog kompleksa. Do Centralne partizanske bolnice se lako dolazi županijskom cestom iz pravca Vojnića.

Centralna partizanska bolnica je izgradjena u proljeće 1942. godine unutar šume Petrove gore, radi potreba liječenja ranjenika i bolesnika sa šireg područja Korduna u toku Drugog svjetskog rata. Samu izgradnju bolnice vodio je Jakov Kranjčevic Brado. Bolnica se razvijala postupno i svoj je konačan oblik dobila 1944. godine kada je imala preko 30 objekata.

U bolnici je pored ostalih bolničkih službi djelovalo poseban kirurški odjel i zubarski odjel pod vodstvom doktora Vlade Pilingera. Iz Centralne partizanske bolnice upravljalo se radom ostalih partizanskih bolnica i bolničkih odjela koji su djelovali na podrucju Korduna i Banije, a to su Kupinjak, Perna, Tukleč, Sivac, Zbjeg, Cvijanović brdo, Pecki, Dunjak, Topusko i Kestenovac. Centralna partizanska bolnica završava s radom 25. svibnja 1945. godine kada biva preseljena u Karlovac. Tijekom njenog rada kroz bolnicu je prošlo preko 5000 ranjenika i bolesnika. Veliki dio njih, preko 1000, ostalo je vječno u šumi Petrove gore sahranjeno na groblju kraj bolnice.

1971. godine Centralna partizanska bolnica u Petrovoj gori odlikovana je Ordenom narodnog heroja za izvanredne ratne zasluge.

Unutar bolnice djelovala je pekara, kovačnica, spremište, bazen, tuš, stražarnica, čekaonica, zgrada za stražu, električna centrala, uprava i zapovjedništvo straže bataljuna, stanica za dezinfekciju, kuhinja, ranjenički odjel, zemunica, operacijska dvorana, zgrada za sanitet i osoblje, prijemni odjel. A uz bolnicu nalazi se i groblje.

Godine 1961, povodom dvadestogodišnjice ustanka i osnivanja bolnice, bolnica je u potpunosti rekonstruisana u šumskom predelu zvanom „Pišin gaj“, a 1981. godine na najvišem vrhu Petrove gore - Velikom Petrovcu je postavljen monumentalni spomenik rad Vojina Bakića, posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi i žrtvama fašističkog terora na Kordunu. Na spomen-ploči postavljenoj na ulazak u bolnicu nalazi se natpis:

„Zemunice u Petrovoj gori, ostaju svjedočanstva odlučnosti i vjere u pobjedu. Potresni svjedoci ljudskog dostojanstva i revolucionarnog humanizma. U ovim zemunicama skrivani su ranjeni borci i bolesnici, dok su fašističko-nacistički zločinci i njihovi pomagači haračili, palili i ubijali sve živo, neštedeći ni kosti mrtvaca. Bolesnici koji su umirali, pokopani su uz žive. Mrtvi i živi borili su se zajedno. U svakom ljudskom srcu na svakoj stopi zemlje, pod zemljom ili u zraku gori neuništivi plamen narodne revolucije.“

Posle operacije „Oluja“ 1995. godine, spomenik je oštećen, a partizanska bolnica devastirana i opljačkana.

• Bolnice u Narodnooslobodilačkom ratu
• Centralna bolnica NOVJ
• Partizanska bolnica „Franja“ u Sloveniji

Portal NOB Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.

• Narodni heroji Jugoslavije, „Mladost“, Beograd 1975. godina

• Dr. Savo Zlatić o bolnici na Petrovoj gori Arhivirano 2015-01-04 na Wayback Machine-u
• Centralna partizanska bolnica i Muljava na Petrovoj Gori Arhivirano 2016-03-05 na Wayback Machine-u (slike)