Cursor (user interface)

ဢၼ်ပဵၼ် Cursor ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် တူဝ်ၸီႉၼႄ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်မီးတီႈၼိူဝ် ၼႃႈၸေႃး ၶွမ်ႇပိဝ်ႇတႃႇသေ မၼ်းၼႄပၼ် ဢွင်ႈတီႈ တွၼ်���တႃႇ ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶဝ် တေလႆႈပေႃႉလိၵ်ႈသႂ်ႇႁိမ်းလႂ် ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ တီႈၼႂ်း ပိူင်သၢင်ႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉဝႆႉ graphic user interface (GUI) ၼၼ်ႉၼႆ တေလႆႈႁၼ် Cursor ၼႆႉ ၶၢႆႉၸွမ်း၊ ၵႂႃႇၸွမ်း ပိုၼ်ၸီႉ ဢၼ်ၽႂ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶဝ်ၸႂ်ႉဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ Mouse, Touch pad ဢမ်ႇၼၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၶိူင်ႈဢူၼ်း ၶေႃႈမုၼ်းသႂ်ႇ input device သေဢၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်ႉပႃႈၼမ်တႄႉ ပေႃးဝႃႈ Cursor ၼႆႉ မၼ်းတေပဵၼ်ၼင်ႇႁၢင်ႈ ပိုၼ်ဢွၼ်ႇသေ ပေႃးဝႃႈ ၸႂ်ႉတီႈ တွၼ်ႈတႃႇ ပေႃႉလိၵ်ႈသႂ်ႇၼႆႉတႄႉ မၼ်းတေပဵၼ်ဝႆႉၼင်ႇ underscore ဢၼ်ၽဵပ်ႉယုပ်းၽဵပ်ႉယုပ်းဝႆႉ ဢမ်ႇၼၼ် မၼ်းတေပဵၼ်ဝႆႉ သၢႆၸုၵ်း vertical bar ဢွၼ်ႇဝႆႉဢေႃႈ။ ၸိူဝ်းပဵၼ် ပိူင်သၢင်ႈၶွမ်း Operating Systems ၵမ်ႉပႃႈၼမ်တႄႉ ၶဝ်ပၼ်သုၼ်ႇႁႂ်ႈ ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶဝ် လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၸႂ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ႁၢင်ႈ Cursor ယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈၸႂ်ၸႂ်ႉ ႁၢင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသေ ၸႂ်ႉၵႂႃႇလႆႈယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တေႁူႉဝႃႈ ပဵၼ် i-cursor ၼႆဢေႃႈ။

ဝေႃးႁၢၼ် Cursor ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ဝေႃးႁၢၼ် Latin လႅတ်ႇတိၼ်ႇ သေ မၼ်းမီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ 'runner' ၵူၼ်းဢႅၼ်ႇ (ၵူၼ်းလႅၼ်ႈ) ၼႆယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ Cursor ၼႆႉ ထုၵ်ႇဢဝ်တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈ သဵၵ်ႈမၢႆလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉ ဢၼ်မီးထၢၼ်ႇ သဵၼ်ႈၶူၼ်ႁူဝ် ဢၼ်ပိူၼ်ႈတႅမ်ႈမၢႆဝႆႉၼိူဝ် မႆႉထတ်း Slide rule ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် တီႈပွင်ႇတီႈၸႂ်ႉမၼ်း ၶႂ်ႈႁၢမ်ႉငၢႆးၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ဝေႃးႁၢၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ၼႆႉ ၸင်ႇဢဝ်ၶၢႆႉမႃးၸႂ်ႉ တီႈၼႂ်း ဝေႃးႁၢၼ် Computer ယူႇယဝ်ႉ။

Text Cursor ၼႆႉ ၵမ်ႉပႃႈၼမ် တေလႆႈႁၼ်တီႈ command-line-interfaces ဢမ်ႇၼၼ် တီႈ text editors ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် text cursor ၼႆႉ မၼ်းမီးၽၢင်ႈႁၢင်ႈ မၢႆလိၵ်ႈတူၵ်း ( ^ )၊ လွၵ်းသီႇၸဵင်ႇဢၼ်တၼ်၊ ဢမ်ႇၼၼ် သၢႆသဵၼ်ႈတင်ႈ ၸၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆႉ မၼ်းတေၼႄဝႆႉပၼ်တီႈတႃႇဢၼ် လိၵ်ႈႁဝ်းပေႃႉသႂ်ႇၼၼ်ႉ တေၶဝ်ႈမႃးယူႇၼၼ်ႉၼႆဢေႃႈ (the insertion point)။ ပေႃးတိုၵ်ႉပဵၼ် ၽွင်းပေႃႉလိၵ်ႈ တႃႇတေဢဝ် cursor ဢၼ်ပဵၼ် သၢႆသဵၼ်ႈတင်ႈ ၽဵပ်ႉယုပ်းဢွၼ်ႇ ဢွၼ်ႇ ဢွၵ်ႇၼႄ ႁႂ်ႈမၼ်းလႆႈႁၼ် ၽွင်းမိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉပေႃႉလိၵ်ႈဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် တေၶိုၼ်းၽိူမ်ႉထႅမ်သႂ်ႇ တူဝ်လိၵ်ႈထႅင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ မၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် ဢိင်ၼိူဝ် သၢႆငၢႆ၊ ဢွင်ႈတီႈမၼ်းသေ မၢင်တီႈမႃး လႆႈၸႂ်ႉ သၢႆသဵၼ်ႈတင်ႈ၊ မၢင်တီႈမႃးလႆႈၸႂ်ႉ cursor ဢၼ်ပဵၼ်ႁၢင်ႈ under socre ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ႁၢင်ႈ block cursor။ ပေႃးပဵၼ် လိၵ်ႈတႆး လိၵ်ႈမၢၼ်ႈတႄႉ မၼ်းတၢင်ႈႁၼ်ငၢႆႈသေတႃႉ ပေႃးပဵၼ် လိၵ်ႈ ဢိင်းၵိတ်ႉမႃး ဢၼ်ပဵၼ် Cursor သၢႆသဵၼ်ႈတင်ႈ Vertical line ၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႈၵႂႃႇ လေႃးၵၼ်တင်း တူဝ်လိၵ်ႈ "I" ၶဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၸႂ်ႉ ႁၢင်ႈ Cursor တၢင်ႇဢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၼ်လႆႈ ထၢင်ႇၸႅင်ႈသေပိူၼ်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပေႃႉၶေႃႈပူင် Command line ၼၼ်ႉ Cursor မၼ်းၸႂ်ႉဝႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်ႁၢင်ႈ Under score (-) ဢဝ်ဢေႃႈ။

ပေႃးပဵၼ်တီႈ ဢႅပ်ႇၽရီႇၶေးသျိၼ်း ဢၼ်ႁဵတ်းဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ မႄးထတ်းလိၵ်ႈ ၵမ်ႉပႃးၼမ်တႄႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၸႂ်ႉ arrow keys သီႇဢၼ်သေၵေႃႈ ၶၢႆႉၵႂႃႇ ၶၢႆႉမႃး ၶၢႆႉၶိုၼ်ႈ ၶၢႆႉလူင်းလႆႈယူႇ။ ပေႃးၶႂ်ႈၶၢႆႉဢဝ် ၶႃႇသႃႇ cursor ႁဝ်းၵႂႃႇတီႈ ၼႃႈလိၵ်ႈတၢင်ႇဢၼ် တၢင်ႇတီႈၼႆတႄႉ ႁဝ်းၶႂ်ႈၶၢႆႉၵႂႃႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇၼဵၵ်းၶလိၵ်ႉ Cliking ဢဝ်လႄႈ။ လွၵ်းလၢႆးၼႆႉတႄႉ မၼ်းၶႅမ်ႉလိူဝ်သေ ဢၼ်ႁဝ်းၸႂ်ႉ ၼဵၼ်ပိုၼ်သီႇႁၼ်သေ ၶၢႆႉဢဝ်ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ မၼ်းၵေႃႈတေၸၢင်ႈ ၶၢႆႉၵႂႃႇလႆႈဝႆးဝႆး။ ပေႃးထိုင်တီႈၼႃႈလိၵ်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈဢဝ် ၶႃႇသႃႇ cursor ႁဝ်းၵႂႃႇဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼဵၵ်းၶလိၵ်ႉပၼ် ၼိုင်ၵမ်းသေၵေႃႈ တင်းၶႃႇသႃႇ လႄႈ တူဝ်ၸီႉ pointer ၼႆႉ မၼ်းတေၵႂႃႇဢွၵ်ႇၼႄတီႈၼႃႈၸေႃး မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

ဢၼ်ပဵၼ် ၶႃႇသႃႇတူဝ်လိၵ်ႈ ဢၼ်ၽႅပ်ႉယုပ်းၽႅပ်ႉယုပ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈမၼ်းၶၢႆႉတီႈမၼ်းၼႆႁဝ်း မၼ်းတေႁၢႆၵႂႃႇၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ်မၼ်းၼႆ ပဵၼ်မၼ်းၶၢႆႉဢွင်ႈတီႈယူႇ မၼ်းဢေႃႈ။ တႃႇတေၸွမ်းတူၺ်းလင်မၼ်းတႄႉ ယၢပ်ႇယူႇဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ဢၼ်မၼ်းၶၢႆႉၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၽႅပ်ႉတႃၵူၺ်းလႄႈ တေဢမ်ႇႁၼ် ၽွင်းမၼ်းႁၢႆၵႂႃႇ။

ႁၢင်ႈတေႃႇၼႃႈ interface မၢင်ၸိူဝ်းၸမ်ႉ ၸႂ်ႉဝႆႉ underscore ဢမ်ႇၼၼ် ပႅၵ်ႈသၢႆသဵၼ်ႈလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇတေၸီႉၼႄပၼ် ၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၸဵမ်သႂ်ႇ (insert mode) ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ insert ၸဵမ်သႂ်ႇဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢဝ် လိၵ်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ၸဵမ်သႂ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈ လိၵ်ႈ ၸိူဝ်းမီးဝႆႉၼၼ်ႉဢေႃႈ။