Kasunduang Antartiko
 | |
Eksekutibong Sekretaryo | Albert Lluberas |
|---|---|
Ang Kasunduang Antarctic (Antarctic Treaty) at mga kaugnay na kasunduan, na pinagsama-samang kilala bilang Antarctic Treaty System o Sistemang Kasunduang Antarctic (ATS), ay kumokontrol sa mga internasyonal na ugnayan na may kinalaman sa Antarctica, ang tanging kontinente ng Earth na walang katutubong populasyon ng tao. Itinatag ito noong 1 Disyembre 1959 sa paglagda ng Kasunduang Antarctic (Antarctic Treaty). Ito ang unang kasunduan sa pagkontrol ng armas na itinatag noong Cold War, na nagtalaga sa kontinente bilang isang pang-agham na preserba, nagtatag ng kalayaan sa siyentipikong pagsisiyasat, at pagbabawal sa aktibidad ng militar; para sa mga layunin ng sistema ng kasunduan, ang Antarctica ay tinukoy bilang lahat ng lupain at mga istante ng yelo sa timog ng 60°S latitude . Mula noong Setyembre 2004, ang Antarctic Treaty Secretariat, na nagpapatupad ng sistema ng kasunduan, ay matatagpuan sa punong-tangappan sa Buenos Aires, Argentina.[1]
Ang pangunahing kasunduan ay binuksan para lagdaan noong 1 Disyembre 1959, at opisyal na ipinatupad noong 23 Hunyo 1961.[2] Ang orihinal na mga lumagda ay ang 12 bansang aktibo sa Antarctica noong International Geophysical Year (IGY) ng 1957 hanggang 1958: Arhentina, Australya, Bagong Selanda, Belhika, Chile, Estados Unidos, Hapon, Noruwega, Pransiya, Soviet Union, Timog Aprika, United Kingdom. Ang mga bansang ito ay nagtatag ng halos 55 na mga istasyon ng pananaliksik sa Antarctic para sa IGY, at ang kasunod na promulgasyon ng kasunduan ay nakita bilang isang diplomatikong pagpapahayag ng kooperasyong pagpapatakbo at pang-agham na nakamit. Magmula noong 2023, ang kasunduan ay may 56 na partido.[3]
Mga Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ "ATS – Secretariat of the Antarctic Treaty". ats.aq. Inarkibo mula sa orihinal noong 15 Mayo 2019. Nakuha noong 10 Pebrero 2010.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Antarctic Treaty". United Nations Office for Disarmament Affairs. United Nations. Nakuha noong 28 Marso 2018.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Antarctic Treaty". United States Department of State. 22 Abril 2019. Nakuha noong 11 Setyembre 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)