Ignoramus et ignorabimus

Yazdırılabilir sürüm artık desteklenmiyor ve görüntü oluşturma hataları olabilir. Lütfen tarayıcı yer işaretlerinizi güncelleyin ve bunun yerine varsayılan tarayıcı yazdırma işlevini kullanın.

David Hilbert tarafından: *Wir müssen wissen — wir werden wissen!* ("Bilmeliyiz — bileceğiz!")

Ignoramus et ignorabimus, Latince "bilmiyoruz ve bilemeyeceğiz" anlamına gelen cümledir. İlk olarak 1872 yılında, deneysel fizyolojinin kurucularından Emil du Bois-Reymond adlı Alman bilim insanı tarafından, kötümser bir yaklaşımla, insanın bilim karşısındaki sınırlı yeteneğinin anlatılması için kullanılmıştır.^[1]

8 Eylül 1930 tarihinde matematikçi David Hilbert tarafından, "Bileceğiz ve bilmeliyiz!" denerek, verdiği fikre karşı durulabilmesi için yaklaşık 60 yılın geçmesi gerekmiştir. Hilbert gerek kendi alanında, gerekse diğer alanlarda bilimin insanın karşı konulamaz azmi karşısında dize getirilebileceği yargısını desteklemek için bu cümleyi kendisine slogan olarak seçmiştir.

Ancak 1931 yılında Kurt Gödel tarafından, "Sonlu sayıda kompleks olmayan aksiyomların yardımı ile, aritmetik gibi, Hilbert'in belirttiği hedefe ulaşmasının imkânsızlığını" göstermiştir.

Kaynakça

^ McCarty, D. C. (2005). "Problems and Riddles: Hilbert and the Du Bois-Reymonds". Synthese. 147 (1): 63-79. ISSN 0039-7857. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.

[1] McCarty, D. C. (2005). "Problems and Riddles: Hilbert and the Du Bois-Reymonds". Synthese. 147 (1): 63-79. ISSN 0039-7857. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.

[1]