AIM-9 Sidewinder
AIM-9 Sidewinder, pek çok modern jet tarafından kullanılan, ısı güdümlü, Amerikan yapımı havadan havaya muharebe füze sistemidir (AAM). Etkili bir patlayıcı başlığa ve kızılötesi yol gösterici sisteme sahiptir. Birim fiyatı 90.000 dolardır.
Sidewinder'in yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]AIM-9M Sidewinder'ın temel olarak 12,7 cm bir tüp şeklindeki borunun içine yerleştirilmiş yüksek teknoloji ürünü parçalardan oluşmaktadır, 287 cm uzunluğundaki AIM-9 tüpünün, ön kısmında BSU-32 kanatçıkları vardır. Bunların uzunluğu 38 cm'dir. Arka tarafta bulunan kuyruk kısmının kanat uzunluğu ise 63 cm'dir. Ağırlığı 88 kg olan Sidewinder'in burun kısmında bu füzenin beyni sayılan, WGU-4A/b Güdüm Kontrol Kısmı arayıcısı bulunmaktadır. Burada kızıl ötesi enerji yayan kaynakları algılayan bir algılayıcı vardır. Bir magnesyum florür transparan cam yüzeyin arkasında bulunan indiyum-antimonide (InSb) detektörü ve Joule-Thompson cryosat soğutucunun bulunduğu bu baş kısmında, bir hedef bulunduğunda bilgileri sinyal işlemcisine gönderilir ve bu bilgi daha sonra füzenin yön kanatcıklarına iletilerek füzenin yön kumandaları verilir. Bu sistemin en ölümcül yanı, iki değişik dalga boyunda da işlem yapabilmesidir. Yani bu baş kısım hem kısa, hem de orta dalga boylarındaki kızıl ötesi ışınları tespit edebilmektedir. Roket motorlarının önünde WDU-17 harp başlığı bölümü bulunmaktadır. Buradaki 12 kg başlık, proximity tapa taşımaktadır. DSU-15/B Aktif optik Hedef Detektörü, lazer detektör halkaları sayesinde bir hedef kaçırıldığı zaman kendi kendini imha ederek şarapnellerin aktif hale gelmesini sağlamaktadır.
Türk Hava Kuvvetleri ve AIM-9
[değiştir | kaynağı değiştir]AIM-9 Sidewinder füzesi, Türk Hava Kuvvetleri envanterine ilk defa 1960'lı yıllarda girmiştir. Sidewinder'ın ilk modeli olan AIM-9B füzesi, o zamanların en gelişmiş uçakları olarak sayılan ve Türk Hava Kuvvetleri envanterine yeni giren F-5A ve F-104G uçaklarında kullanılmak üzere satın alınmışlardır. Daha sonra AIM-9P füzesi F-4 Phantom uçaklarının alınması sonucunda envantere girmiştir. AIM-9L/M Sidewinder füzesinin gelmesi ise F-16'ların seçilmesi ve filolarda görev başlamasıyla beraber gerçekleşmiştir. Türk F-16'ları L/M/S varyantlarındaki AIM-9 füzelerini modellerini taşımaktadır. Türk Hava Kuvvetleri envanterinde B modelinden 210, M modelinden 500, L modelinden 640, S modelinden 310 ve P modelinden de 750+ adet AIM-9 Sidewinder füzesi olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye ayrıca F-16C ve D modellerinde kullanılmak üzere F-16 CCIP kapsamında 35.7 milyon dolar maliyetle 127 adet AIM-9X ve 22 adet AIM-9X Captive eğitim füzesi satın almaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- MSI Aylık Savunma Teknolojileri Dergisi Sayı: 2006-012
- Savunma ve Havacılık sayı:1999-2,sy.82-85.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Füze ile ilgili bir video 3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.