Histria

Histria (Grekçe: Ἰστρίη) ya da Istria, Istros (Grekçe: Ἴστρος) yahut Istropolis (Grekçe: Ἰστρόπολις), günümüz Romanyasının Karadeniz sahillerindeki İstria şehrinde bulunan antik bir şehirdir.

İyonya'nın Milet şehrinin kolonisi olarak MÖ 7. yüzyılda kurulan şehir ismini Tuna nehrinin kollarının Yunanca adlandırılışı olan Istros kelimesinden almaktadır. Pers-Yunan savaşları sonrası 5. yüzyılda sikkelerin basıldığı ve mimari anlamda en yoğun aktivitelerin yaşandığı Histria, 4. yüzyılda İskitlerce ele geçirilmiş, İskender ile birlikte Makedon kontrolüne geçmiştir. MÖ 1. yüzyılda Roma kontrolü altına girmiştir. Bu ara bir dönem yakın kavimleri emri altına toplayarak bir birlik oluşturmak isteyen KralBurebista da şehir üzerinde söz sahibi olmuşsa da, Romalılar şehrin kaderini tayin eden güç olmuşlardır. Roma İmparatorluğu döneminde Roma eyaleti Moesia inferior'un bir parçası olan şehir, MS 3. yüzyılın ortalarında Gotların bölgeyi istilası ile nüfusunun bir kısmını yitirmişse de, Diocletianus'un bölgeyi Scythia eyaletine bağlamasına müteakip Bizans dönemine değin terk edilmemiştir. Yerleşimin terk edilişi Avar ve Slav istilalerı sonucu MS 7. yüzyılın başında yaşanmıştır.

1914 yılında Romanyalı biliminsanları tarafından bölgede yürütülen arkeolojik kazıların başında 1926 yılına değin Vasile Pârvan bulunmuştur. Bizans ve Roma dönemine ait kalıntıları gün yüzüne çıkaran bu kazılarda yerleşimin en eski dönemi kabul edilen MÖ 7. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen buluntulara da ulaşılmıştır. Önemli buluntular arasında MÖ 6. yüzyıla tarihlenen bir Zeus Polieus tapınağı, Theos Megas dor tapınağı ve helenist döneme ait bir adetAfrodit tapınağı sayılabilir. Ancak net bir biçimde tarihlenebilen yapıların büyük çoğunluğu 4. ve 6. yüzyıllar arasına tarihlendirilmektedir. Şehir surlarında 4 farklı aşama kaydedilmiştir. Bu aşamalar arkaik, helenist, erken imparatorluk dönemi ve Got istilası sonrası şeklinde kategorilere ayrılmıştır.

• Manfred Oppermann: Thraker, Griechen und Römer an der Westküste des Schwarzen Meeres. Zaberns Bildbände zur Archäologie. Zabern, Mainz 2007, ISBN 978-3-8053-3739-7.
• John Boardman: Kolonien und Handel der Griechen. Beck, München 1981, ISBN 3-406-08039-1.
• Jan Burian: Istros [3]. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 5, Metzler, Stuttgart 1998, ISBN 3-476-01475-4, Sp. 1150 f.
• Dionis M. Pippidi: Istros (Histria) Romania. In: Richard Stillwell u. a. (Hrsg.): The Princeton Encyclopedia of Classical Sites. Princeton University Press, Princeton NJ 1976, ISBN 0-691-03542-3.
• Gocha R. Tsetskhladze (Hrsg.): The Greek colonisation of the Black Sea area (= Historia, Einzelschriften. Heft 121). Steiner, Stuttgart 1998, ISBN 3-515-07302-7.