Ornans'ta Cenaze

Ornans'ta Cenaze

Sanatçı	Gustave Courbet
Yıl	1849-1850
Tür	Yağlıboya
Boyutlar	315 cm × 660 cm (124 in × 260 in)
Konum	Musée d'Orsay, Paris

Ornans'ta Cenaze^[1] (Fransızca: Un enterrement à Ornans), Fransız ressam Gustave Courbet tarafından 1849-1850 yılları arasında yapılan tablo. Ressamın büyük amcasının 1848 yılındaki cenaze törenini anlatan tablo Paris'teki Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.

Ressam tabloyu yaptığında 32 yaşındaydı. Eser, 1850 yılındaki Paris Salonu’nda sergilendiğinde büyük tartışma yarattı ve ressamın ün kazanmasına sebep oldu.^[2] Tabloyu bayağı bulan eleştirmenler Courbet’nin “çirkin”, “saçma” ve “değersiz” bir resim yaptığını söylediler. ‘’Ornans’ta Cenaze’’ daha sonraki yıllarda ressamın öncüsü olduğu gerçekçilik akımının sembollerinden biri haline geldi.

Courbet, bu tabloda büyüdüğü bölge olan Ornans'ı çizdi. Tablo, hiçbir dinsel mesaj içermez. Bir cenaze töreni olanca sadeliği ile betimlenmiştir.^[1]

Courbet’nin tabloyu, hem modern sanat hem de Fransa tarihi açısından önemli bir dönemde çizdi. 1848’de Louis-Philippe saltanattan indirilmiş, bir sene sonra ise ileride III. Napolyon olarak imparator ilan edilecek olan Louis-Napoleon Bonaparte cumhurbaşkanı seçilmişti.

1850'deki sanayi devriminin ardından yeni üretim teknikleri ve farklı şirketlerin kurulmasıyla o güne kadar sanatta ön planda olan romantikler önemini kaybetti. Burjuva sınıfı ülkeyi yönetmeye başladı, öte yandan çalışan kesim sorunlarını ifade etmek için yollar aramaya başladı. Marx ve Proudhon gibi aynı zamanda ressamın arkadaşları olan entelektüeller sosyalist doktrinin temellerini attılar. Sanatsal bağlamda, ressamlar çalışan sınıfla çok iç içe değildi (örneğin Courbet Paris Komünü'ne sadece 1871'de katıldı) ve burjuva sınıfı ise sanatın yeni formlarını reddediyordu. Genç ressamlar gelişime açıktı, romantik meslektaşlarından uzaklaşmışlardı ve yüzyılın ikinci yarısında enstitülere ya da parayla güce sahip olanlara hizmet etmemeleri gerektiğinin farkına varmışlardı.

Ornans, Franche-Comté bölgesindeki Doubs'ta bulunan Besancon'a 25 km uzaklıkta, 3000 nüfusa sahip Courbet'nin doğduğu köydür. Tablonun arka planında bulunan kireçtaşından kayalıklar bölgeye ait bir özelliktir.

Devrimin ardından, ölüm oranları artınca, şehir dışında mezarlık alanları yaratıldı. Ornans'ta da Eylül 1848'de köyün dışında bir mezarlık açıldı. Tablodaki mekanın, bu yeni açılan mezarlık olduğu açıktır. Ressam, kalabalığın mezarlığa girdiği anı resmetmiş ve kişileri üç gruba ayırmıştı (görevliler, kadınlar ve erkekler).

Tabloda yer alan 27 kişi de köy sakinleridir ve Courbet beraber çalışmak için her birinden izin almıştır. Tablonun sağ tarafında kadınlar, ortada ise erkekler yer alır. Erkeklerin hepsi siyah giymiş ve çoğunluğu şapka takmıştır. Kadınlar siyah-beyaz renklerde şapkalar takmış ve çoğu beyaz bir mendil taşımaktadır. Belediyenin kayıtları doğrultusunda, tarihçiler tüm karakterlerin kim olduğunu belirleyebilmiştir.

Ornans'ta Cenaze, 1850'deki Paris Salonu'nda sergilendi. Bu kadar büyük boyutlardaki bir tablonun bu kadar basit insanların hikâyesini anlatmak için çizilmiş olması dolayısıyla eleştirmenlerden olumsuz yorumlar aldı. Çünkü o güne kadar mitolojik, dini ya da tarihi konular işlenmişti. Tablonun kompozisyonu Jacques-Louis David'in Napolyon'un taç giymesini betimlediği bir tablosuna benziyordu. Eleştirmenlerin çoğu için Courbet bir sanat sosyalisti gibi davranmaktaydı. Honoré Daumier'in bir çiziminde "İnsanları bu kadar berbat çizmek mümkün müdür?" diye soruldu.

Tablo 1855'teki Expo fuarına kabul edilmedi. Bunun üzerine Courbet, eserlerini tanıtabilmek için fuarın yakınlarında kişisel bir sergi açtı.

Tüm eleştirilere ressamın cevabı şu oldu: "Ben doğayı ya da geleneği anlatmaktansa halkı ve çalışmayı anlatmayı tercih ederim." Bu cümle aynı zamanda 1847'de temelleri atılan realizmin de açıklaması oldu. Courbet ayrıca: "Resim sanatının maddesel bir hal almasını istiyorum." dedi.

• Gustave Courbet
• Gerçekçilik