Sirhind Muharebesi (1555)
Sirhind Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Babür İmparatorluğu | Surî İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Hazir han | İskender Şah Surî | ||||||
Güçler | |||||||
50,000[1] | 90,000[2] |
Sirhind Muharebesi, 1555 yılında Babür İmparatorluğu ile Surî İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Hümâyun, Babür topraklarının kontrolünü ele geçiren Peştun komutan Şir Şah Surî tarafından zorla göç ettirildikten sonra 15 yıldır sürgünde yaşıyordu. Sürgün hayatı sırasında Hümayun, bir süre İran'da kaldı ve burada Farsların yüksek kültürü ve askeri teknolojisiyle tanıştı. Bu deneyim ona yönetim, siyaset ve savaş konularında değerli bilgiler kazandırdı ve bu bilgiler daha sonra imparatorluğunu geri alma arayışında ona çok yardımcı oldu. Afganistan ve Özbekistan'daki kardeşlerini yendikten sonra Hümâyun bölgedeki hakimiyetini sağlamlaştırabildi ve Hindistan'a geri dönerek Babür'ün eski başkenti Delhi'yi başarıyla geri aldı ve Babür İmparatorluğu'nu yeniden kurdu.[3]
İslam Şah Surî'nin ölümünden sonra Surî İmparatorluğu'nda taht için yarışan çeşitli güçlerin üstünlük için birbirleriyle savaştığı bir iç savaş patlak verdi. İskender Şah Surî, İbrahim Şah Surî'ye karşı mücadeleyle meşgulken Hümâyun Şah Kâbil'den bir ordu seferber etti. Şubat 1555'te Rohtas Kalesi ve Lahor'u ele geçirdi. Kuvvetlerinin bir başka müfrezesi Dipalpur, Gurdaspur ve Jalandhar'ı ele geçirdi. Onların ileri birlikleri Sirhind'e doğru ilerlediler. İskender onları durdurmak için 30.000 kişilik bir kuvvet gönderdi ancak Machhiwara Muharebesi'nde Babür Ordusu tarafından yenildi ve Sirhind Babürler tarafından işgal edildi.
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]İskender 90.000 kişilik bir orduya liderlik etti ve Sirhind'de Babürlülerle karşılaştı.[4] 22 Haziran 1555'te savaşta karşılaştılar. Hümâyun ve Bayram Han, Şir Şah Surî'nin Chausa Muharebesi'nde yaptığı gibi, Hümâyun'u yenmek için bir sağanak yağmurda cesur bir baskın düzenlediler.[5] İskender, Babür Ordusu tarafından mağlup edildi ve kuzeydoğu Pencap'taki Sivalik Tepeleri'ne çekilmek zorunda kaldı.[6] Muzaffer Babürlüler Delhi'ye yürüdüler, şehri işgal ettiler ve Hindistan'da imparatorluklarını yeniden kurdular.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Begum, Gulbadan (1902). The History of Humāyūn (Humāyūn-nāmah). Royal Asiatic Society. s. 260.
- ^ Majumdar, R.C. (ed.) (2007). The Mughal Empire, Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, 81-7276-407-3, pp.94–6
- ^ Sankaran, Sahaj. "22 June, 1555: Humayun Wins the Battle of Sirhind | Today in Indian History from Honesty Is Best". honestyisbest.com. 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ a b "Battles for India at Sirhind". Times of India Blog (İngilizce). 18 Mart 2018. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022.
- ^ Battle of Sirhind 1555 | Sikandar Shah Suri | Humayun | Mughal⚔️Afghan War (İngilizce), 3 Temmuz 2022, 26 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Ekim 2022
- ^ Sarker, Sunil Kumar (1994). Himu, the Hindu "Hero" of medieval India : against the background of Afghan-Mughal conflicts. New Delhi: Atlantic Publishers and Distributors. ISBN 81-7156-483-6. OCLC 31010168. 22 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2024.